Η Ελλάδα, όπως και άλλες «χώρες της κρίσης» προσελκύουν το ενδιαφέρον του διεθνούς τύπου. Πώς καλύπτουν τα γεγονότα οι ξένοι δημοσιογράφοι;«Τhe Greek Crisis in the Media» είναι ο τίτλος βιβλίου του Γ. Τζογόπουλου.
Στο ερώτημα αυτό επιχειρεί να απαντήσει ο ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ Γιώργος Τζογόπουλος με το βιβλίο του «The Greek Crisis in the Media» που κυκλοφόρησε πρόσφατα στη Μ. Βρετανία. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει συνήθως, όταν ξένοι δημοσιογράφοι «ακτινογραφούν» την ελληνική πραγματικότητα, σε αυτήν την περίπτωση ένας έλληνας ερευνητής απεικονίζει τον ξένο τύπο, για την ακρίβεια τον τρόπο που η Ελλάδα απεικονίζεται στον ξένο τύπο.
Γίνεται μάλιστα μία διπλή σύγκριση: από τη μία η εικόνα της Ελλάδας σε σχέση με τις υπόλοιπες τέσσερις χώρες της κρίσης, από την άλλη η ιδιαίτερη σύγκριση με τα μικρότερα κράτη-μέλη, που βρίσκονται σε πρόγραμμα στήριξης, δηλαδή την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Το συμπέρασμα: «Σε σχέση με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία η έμφαση την οποία έδωσαν οι ξένοι δημοσιογράφοι ήταν πολύ μεγαλύτερη στην Ελλάδα και αυτό αποτυπώνεται κυρίως στον όγκο των δημοσιευμάτων. Η μεγάλη διαφορά σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες χώρες είναι ότι δυστυχώς η Ελλάδα στα περισσότερα νούμερα και στις στατιστικές που έχουν δημοσιευθεί από το 2008 και μετά έχει τη χειρότερη θέση, είτε στην ανεργία, είτε στην αναξιοκρατία, είτε στη διαφθορά, είτε σε άλλους δείκτες. Επίσης μία μεγάλη διαφορά είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί πηγή για αναζήτηση και καταγραφή προσωπικών ιστοριών αναφορικά με την κρίση, πράγμα που δεν συμβαίνει τόσο εύκολα στις υπόλοιπες τέσσερις χώρες».
«Δεν υπάρχει κεντρική γραμμή»
Δίνουν οι ξένοι δημοσιογράφοι έμφαση σε διαδηλώσεις και άλλα «αρνητικά» γεγονότα;
Η αφήγηση μέσα από προσωπικές ιστορίες αποτελεί βασικό στοιχείο της δημοσιογραφικής παράδοσης στη Γερμανία και στις αγγλοσαξονικές χώρες. Πολλές φορές, αυτή η προσωπική αφήγηση φαίνεται να διοχετεύεται σε πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση, ανάλογα με τη επικαιρότητα.
Όπως επισημαίνει ο Γιώργος Τζογόπουλος «αρκετές γερμανικές, αλλά και αμερικανικές εφημερίδες προσπάθησαν να καταγράψουν πώς αρκετοί πολίτες έβγαζαν τα χρήματά τους από την τράπεζα λίγες μέρες πριν από διάφορες αποφάσεις διασώσεως της Ελλάδας, κάτι που δεν ίσχυε στις υπόλοιπες χώρες».
Ίσως αυτό να οφείλεται στο ότι τα οικονομικά μεγέθη στη συγκυρία της κρίσης, άρα και η αφετηρία για το πρόγραμμα λιτότητας στην περίπτωση της Ελλάδας, ήταν χειρότερα από άλλες μνημονιακές χώρες. Για παράδειγμα το χρέος πλησίαζε το 140% του ΑΕΠ της χώρας πριν ληφθούν τα πρώτα μέτρα λιτότητας, ενώ αντιστοίχως στην Πορτογαλία δεν ξεπερνούσε το 95% κατά την έναρξη του μνημονίου. Πάντως τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης δεν φαίνεται να έχουν «κεντρική» εκδοτική ή άλλη γραμμή στον σχολιασμό των γεγονότων, επισημαίνει ο ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ:
«Ένα από τα βασικά συμπεράσματα του βιβλίου είναι ότι είναι πολύ δύσκολο κάποιος να γενικεύσει και αυτό είναι και πολύ ευχάριστο, διότι ουσιαστικά επιβεβαιώνει τον πλουραλισμό που υπάρχει. Ακόμη και μέσα στο ίδιο φύλο μιας εφημερίδας μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, αυτό είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά στην κάλυψη της ελληνικής κρίσης από τον γερμανικό Τύπο. Εμένα με ευχαριστεί αυτό ως μελετητή, διότι δείχνει ότι κάποιος δημοσιογράφος μπορεί να περάσει τη γραμμή του, χωρίς να υπάρχει απαραίτητα μία εκδοτική γραμμή στο έντυπο που εργάζεται».
«Όχι» στις θεωρίες συνομωσίας
Τα ξένα ΜΜΕ αφηγούνται συχνά την κρίση μέσα άπό προσωπικές ιστορίες.
Από την αρχή της κρίσης κάποιοι διαβλέπουν συνομωσίες από διεθνή μέσα ενημέρωσης και υποστηρίζουν ότι οι ξένοι δημοσιογράφοι εστιάζουν κυρίως στα αρνητικά και στα προβλήματα της Ελλάδας, παραβλέποντας τα όποια θετικά της ελληνικής πραγματικότητας. Η συνήθης απάντηση που δίνεται σε αυτό το επιχείρημα είναι βέβαια ότι ο δημοσιογράφος δεν εργάζεται σε γραφείο τύπου και εξ΄ορισμού η αποστολή του είναι να εντοπίζει τα κακώς κείμενα.
Από την πλευρά του ο Γ.Τζογόπουλος υποστηρίζει ότι ναι μεν οι δημοσιογράφοι δίνουν έμφαση στα αρνητικά, αλλά είναι εξίσου αλήθεια ότι η Ελλάδα βρέθηκε στο στόχαστρο κυρίως με ευθύνη των κυβερνήσεών της και σε τελική ανάλυση, σίγουρα δεν φταίνε οι δημοσιογράφοι για το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στη χώρα.
«Το βιβλίο πράγματι επιβεβαιώνει τον κανόνα αυτόν της πολιτικής επικοινωνίας, ότι οι δημοσιογράφοι κατά μείζονα λόγο δίνουν έμφαση στα αρνητικά θέματα, όμως στην περίπτωση της Ελλάδας τα αρνητικά αυτά θέματα δυστυχώς δεν είναι δημιουργήματα των δημοσιογράφων. Είναι προβλήματα, τα οποία είτε σχετίζονται με την αναξιοπιστία των ελληνικών κυβερνήσεων, με τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε καθημερινό επίπεδο οι Έλληνες πολίτες».
Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη dw de
Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη dw de
No comments:
Post a Comment