Πανόραμα «ανωτάτου» παραλογισμού

Tου Αποστολου Λακασα

Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Παιδείας οφείλει να κατεδαφίσει το σύστημα των πανεπιστημιακών τμημάτων και ΤΕΙ, που δημιουργήθηκαν στην περιφέρεια -με ευρωπαϊκά κονδύλια- από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 έως τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας (δηλαδή, πρωτίστως από προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, ενώ η «συμβολή» της διακυβέρνησης της Ν.Δ. ήταν μικρότερη). Συγκεκριμένα, περίπου 60 νέα πανεπιστημιακά τμήματα ιδρύθηκαν από το 1998 έως σήμερα, ενώ εξίσου εντυπωσιακή ήταν η διεύρυνση και των ΤΕΙ. Αποτέλεσμα είναι σήμερα να λειτουργούν 24 πανεπιστήμια με 64 σχολές και 264 τμήματα και, παράλληλα, 16 ΤΕΙ με 76 σχολές και 200 τμήματα. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν πανεπιστήμια (π.χ. το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) των οποίων οι φοιτητές μόλις μέσα σε μια πενταετία αυξήθηκαν κατά 60%, χωρίς όμως να αυξηθεί αναλογικά και η χρηματοδότηση, με αποτέλεσμα τα προβλήματα να σωρεύονται. Ταυτόχρονα, μεγάλωσε η πίεση και προς τα κεντρικά ΑΕΙ, τα οποία δέχονται βροχή τα αιτήματα μετεγγραφών όσων εισάγονται στα περιφερειακά ΑΕΙ.

Την αλόγιστη δημιουργία νέων τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ υπαγόρευσαν κατά κύριο λόγο μικροκομματικοί στόχοι εξυπηρέτησης τοπικών συμφερόντων, με συνέπεια να εμπλακούν και να πιέσουν προς τον στόχο αυτό βουλευτές, νομάρχες, δήμαρχοι, τοπικοί παράγοντες και από τα δύο μεγάλα κόμματα. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν άχρηστα τμήματα και να υπονομευθεί η οργάνωση των Ιδρυμάτων και η ποιότητα των πτυχίων που προσφέρουν τα ΑΕΙ.

Ο παραλογισμός με τον οποίο αξιοποιήθηκαν τα ευρωπαϊκά κονδύλια στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση φαίνεται από τα στοιχεία των ίδιων των διδασκόντων στα ΤΕΙ. Χαρακτηριστικά, πολλαπλασιάστηκε υπερβολικά ο αριθμός κάποιων Τμημάτων που ήταν ελκυστικά στην αγορά εργασίας (π.χ. στη Λευκάδα λειτουργούν δύο τμήματα με αντικείμενο την πληροφορική!) με αποτέλεσμα να κορεσθεί ο κλάδος, ενώ από την άλλη προέκυψαν Ιδρύματα με μικρό αριθμό τμημάτων (π.χ. το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας έχει δύο τμήματα και το Πανεπιστήμιο που ιδρύθηκε στο Αγρίνιο έχει τρία τμήματα), ενώ δημιουργήθηκαν παραρτήματα Ιδρυμάτων με ένα μόνο απομονωμένο Τμήμα (όπως για παράδειγμα το Τμήμα Οπτικής στο Αίγιο). «Η ίδρυση αρκετών πανεπιστημιακών τμημάτων ή και ολόκληρων πανεπιστημίων είναι αποτέλεσμα πελατειακών σχέσεων ή εσωπανεπιστημιακών ισορροπιών και συσχετισμών δυνάμεων», επισημαίνει από την πλευρά της η ομοσπονδία των πανεπιστημιακών ΠΟΣΔΕΠ. Αρα, όπως προκύπτει, για τη χωροταξιακή αναδιάρθρωση των ΑΕΙ υπάρχει συναίνεση τόσο από τα πανεπιστήμια όσο και από τα ΤΕΙ. Το ζήτημα είναι η σημερινή ηγεσία του υπουργείου να προχωρήσει στις καταργήσεις και συγχωνεύσεις ΑΕΙ, αποφασίζοντας με ακαδημαϊκά κριτήρια και όχι με κομματικά, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της ίδρυσής τους. Ηδη, τα όργανα... άρχισαν καθώς παρασκηνιακά εκδηλώνεται από τοπικούς παράγοντες ενδιαφέρον για το τι θα γίνει με το ΤΕΙ «της περιοχής μου»...