Πολιτική | 19.11.2010

Αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις του 21ου αιώνα

Η εκπόνηση μιας νέας στρατηγικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα βρίσκεται στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ που πραγματοποιείται σήμερα και αύριο στη Λισαβόνα.

20 χρόνια μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, οι 28 χώρες μέλη της βορειοατλαντικής συμμαχίας καλούνται να καταλήξουν σε νέες κατευθυντήριες γραμμές που θα καθιστούν το ΝΑΤΟ πιο ευέλικτο αλλά και πιο αποτελεσματικό. Για το "νέο" ΝΑΤΟ αλλά και τον ιδιαίτερο ρόλο της Ρωσίας σε αυτό μίλησε στη Ντόιτσε Βέλε ο πρώην πρέσβης της Γερμανίας στην Ουάσιγκτον, Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ.

"Σήμερα και αύριο οι κίνδυνοι για εμάς δεν θα προέρχονται πλέον από κράτη που θα μας απειλούν με τεθωρακισμένα και πυραύλους, αλλά από αδύναμους που δεν είναι σε θέση να κυβερνήσουν τις χώρες τους, οι οποίοι δεν μπορούν να αποτρέψουν τη δράση τρομοκρατών στις χώρες τους. Πρόκειται για μια τεράστια αλλαγή. Πιστεύω ότι το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο να προσαρμοστεί στις νέες αυτές συνθήκες".

Για την αποστολή στο Αφγανιστάν

"Η αποστολή στο Αφγανιστάν μπαίνει στον 9ο χρόνο. Κανείς δεν μπορούσε να το προβλέψει αυτό το 2001"Πολλές και σημαντικές είναι οι αλλαγές ήδη από την 11η Σεπτεμβρίου και τον πόλεμο στο Αφγανιστάν που ακολούθησε. Η αποστολή των συμμαχικών δυνάμεων στην πολύπαθη χώρα φτάνει στο τέλος της, ωστόσο η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί, τουλάχιστον όχι στον επιθυμητό βαθμό. Είχε βάλει το ΝΑΤΟ πολύ ψηλά τον πήχη;

"Είναι γεγονός", υπογραμμίζει ο κ. Ίσινγκερ, "ότι οι δυτικές κυβερνήσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ δεν έχουν πάρει το μάθημά τους. Ο χρόνος και ο βαθμός επιτυχίας αποστολών που έχουν μια τόσο έντονη στρατιωτική διάσταση δεν μπορούν να προβλεφθούν. Όταν αποφασιζόταν το 1995 η επέμβαση στη Βοσνία, ο τότε αμερικανός πρόεδρος είχε προβλέψει ότι η αποστολή θα διαρκέσει 12 μήνες. Σήμερα, 15 χρόνια μετά, υπάρχουν εκεί ακόμη ξένοι στρατιώτες. Η αποστολή στο Αφγανιστάν μπαίνει στον 9ο χρόνο. Κανείς δεν μπορούσε να το προβλέψει αυτό το 2001. Ήδη διαρκεί περισσότερο από όσο ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος".

Για το ρόλο της Ρωσίας

Στο νέο του σχεδιασμό το ΝΑΤΟ θα πρέπει να λάβει οπωσδήποτε τον ιδιαίτερο ρόλο της Ρωσίας, σημειώνει ο κ. Ίσινγκερ. Ειδικότερα στο στρατιωτικό σκέλος, η εμπλοκή των Ρώσων στη σχεδιαζόμενη αντιπυραυλική ασπίδα είναι επιτακτική:

"Υπάρχει ένα στοιχείο το οποίο έλειπε όλα αυτά τα χρόνια στις σχέσεις ΝΑΤΟ-Ρωσίας, η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Η έλλειψη εμπιστοσύνης, ακόμη και μεταξύ των στρατιωτικών, ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη και καλλιέργεια εποικοδομητικών σχέσεων. Η οικοδόμηση ενός κλίματος εμπιστοσύνης δεν μπορεί όμως να επιτευχθεί με λόγους και διακηρύξεις. Οι διακηρύξεις μπορεί να είναι σημαντικές αλλά η εμπιστοσύνη καλλιεργείται ουσιαστικά όταν συνεργάζονται ένας ρώσος, ένας αμερικανός, ένας γερμανός και ένας γάλλος στρατηγός. Μια κοινή αντιπυραυλική ασπίδα λοιπόν θα ήταν μια κίνηση που θα άλλαζε τελείως τις σχέσεις αυτές. Είμαι λοιπόν υπέρ ενός κοινού πρότζεκτ, να συμπεριλάβουμε και όχι να απομονώσουμε τη Ρωσία".

Κατάργηση εθνικών στρατών;

Σε άλλες βασικές πτυχές της νέας στρατηγικής υπάρχουν όμως διαφορετικές προσεγγίσεις εντός του ΝΑΤΟ, λέει ο κ. Ίσιγνκερ. Σε στρατιωτικό επίπεδο, για παράδειγμα, η Ευρώπη εξακολουθεί να μην αναλαμβάνει ευθύνες στο βαθμό που θα το ήθελαν οι Αμερικάνοι.

"Η Ευρώπη εξακολουθεί να μην αναλαμβάνει ευθύνες στο βαθμό που θα το ήθελαν οι Αμερικάνοι""Στην Ουάσιγκτον λένε συνεχώς, πώς μπορεί οι αμυντικές δαπάνες της Ευρώπης να ανταποκρίνονται στο 60 % των αμερικανικών δαπανών, αλλά την ίδια ώρα να προσφέρει μόνον το 10 % των στρατιωτικών δυνάμεων;' Αυτό σημαίνει ότι στην Ευρώπη έχουμε σαφώς μικρότερη αποτελεσματικότητα σε στρατιωτικό επίπεδο από ότι οι ΗΠΑ. Θα είχα μια απλή συνταγή: οι χώρες μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, που σχεδόν ταυτίζονται, συνεχίζουν να έχουν εθνικούς στρατούς. Η συνταγή μου λοιπόν: γιατί κάθε μικρή χώρα της ΕΕ πρέπει να έχει δικό της πολεμικό ναυτικό και αεροπορία; Γιατί δεν μπορούμε να τα ενώσουμε αυτά όπως έχουμε ενώσει τις δυνάμεις μας, για παράδειγμα, στην νομισματική πολιτική; Εάν το κάναμε αυτό και γινόμασταν πιο αποτελεσματικοί, παρεμπιπτόντως και για τους ευρωπαίους φορολογούμενους, τότε θα μας αντιμετώπιζαν στην Ουάσιγκτον με μεγαλύτερη σοβαρότητα".

Christoph Hasselbach / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου