Πολιτική

O ασύμμετρος πόλεμος

Πρόκειται για έναν πόλεμο εναντίον του κόσμου. Οι τρομοκράτες θέλουν να νικήσουν τη νεωτερικότητα, το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό, τη δημοκρατική κοινωνία. Θα είναι μακρύς ο αγώνας, εκτιμά ο Aλεξάντερ Κουντάσεφ.

Ένα είναι το συναίσθημα που μας κυριεύει μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι. Ο κόσμος έχει γίνει άνω κάτω, η τάξη έχει διαταραχθεί. Ο Πάπας κάνει λόγο για έναν Γ´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν πρόκειται όμως για έναν παγκόσμιο πόλεμο γενικώς αλλά για έναν πόλεμο ενάντια στον κόσμο όπως τον ξέρουμε. Ο ισλαμιστικός ιερός πόλεμος, ο τζιχαντισμός, δεν αφορά όμως μόνο το αυτοαποκαλούμενο Χαλιφάτο του Ισλαμικού Κράτους αλλά καλύπτει και πλήθος άλλων φονταμενταλιστικών ομάδων και οργανώσεων, κινήματα και σέκτες σε όλον τον κόσμο: στη Νιγηρία, το Μαλί, τη Σομαλία, την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Αφγανιστάν, την Ινδονησία και τη φυσικά Μέση Ανατολή και κατεστραμμένες χώρες όπως το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, την Υεμένη. Ο ιερός πόλεμος φεύγει από τα στενά όρια των χωρών αυτών. Επεκτείνεται στην Ευρώπη και τη Ρωσία. Κατακυριεύει τον κόσμο.

Είναι ανούσιο να ερίζουμε για το κατά πόσο το Ισλάμ είναι μια θρησκεία της ειρήνης ή του πολέμου. Αυτό είναι ένα θέμα που αφορά τους μελετητές του Ισλάμ και των πολιτισμών της Μέσης Ανατολής. Ο τζιχαντισμός σχετίζεται πάντως και θεμελιώνεται μέσω του Ισλάμ. Μέσα από ένα αρχέγονο Ισλάμ, οι βάσεις το οποίου τέθηκαν από τον προφήτη Μωάμεθ πριν από 1500 χρόνια στη Μεδίνα και τη Μέκκα. Σύμφωνα με τις διδαχές του προφήτη η ζωή οφείλει να τελεί σε αρμονία με το Κοράνι. Αυτή όμως η αξίωση πνευματικότητας ενέχει ένα στοιχείο ολοκληρωτισμού. Οι τζιχαντιστές θέλουν όλοι να ζούμε με τον τρόπο που αυτοί προκρίνουν ως σωστό. Αυτή είναι η πρόκληση, η κήρυξη πολέμου προς τον κόσμο, προς τη νεωτερικότητα.

O αρχισυντάκτης της DW Aλεξάντερ Κουντάσεφ

Αλλά πρόκειται για έναν ασύμμετρο πόλεμο και για λόγους τακτικής. Είναι ένας πόλεμος ισλαμιστών μαχητών κατά τακτικού στρατού. Και η βασική αρχή είναι απλή: το κράτος πρέπει να κάνει τα πάντα για να εμποδίσει την παραμικρή επιτυχία των τρομοκρατών. Πρέπει να κάνει τα πάντα προκειμένου να διασφαλίσει την ασφάλεια των πολιτών του, σε ωριαία, εβδομαδιαία, μηνιαία, ετήσια βάση και εις το διηνεκές. Οι τρομοκράτες θέλουν τώρα να χτυπήσουν στην καρδιά του κράτους, όπως στις 13 Νοεμβρίου στο Παρίσι. Ο πόλεμος είναι επίσης ασύμμετρος διότι οι όροι διεξαγωγής του είναι διαφορετικοί. Όταν τζιχαντιστές δεν νοιάζονται καν για τη δική τους ζωή, ο στρατός και η αστυνομία οφείλουν να ενεργούν με σύνεση. Όταν η ετοιμότητα για τη μεγαλύτερη βαρβαρότητα ξεπερνά τα σύνορα, στρατός και αστυνομία δεσμεύονται από συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές. Ενεργούν στο πλαίσιο της έννομης τάξης, ενώ οι τζιχαντιστές εξαπολύουν επιθέσεις κινούμενοι από μια ολοκληρωτική ιδεολογία. Η βάναυση ετοιμότητα για τον θάνατο είναι κάτι που αντίκειται στους δημοκρατικούς κανόνες και τον ελεύθερο αυτοπροσδιορισμό. Είναι κάτι παραπάνω από έναν άνισο αγώνα. Ακόμη κι αν η Δύση αναθεωρήσει τις βάσεις της πολιτικής ασφάλειας που πρεσβεύει.

Ο αυστριακός φιλόσοφος Καρλ Πόπερ είχε γράψει κάποτε το βιβλίο «Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της». Είναι το πιο διάσημο βιβλίο του. Η ανοιχτή, φιλελεύθερη κοινωνία είναι ίσως η απόλυτη πρόκληση για κάθε ολοκληρωτική ιδεολογία. Ο τζιχαντισμός οδηγεί τις δυτικές δημοκρατίες στα απώτερα όρια της ανοχής τους. Οι τρομοκράτες θέλουν να εγκαταλείψουμε το δικαίωμά μας να αυτοπροσδιοριζόμαστε. Θέλουν να νικήσουν τη νεωτερικότητα. Με ασύμμετρα μέσα. Αυτό σημαίνει ότι ο αγώνας θα είναι μακρύς. Η δεξαμενή της τρομοκρατίας είναι ανεξάντλητη. Γι αυτό πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι.

Αλεξάντερ Κο