Επιστήμη | 07.09.2010

Σκώρος εξαφανίζει τεράστιες εκτάσεις καλαμποκιού

Στα λατινικά αποκαλείται striacosta albicosta. Πίσω από αυτό κρύβεται ένας φοβερός σκώρος, ο οποίος έχει εξαφανίσει τεράστιες εκτάσεις καλαμποκιού στις ΗΠΑ και έχει φέρει σε απελπισία τους αγρότες.

Ένα μικρό έντομο είναι η striacosta albicosta, όπως αποκαλείται στα λατινικά, ένα είδος σκώρου τροφίμων που καταβροχθίζει ολόκληρες επιφάνειες καλαμποκιού. Ξεκίνησε από την Αϊόβα, μετά πήγε στο Ιλινόις, μετά στην Ιντιάνα, στο Οχάιο και τελικά στην Πενσυλβάνια. Μέσα σε δέκα χρόνια έχει εξαπλωθεί παντού στις ΗΠΑ. Το γιατί δεν μπορεί κανείς να το εξηγήσει. Η ένωση Testbiotech έχει κάνει πολλές έρευνες για την Greenpeace και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπεύθυνη για αυτή την κατάσταση είναι το μεταλλαγμένο γενετικά καλαμπόκι.

Πολλοί Αμερικανοί αγρότες έχουν στραφεί στην καλλιέργεια του μεταλλαγμένου καλαμποκιού. Επιστήμονες προσέθεσαν ένα επιπλέον γονίδιο στο γενετικό υλικό. Με τον τρόπο αυτό το ίδιο το καλαμπόκι μπορεί να παράγει ένα δηλητήριο που σκοτώνει τα έντομα και με αυτό τον τρόπο να νικήσει το μεγαλύτερο του εχθρό που είναι η Ostrinia nubilalis, ένα είδος πεταλούδας. Έτσι όμως σκοτώνονται και άλλα είδη και η striacosta albicosta δεν έχει πλέον φυσικούς αντιπάλους.

Πιθανή αιτία και οι κλιματικές αλλαγές

Η εξήγηση αυτή είναι όμως πολύ απλοϊκή για τον Μπιλ Χάτσινσον, εντομολόγος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Η κλιματική αλλαγή έχει παίξει ένα σημαντικό ρόλο, όπως υποστηρίζει: «Τα τελευταία είκοσι χρόνια ήταν πιο ζεστά στις δυτικές πολιτείες. Οι χειμώνες είναι πιο ήπιοι, ο συγκεκριμένος σκώρος δεν πεθαίνει τόσο εύκολα, αλλά μπορεί χωρίς πρόβλημα να ξεχειμωνιάσει κάτω από τη γη. Και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο εξαπλώθηκε και σε άλλες περιοχές».

Για τους αγρότες δυο λύσεις υπάρχουν για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Είτε μπορούν να ψεκάσουν με ειδικά φυτοφάρμακα ή να χρησιμοποιήσουν την επόμενη γενιά μεταλλαγμένου καλαμποκιού. Για τους οικολόγους είναι μια λύση ανάμεσα στη Σκύλα και στη Χάρυβδη. Αυτό που θα προτιμούσαν θα ήταν να πάψουν να υπάρχουν πια οι καλλιέργειες μεταλλαγμένων προϊόντων. Μια πολύ αφελής άποψη, όπως πιστεύει ο Μπιλ Χάτσινσον: «Είναι μια απλοϊκή προσέγγιση των αγροτικών καλλιεργειών. Ο κόσμος δεν είναι τέλειος. Φυσικά και μπορεί κανείς να αντιτίθεται στα γενετικά μεταλλαγμένα φυτά, αλλά η εναλλακτική θα ήταν να χρησιμοποιηθούν πολύ ισχυρά φυτοφάρμακα που έχουν επιπτώσεις και στο νευρικό σύστημα».

Οι περισσότεροι αγρότες τάχθηκαν άλλωστε υπέρ του γενετικά μεταλλαγμένου καλαμποκιού. Εάν η απόφαση αυτή είναι πράγματι ορθή, είναι αμφίβολο.

Marieke Degen / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης

dw