Νηρεύς: Ο παλιός είναι αλλιώς!
Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) και η Διοίκηση Υποβρυχίων (ΔΥ) έχουν σίγουρα πολλούς λόγους για να είναι υπερήφανοι για τα πληρώματα των υποβρυχίων του Στόλου. Πρόσφατα προστέθηκε ακόμη ένας όταν το υποβρύχιο «Νηρεύς» (S111) που μετείχε στην κορυφαία νατοϊκή ανθυποβρυχιακή άσκηση Proud Manta2012, όχι μόνο ξεχώρισε αλλά γέμισε με… φθόνο όσους ήλθαν αντιμέτωποι με την εμπειρία του πληρώματος του. Μπορεί το παλαιότερο υποβρύχιο Type 209/1100 του ΠΝ που βρίσκεται σε υπηρεσία σήμερα να έχει συμπληρώσει ευδοκίμως 40 έτη (καθελκύστηκε στις 9 Ιουνίου 1971 και εντάχθηκε στο ΠΝ στις 19 Ιουνίου 1972), αλλά κατά γενική ομολογία σήμερα αποτελεί την πλέον αξιόμαχη μονάδα της ΔΥ, εξαιρουμένου του νεότευκτου Type 214 «Παπανικολής» (S120). Αυτό όμως που μεγεθύνει την επιτυχία του υποβρυχίου και αντικατοπτρίζει το υψηλότατο επίπεδο επιχειρησιακής εκπαίδευσης, καθώς και την ικανότητα του κυβερνήτη, των αξιωματικών και των υπαξιωματικών που υπηρετούν στο σκάφος, είναι η απάντηση που έδωσε ένα πλοίο «πολεμώντας» στο πλέον σύγχρονο και απαιτητικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της άσκησης, αντιμετωπίζοντας νεώτερα υποβρύχια και σκάφη επιφανείας, η οποία συνοψίζεται στη φράση: «ο παλιός είναι αλλιώς»…
Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) δίνει πάντα το παρών σε όλες τις κορυφαίες συμμαχικές ασκήσεις, προκειμένου μέσω αυτών να δοκιμαστεί και να αποτυπωθεί σε διεθνές επίπεδο η μαχητική ικανότητα μέσων και πληρωμάτων, τα οποία ασκούνται στο πλέον σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον. Για τον κόσμο των «υποβρύχιων», η συμμετοχή στην μεγαλύτερη ετήσια ανθυποβρυχιακή άσκηση «Proud Manta 2012 ή POMA12» (σ.σ. πρόκειται για την πρώην Noble Manta), αποτελεί πεδίο επιχειρησιακής άμιλλας, καθώς παρέχεται η δυνατότητα να μετάσχουν σε σενάρια ασκήσεων, με ιδιαίτερο βαθμό δυσκολίας και με αυστηρότατους «κριτές». Η άσκηση διεξήχθη μεταξύ 14-26 Φεβρουαρίου στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της νοτιοανατολικής Σικελίας μέχρι το Ιόνιο Πέλαγος. Σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από το Συμμαχική Ναυτική Διοίκηση της Νάπολης (Allied Maritime Command Naples)σε συνεργασία με τον διοικητή της Commander Submarines, Allied Naval Forces South (COMSUBSOUTH) και τον διοικητή της Commander, Maritime Air Naples (COMMARAIRNAPLES).
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος το παρών έδωσαν πλοία και αεροσκάφη διαφόρων τύπων (υποβρύχια, πλοία επιφανείας και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας)από 11 συνολικά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Η χώρα μας εκπροσωπήθηκε από το υποβρύχιο «Νηρεύς» (S111) [σ.σ. το 2011 μετείχε το Type 209/1100 «Πρωτεύς» (S113), το 2010 το Type 209/1200 «Πόντος» (S119) και το 2009 το «Νηρεύς»]. Ελπίζουμε στο μέλλον να προγραμματιστεί η συμμετοχή και του «Παπανικολής», οπότε θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να δούμε την συμπεριφορά του νέου αποκτήματος του ΠΝ, γεγονός που αναμένεται και από την άλλη πλευρά του Αιγαίου…
Οι «φίλοι και σύμμαχοι» μετείχαν με ένα από τα καλύτερα υποβρύχια του στόλου και συγκεκριμένα με το Type209/1400 «Gur» (S357) (σ.σ. τέθηκε σε υπηρεσία το 2003). Όπως διαπιστώνετε άμεσα η ηλικιακή διαφορά μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού υποβρυχίου είναι 31 έτη στα οποία πρέπει να προστεθεί και το γεγονός της ολοκλήρωσης σύγχρονων αισθητήρων και όπλων (π.χ. τορπίλες DM2A4και Tigerfish).Η άσκηση Proud Manta περιλαμβάνει σειρά εκπαιδευτικών αντικειμένων όπως ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις με την συμμετοχή πλοίων επιφανείας, ΑΦΝΣ και ελικοπτέρων, υποβρύχιο εναντίον υποβρυχίου, πανοραμική κατόπτευση ακτών, εμπλοκή με πλοία επιφανείας, εντοπισμός στόχων επιφανείας σε συνεργασία με πλοία του Ιταλικού Ναυτικού αλλά και εμπορικών σκαφών. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της άσκησης είναι η εφαρμογή πειραματικών τακτικών, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί και σχεδιαστεί από νατοϊκά επιτελεία ενώ η συμμετοχή μέσων υψηλής τεχνολογίας σε αυτή, πραγματοποιήθηκε μέσω της χρησιμοποίησης μη επανδρωμένων υποβρυχίων τύπουUSV (Unmanned Submarine Vehicle) στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια.
Στις 26 Φεβρουαρίου η Proud Manta2012 περατώθηκε σημειώνοντας σύμφωνα με νατοϊκούς επιτελείς που την παρακολούθησαν: «αξιοσημείωτη επιτυχία». Ναυτικές και αεροπορικές μονάδες από την Ελλάδα, την Τουρκία, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Ισπανία, την Βρετανία και τις ΗΠΑ εκ των οποίων πέντε υποβρύχια από Ελλάδα, Τουρκία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία [Type 209/1100 «Νηρεύς» (S111), Type209/1400 «Gur» (S357), κλάσης Rubis «Amethyste» (S605), κλάσης S70 Agosta «Galerna» (S71),Type212A «Todaro» (S526)] μετείχαν σε δύσκολα επιχειρησιακά σενάρια αναλαμβάνοντας εναλλάξ ρόλους θηρευτή και θηράματος. Η νατοϊκή δύναμη Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) παρείχε μονάδες επιφανείας και συγκεκριμένα η φρεγάτα κλάσης De Zeven Provincien «De Ruyter» (F804)του Ολλανδικού Ναυτικού, η φρεγάτα κλάσης Halifax «Charlottetown» (F339) του Καναδικού Ναυτικού, η φρεγάτα κλάσης Maestrale «Espero» (F576) του Ιταλικού Ναυτικού, η φρεγάτα κλάσης 122 Bremen «Rheinland-Pfalz» (F209) και το πετρελαιοφόρο «Rhoen» (Α1443) του Γερμανικού Ναυτικού. Εκτός αυτών στο πλαίσιο της άσκησης μετείχε η γαλλική φρεγάτα κλάσης F70 Georges Leygues «Jean de Vienne» (D643) [σ.σ. το Γαλλικό Ναυτικό δεν χρησιμοποιεί τον όρο αντιτορπιλικό (Destroyer) για τα πλοία], ενώ το Ιταλικό Ναυτικό συνέδραμε με το αντιτορπιλικό κλάσης Durand de la Penne «Francesco Mimbelli» (D561) και δύο βοηθητικά σκάφη [«Levanzo» (Α5366) και «Lipari» (Α5352)]. Το Αμερικανικό Ναυτικό διέθεσε τη φρεγάτα κλάσης O. H. Perry «De Wert» (FFG45), το αντιτορπιλικό κλάσης Arleigh Burke «The Sullivans» και το καταδρομικό κλάσηςTiconderoga «Vella Gulf» (CG72), ενώ ένα ερευνητικό σκάφος της συμμαχίας NRV Alliance (Α1456) συμπλήρωσε τον κατάλογο των συμμετεχόντων.
Σκοπός της άσκησης είναι να επιδείξει την αποφασιστικότητα της συμμαχίας στην ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας και συντονισμού ναυτικών, αεροπορικών και υποβρύχιων μονάδων κατά την εκτέλεση ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων, επιχειρήσεων κατά μονάδων επιφανείας, παράκτιας επιτήρησης και άλλων θαλάσσιων αποστολών, από μια πολυεθνική δύναμη που απαρτίζεται από πλοία και αεροσκάφη διαφόρων κλάσεων και επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Εκτός αυτών η Proud Manta παρέχει επιχειρησιακή εκπαίδευση σε συγκεκριμένες αποστολές και τακτικές που αφορούν την δύναμη ταχείας αντίδρασης NRF του ΝΑΤΟ. Μεταξύ άλλων οι μονάδες ασκούνται στην άμυνα κατά επιχειρήσεων τρομοκρατών. Σύμφωνα με ανακοινώσεις που εκδόθηκαν από την αρμόδια νατοϊκή διοίκηση, 15 αεροπορικές μονάδες (ΑΦΝΣ και ελικόπτερα)επιχείρησαν από αεροπορικές βάσεις της Σικελίας και για τον σκοπό αυτό διατέθηκαν εναέρια μέσα επτά χώρες : α) ΑΦΝΣ, ο Καναδάς με δύο CP-140, η Γαλλία με δύο Atlantis II, η Γερμανία με ένα P-3C, η Ιταλία με ένα Atlantis I, β) μαχητικά, η Ιταλία με δύο Tornado και δύο Eurofighter, γ) ελικόπτερα, η Ιταλία με δύο EH-101 και η Βρετανία με δύο EH-101, δ) οργανικά ελικόπτερα πλοίων, CH-124 Sea King (Καναδάς), Lynx Mk IV (Γαλλία), Sea Lynx Mk 88A (Γερμανία), AB-212, NH-90 (Ιταλία) και SH-60 (ΗΠΑ). Συνολικά πραγματοποιήθηκαν πάνω από 100 αποστολές με συνέπεια στην αιχμή τους να πραγματοποιείται ενημέρωση ανά τρεις ώρες, ημέρα και νύκτα.
Τα ξημερώματα μεταξύ της 13ης και 14ηςΦεβρουαρίου πέντε σκοτεινές σιλουέτες υποβρυχίων εξαφανίστηκαν κάτω από τα κύματα, βυθιζόμενα στα χειμερινά ύδατα έξω από τις ακτές της Σικελίας, σηματοδοτώντας την έναρξη της «κυνηγετικής περιόδου», μεταξύ αυτών ήταν και ο«Νηρεύς», ο γηραιότερος θηρευτής από τους μετέχοντες. Την ίδια περίοδο δόθηκε σήμα άμεσης κινητοποίησης μιας αρμάδας αποτελούμενης από 12 σκάφη επιφανείας, τα οποία έπλευσαν προς την περιοχή διεξαγωγής της άσκησης, παίζοντας τον ρόλο της γάτας με το ποντίκι, ο οποίος θα διαρκούσε μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου. Η κορυφαία ανθυποβρυχιακή άσκηση του ΝΑΤΟ Proud Manta 2012 βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη.
Το πιο ενδιαφέρον τμήμα της άσκησης ήταν όταν ξεκίνησαν τα σενάρια ανθυποβρυχιακού πολέμου, οπότε πλοία και ΑΦΝΣ με ελικόπτερα προσπάθησαν να εντοπίσουν και να προσβάλλουν εικονικά τα υποβρύχια, που είχαν μετατραπεί σε θηράματα. Το συγκεκριμένο σκέλος διεξήχθη στο Ιόνιο Πέλαγος, μια θαλάσσια περιοχή η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνεισφέρει λόγω των βαθυθερμογραφικών συνθηκών στην αποκάλυψη του υποβρυχίου. Ένα CP140 Aurora ΑΦΝΣ του Καναδά εκτέλεσε σειρά αποστολών έρευνας και εντοπισμού υποβρύχιων στόχων, αλλά και αυτό δεν μπόρεσε να επιχειρήσει ανεμπόδιστα, καθώς το σενάριο της φετινής άσκησης προέβλεπε για πρώτη φορά την εμπλοκή μαχητικών Eurofighter και Tornado της Ιταλικής Αεροπορίας. Ωστόσο κατόρθωσε να εντοπίσει το ιταλικό υποβρύχιο Type 212A «Todaro» (S526), γεγονός που δεν χαροποίησε ιδιαίτερα τους Ιταλούς συμμετέχοντες, καθώς μπήκε γκολ εντός έδρας, όπως πικρόχολα σχολίασαν μετά το πέρας των δραστηριοτήτων. Όπως δήλωσε ο Αμερικανός πλοίαρχος Βάλτερ Λούθιγκερ διοικητής της Νότιας Διοίκησης Υποβρυχίων COMSUBSOUTH του ΝΑΤΟ, υπεύθυνος σχεδίασης της άσκησης Proud Manta 2012: «Οι στόχοι που τέθηκαν στην φετινή άσκηση επιτρέπουν να τοποθετήσουμε όλους τους μετέχοντες σε μια σειρά σύνθετων και κλιμακούμενων σεναρίων. Υπήρχαν αρκετά πλοία, αεροσκάφη και προσωπικό που ενεπλάκησαν ώστε να προσομοιώσουμε με ακρίβεια πλειάδα απειλών και στη συνέχεια να μπορέσουμε να εκπαιδευτούμε σκληρά βρίσκοντας τρόπους συνεργασίας που αποσκοπούν πως μπορούμε να εξουδετερώσουμε αυτές τις απειλές…
Τα αποτελέσματα του προηγουμένου έτους υπήρξαν εξαιρετικά και εργαζόμαστε ώστε φέτος να είναι εξίσου αν όχι λίγο καλύτερα». Ο υποναύαρχος Βέρι διοικητής της Ναυτικής Διοίκησης της Νάπολης κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε στις 13 Φεβρουαρίου επισήμανε ότι: «Φέτος έχουμε πολύ μεγάλη συμμετοχή στην άσκηση από συμμαχικά έθνη… σκάφη επιφανείας και υποβρύχια, ελικόπτερα και αεροσκάφη μετέχουν σε σύνθετα σενάρια μεγάλης δυσκολίας».
Οι δηλώσεις αυτές αντικατοπτρίζουν όχι μόνο την σπουδαιότητα της άσκησης και την ειδικά σχεδιασμένη κλιμακούμενη δυσκολία, αλλά αντικατοπτρίζουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες κλήθηκε να συμμετάσχει ο «παππούς» της ΔΥ του ΠΝ, ο τεσσαρακονταετής «Νηρεύς». Όπως γίνεται αντιληπτό λεπτομέρειες της δράσης δεν μπορούν να κοινοποιηθούν για ευνόητους λόγους. Ωστόσο μπορούμε να εστιάσουμε στην επιτυχή και αξιοπρόσεκτη δράση του πληρώματος του ελληνικού υποβρυχίου, το οποίο στο πλαίσιο της άσκησης εναλλάχθηκε από τον ρόλο του κυνηγού σε αυτόν του διωκόμενου, μπαίνοντας στο στόχαστρο των διαφόρων συσκευών και αισθητήρων αναζήτησης και εντοπισμού μιας πλειάδας διωκτών, θαλάσσιων και εναερίων. Αυτό που πρέπει να τονισθεί και αξίζει την εκδήλωση μέγιστου θαυμασμού ευαρέσκειας και ικανοποίησης προς το πλήρωμα του «Νηρεύς» είναι ότι κατά τη διάρκεια της Proud Manta,δόθηκε η ευκαιρία (ανά περιόδους) διεξαγωγής ελεύθερου παιγνίου (free-play). Σε αυτήν πλοία, υποβρύχια και αεροσκάφη χρησιμοποιούν όλα τα μέσα που διαθέτουν(απόκρυψη, εμπειρία, εξοπλισμό) με στόχο την αποκάλυψη, την στοχοποίηση και την εξουδετέρωση του αντιπάλου. Σύμφωνα με πληροφορίες το νατοϊκό στρατηγείο έδωσε επίσης έμφαση στην συμμετοχή υποβρυχίων σε αποστολές ειδικών επιχειρήσεων.
Τα πέντε μετέχοντα υποβρύχια ανήκαν σε ναυτικές δυνάμεις της Μεσογείου, εκ των οποίων οι δύο βρίσκονται σε διαρκή εχθρότητα για δεκαετίες. Τρία από τα πέντε σκάφη είναι γερμανικής σχεδίασης με το πλέον σύγχρονο να ανήκει στην κλάση Type212Aκαι στο Ιταλικό Ναυτικό. Το γαλλικό ανήκει στην κατηγορία των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων και έχει το μεγαλύτερο εκτόπισμα. Ακολουθεί σε μέγεθος το ισπανικό κλάσης Agosta και στη συνέχεια το τουρκικό Type209/1400 και με μικρή διαφορά το ιταλικό Type 212A.Συνεπώς ο «Νηρεύς» δεν είναι μόνον το παλαιότερο σε ηλικία υποβρύχιο αλλά και το μικρότερο σε εκτόπισμα. Από τα επιχειρησιακά σενάρια που εκτελέστηκαν ενδιαφέρον σύμφωνα με πληροφορίες παρουσίασαν – πέραν των κλασικών αναμετρήσεων υποβρύχιο κατά υποβρυχίου και αποφυγή εντοπισμού από ΑΦΝΣ και ελικόπτερα – η πανοραμική κατόπτευση ακτών και oεντοπισμός πλοίων. Στην κατόπτευση ακτών τα υποβρύχια καλούνται να εκτελέσουν μια αποστολή πρόκληση. Αφού λάβουν σχετική διαταγή πρέπει να καταβάλλουν προσπάθεια προσέγγισης ενός στόχου (π.χ. φάρου) και να τον φωτογραφίσουν πανοραμικά με όσο το δυνατόν περισσότερη λεπτομέρεια, υπό την αυστηρή προϋπόθεση να μην εντοπιστούν από τον εχθρό. Πρόκειται για μια πολύ καλή άσκηση στην οποία δοκιμάζονται τα… νεύρα και οι ικανότητες του κυβερνήτη του σκάφους, καθώς δεν αρκεί να πλησιάσει κοντά στην ακτή αλλά θα πρέπει να τραβήξει φωτογραφίες μέσω του περισκοπίου, με τέτοια ποιότητα και ακρίβεια, ώστε να μπορούν να αξιολογηθούν από τους επιτελείς και να παράσχουν τις απαιτούμενες πληροφορίες. Κατά τη διάρκεια της αποστολής ο κυβερνήτης βρίσκεται σε συνεχή κατάσταση αγωνίας, οφείλει να δείξει ψυχραιμία και ικανότητες, γιατί εάν εντοπιστεί χάνει, όπως και αν τραβήξει φωτογραφίες από μακριά, οι οποίες είναι μη αξιοποιήσιμες. Η ίδια διαδικασία εκτελείται όταν το υποβρύχιο λάβει εντολή να φωτογραφίσει πλοία (πολεμικά ή εμπορικά) τα οποία διέρχονται και πρέπει ομοίως να παραμείνει ανεντόπιστο. Ο «Νηρεύς» όπως και τα άλλα ελληνικά υποβρύχια ασκούνται στις προαναφερόμενες αποστολές, ενώ στο πλαίσιο της Proud Manta απέδειξε τις επιχειρησιακές ικανότητες του σκάφους με προεξέχοντα τον κυβερνήτη.
Τα τελευταία χρόνια όταν σε νατοϊκές ασκήσεις μετέχουν από κοινού υποβρύχια από το ΠΝ και το Τουρκικό Ναυτικό, οι σχεδιαστές τα τοποθετούν στο πλαίσιο των σεναρίων και σε ρόλους αντιπάλων/κυνηγού-θηράματος. Ωστόσο παλαιότερα κάτι τέτοιο αποφευγόταν διότι λόγω της πολιτικής έντασης που υπήρχε –ιδιαίτερα μετά τα Ίμια, αλλά και ενωρίτερα λόγω Κύπρου – ουδείς νατοϊκός επιθυμούσε να αναλάβει το βάρος της ευθύνης ενός «ατυχήματος». Έτσι ελληνικά και τουρκικά υποβρύχια μετείχαν πάντα ως ζευγάρι το οποίο αντιμετώπιζε ένα άλλο αντίπαλο ζεύγος (π.χ. Ισπανία και Ιταλία). Στην Proud Mantaόπως και σε ασκήσεις που διεξήχθησαν τα τελευταία χρόνια, Έλληνες και Τούρκοι «πολεμούν» πλέον μεταξύ τους, έχοντας την ευκαιρία να δοκιμάσουν τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες χωρίς να ανοίξουν πραγματικό πυρ. Σύμφωνα με νατοϊκές πηγές στην φετινή άσκηση το γαλλικό πυρηνικό υποβρύχιο δεν μετείχε σε δυάδες αλλά επιχειρούσε μόνο του. Ο «Νηρεύς» έλαβε μέρος σε ζεύγη στο πλαίσιο άσκησης υποβρύχιο κατά υποβρυχίου, έχοντας ως αντίπαλο και το Type 209/1400 «Gur». Η εναλλαγή ρόλων συνιστά πάντα ένα εξαιρετικό πεδίο δοκιμών και εκπαίδευσης, καθώς συνάγονται αναίμακτα συμπεράσματα και πάντα υπό ρεαλιστικές συνθήκες μάχης, όπου η ένταση και η θέληση αναμετρώνται μαζί με την εμπειρία και τη γνώση.
Δεν κατέστη δυνατό να μάθουμε ποιο ήταν το αποτέλεσμα μιας τέτοιας υποβρύχιας αναμέτρησης, γιατί κατά την άποψη του γράφοντος, δεν θα πρέπει να μεταφέρουμε όρους γηπεδικής αναμέτρησης σε έναν πολύ ευαίσθητο χώρο, όπως είναι αυτός των επιχειρήσεων. Οι Έλληνες αξιωματικοί και υπαξιωματικοί με κορωνίδα τον κυβερνήτη του υποβρυχίου γνωρίζουν ότι ακόμη και αν υπερτερήσουν του αντιπάλου τους σε όλες τις ασκήσεις και χάσουν την μάχη στον πραγματικό πόλεμο, αυτό είναι που θα μετρήσει και θα επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης. Συνεπώς το δόγμα που πρέπει να διέπει όλους όσους ασχολούνται με τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο εκτιμούμε ότι πρέπει να περιέχεται στην φράση: «Πρώτοι στην άσκηση, νίκη στον πόλεμο!».
Η συμμετοχή του NURC
Η Proud Manta2012 έδωσε μεγάλη έμφαση στον διαρκώς αναπτυσσόμενο ρόλο του νατοϊκού κέντρου υποθαλάσσιας έρευνας γνωστό ως NURC (NATO Underwater Research Centre), το οποίο εδρεύει στο Ναύσταθμο Λα Σπέτσια του Ιταλικού Ναυτικού. Το NURCυπάγεται στον Supreme Allied Command Transformationκαι αντικείμενό του είναι η έρευνα, η καινοτομία και η τεχνολογία σε περιοχές που αφορούν την άμυνα θαλάσσιων δυνάμεων και εγκαταστάσεων κατά της τρομοκρατίας και της πειρατείας. Επίσης ασχολείται με την ασφάλεια δικτύων, την ανάπτυξη κοινής επιχειρησιακής εικόνας, το τμήμα που αφορά τις ναυτικές επιχειρήσεις, τα αντίμετρα κατά ναρκών, την ανάπτυξη μη φονικών όπλων για την προστασία λιμένων και ναυστάθμων, τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Επιστήμονες και τεχνικοί επιβιβάστηκαν στο ειδικό σκάφος ερευνών [NATO Research Vessel Alliance – NRV Alliance (Α1456)] με σκοπό να διεξάγουν κατά τη διάρκεια της άσκησης απόρρητα πειράματα στα πεδία της ανίχνευσης, αποκάλυψης, εντοπισμού και στοχοποίησης υποβρυχίων χρησιμοποιώντας μη επανδρωμένα σκάφη Autonomous Underwater Vehicles (ΑUV).
Το ειδικό σκάφος ερευνών NRV Allianceέλαβε μέρος για πρώτη φορά στην άσκηση Proud Manta.Πρόκειται για το πλέον «σιωπηλό» ερευνητικό σκάφος που υφίσταται στην κατηγορία του και το μόνο πλοίο το οποίο ανήκει σε όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ. Το NURC διαθέτει δύο ειδικά ερευνητικά πλοία, το μήκους93 μέτρων και εκτοπίσματος 3.180 τόνων ωκεανογραφικό σκάφος ανοικτού τύπου «NRV Alliance» και το «CRV Leonardo»ένα μικρότερο σκάφος ειδικά σχεδιασμένο για παράκτιες επιχειρήσεις. Εκτός αυτών το NURCδιαθέτει έναν ολόκληρο στόλο από αυτόνομα υποβρύχια οχήματα και σκάφη επιφανείας, καθώς μια ευρύτατη γκάμα αισθητήρων. Οι επιστήμονες έλεγξαν το υπό δοκιμή λογισμικό με προηγμένες μεθόδους, αλλά οι κακές καιρικές συνθήκες που επικράτησαν φαίνεται ότι δεν συνηγόρησαν για την πλήρη ολοκλήρωση των πειραμάτων, τα πορίσματα των οποίων θα μελετηθούν αναλυτικά μετά το πέρας της άσκησης. Τα AUV επιχείρησαν καταδυόμενα στα προβλεπόμενα βάθη, εφοδιασμένα με τους προηγμένους αισθητήρες προσπαθώντας να αποκαλύψουν τις θέσεις των υποβρυχίων. Από την ανάλυση των δεδομένων θα προκύψουν νέα στοιχεία τα οποία θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη καινοφανών τακτικών με την βοήθεια πάντα της υψηλής τεχνολογίας. Ο επιχειρησιακός πειραματισμός βοηθά στον καθορισμό πως τα συγκεκριμένα εργαλεία/αισθητήρες θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν σε πραγματικές επιχειρησιακές συνθήκες. Στόχος όλων αυτών των δοκιμών είναι να αποδειχθεί εάν και κατά πόσον μπορούν να εξελίξουν την ικανότητα μάχης των ναυτικών μονάδων, καθώς αποτελούν τμήμα της διαδικασίας μετάβασης της αποκτούμενης γνώσης από το εργαστήριο απευθείας στον Στόλο και στις μάχιμες μονάδες.
Ο ερευνητής του NURCΚέβιν Λεπέιτζ ανέφερε ότι χρησιμοποιήθηκε ένα AUV και δύο ρομποτικούς αισθητήρες με δυνατότητες ακουστικής έρευνας σε βαθιά νερά. Το μη επανδρωμένο σκάφος κατευθυνόταν εξ αποστάσεως από χειριστές του NURC μέσω του δορυφόρου Iridium από αίθουσα ελέγχου η οποία βρισκόταν στις εγκαταστάσεις του κέντρου στο Ναύσταθμο Λα Σπέτσια. Αντικείμενο της επιχείρησης ήταν η δοκιμή ηχοεντοπιστικών αισθητήρων. Το Alliance πόντισε δύο AUV τα οποία μπορούν να πλέουν υποβρυχίως οκτώ περίπου ώρες και αναπτύσσουν μέγιστη ταχύτητα 2 έως 3 κόμβων.
«Υποβρύχιος επίλογος»
Στον σιωπηλό πόλεμο που διεξάγεται μεταξύ των υποβρυχίων με στόχο την επικράτηση, η νέα τεχνολογία και οι αισθητήρες ακριβείας, αποτελούν μέρος της τακτικής αλλά δεν συνιστούν πανάκεια. Ένα αξιόπιστο υποβρύχιο που επανδρώνεται από έμπειρο πλήρωμα, το οποίο γνωρίζει πάρα πολύ καλά τα συν και τα μείον των μέσων και των όπλων του, καθώς και μέχρι που μπορεί να φθάσουν οι αντοχές σκάφους, συσκευών και ανθρώπων, αποτελεί το πιο σημαντικό στοιχείο για την επίτευξη νίκης στον πόλεμο. Δεν μας προκαλεί έκπληξη πως ένα παλαιό ηλικιακά υποβρύχιο όπως ο «Νηρεύς», που υπέστη εκσυγχρονισμό την περίοδο 1998-2000, είναι σε θέση να δρέπει δάφνες σε συμμαχικές ασκήσεις μεταξύ συμβατικών υποβρυχίων. Το ευτύχημα για το ΠΝ και κατ’ επέκταση για τις Ένοπλες Δυνάμεις είναι ότι η οικονομική κρίση μπορεί να μειώνει δαπάνες, να ψαλλιδίζει κονδύλια, να επιφέρει κάποια πτώση στο ηθικό, αλλά αφήνει εντελώς ανέγγιχτη την εμπειρία των ανθρώπων που ξέρουν να τιμούν την στολή που φορούν.
Η Proud Manta2012 αποτέλεσε ένα πεδίο μάχης όπου οι Έλληνες ναυτικοί-υποβρύχιοι του «Νηρεύς» επιτέλεσαν μεταξύ άλλων έναν επικοινωνιακό θρίαμβο. Πήγαν να επιτελέσουν το καθήκον τους σε συνθήκες που άλλοι συνάδελφοι τους δεν αντιμετωπίζουν, καθώς είναι οι πλέον κακοπληρωμένοι ένστολοι από όλους τους μετέχοντες στην άσκηση και μάλιστα με διαφορά! Είναι εκείνοι των οποίων οι οικογένειες με δυσκολία ανταπεξέρχονται στις συνεχείς οικονομικές «επιθέσεις» και παρόλα αυτά, όχι μόνο δεν κάμφθηκαν, ούτε δυσανασχέτησαν, αλλά πήγαν, συναγωνίστηκαν και απήλθαν νικητές. Εμείς τους παροτρύνουμε να συνεχίσουν έτσι γιατί με αυτόν τον τρόπο απέδειξαν στους άλλους συναδέλφους-αντιπάλους και φυσικά στους Τούρκους, ότι το ΠΝ – ο κλάδος που δεν έχει υποστείλει ποτέ την σημαία του – συγκροτείται από ανθρώπους των οποίων η ψυχή διαπνέεται από τα πανάρχαια ρεύματα της Ιστορίας μας, από το πνεύμα των αεί παρόντων προγόνων μας, που κυριαρχούσαν στις θάλασσες. Ας μην ξεχνούμε ότι το ελληνικό υποβρύχιο ασκείτο σε «φίλια» ύδατα καθώς η Σικελία, όπως και η Κάτω Ιταλία, αποτέλεσε για δεκάδες αιώνες εθνικό κέντρο του Ελληνισμού.
Όσοι λοιπόν ελπίζουν και εύχονται την κατάρρευση του λαού μας και αναμένουν το τέλος των Ενόπλων Δυνάμεών μας, θα περιμένουν άδικα. Όσο υπάρχουν πολεμικά πλοία που επανδρώνονται από πληρώματα με ψυχή και εμπειρία, με αυτοπεποίθηση και ικανή ηγεσία, τότε το αγωνιστικό πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων συν τη δονητική δυναμική των υπέροχων ονομάτων που φέρουν τα σκάφη, θα παρίστανται αρωγοί και τότε οι «υποβρύχιοι» εντέλλονται να διακρίνονται και να νικούν σε ασκήσεις και σε μάχες. Στόλος θαλάσση κρατείν!
http://perialos.blogspot.gr/2012/07/s111-pround-manta.html www.elzoni.gr
Γράφει ο
Ιωάννης Θεοδωράτος
Ιωάννης Θεοδωράτος
Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) δίνει πάντα το παρών σε όλες τις κορυφαίες συμμαχικές ασκήσεις, προκειμένου μέσω αυτών να δοκιμαστεί και να αποτυπωθεί σε διεθνές επίπεδο η μαχητική ικανότητα μέσων και πληρωμάτων, τα οποία ασκούνται στο πλέον σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον. Για τον κόσμο των «υποβρύχιων», η συμμετοχή στην μεγαλύτερη ετήσια ανθυποβρυχιακή άσκηση «Proud Manta 2012 ή POMA12» (σ.σ. πρόκειται για την πρώην Noble Manta), αποτελεί πεδίο επιχειρησιακής άμιλλας, καθώς παρέχεται η δυνατότητα να μετάσχουν σε σενάρια ασκήσεων, με ιδιαίτερο βαθμό δυσκολίας και με αυστηρότατους «κριτές». Η άσκηση διεξήχθη μεταξύ 14-26 Φεβρουαρίου στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της νοτιοανατολικής Σικελίας μέχρι το Ιόνιο Πέλαγος. Σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από το Συμμαχική Ναυτική Διοίκηση της Νάπολης (Allied Maritime Command Naples)σε συνεργασία με τον διοικητή της Commander Submarines, Allied Naval Forces South (COMSUBSOUTH) και τον διοικητή της Commander, Maritime Air Naples (COMMARAIRNAPLES).
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος το παρών έδωσαν πλοία και αεροσκάφη διαφόρων τύπων (υποβρύχια, πλοία επιφανείας και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας)από 11 συνολικά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Η χώρα μας εκπροσωπήθηκε από το υποβρύχιο «Νηρεύς» (S111) [σ.σ. το 2011 μετείχε το Type 209/1100 «Πρωτεύς» (S113), το 2010 το Type 209/1200 «Πόντος» (S119) και το 2009 το «Νηρεύς»]. Ελπίζουμε στο μέλλον να προγραμματιστεί η συμμετοχή και του «Παπανικολής», οπότε θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να δούμε την συμπεριφορά του νέου αποκτήματος του ΠΝ, γεγονός που αναμένεται και από την άλλη πλευρά του Αιγαίου…
Οι «φίλοι και σύμμαχοι» μετείχαν με ένα από τα καλύτερα υποβρύχια του στόλου και συγκεκριμένα με το Type209/1400 «Gur» (S357) (σ.σ. τέθηκε σε υπηρεσία το 2003). Όπως διαπιστώνετε άμεσα η ηλικιακή διαφορά μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού υποβρυχίου είναι 31 έτη στα οποία πρέπει να προστεθεί και το γεγονός της ολοκλήρωσης σύγχρονων αισθητήρων και όπλων (π.χ. τορπίλες DM2A4και Tigerfish).Η άσκηση Proud Manta περιλαμβάνει σειρά εκπαιδευτικών αντικειμένων όπως ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις με την συμμετοχή πλοίων επιφανείας, ΑΦΝΣ και ελικοπτέρων, υποβρύχιο εναντίον υποβρυχίου, πανοραμική κατόπτευση ακτών, εμπλοκή με πλοία επιφανείας, εντοπισμός στόχων επιφανείας σε συνεργασία με πλοία του Ιταλικού Ναυτικού αλλά και εμπορικών σκαφών. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της άσκησης είναι η εφαρμογή πειραματικών τακτικών, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί και σχεδιαστεί από νατοϊκά επιτελεία ενώ η συμμετοχή μέσων υψηλής τεχνολογίας σε αυτή, πραγματοποιήθηκε μέσω της χρησιμοποίησης μη επανδρωμένων υποβρυχίων τύπουUSV (Unmanned Submarine Vehicle) στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια.
Στις 26 Φεβρουαρίου η Proud Manta2012 περατώθηκε σημειώνοντας σύμφωνα με νατοϊκούς επιτελείς που την παρακολούθησαν: «αξιοσημείωτη επιτυχία». Ναυτικές και αεροπορικές μονάδες από την Ελλάδα, την Τουρκία, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Ισπανία, την Βρετανία και τις ΗΠΑ εκ των οποίων πέντε υποβρύχια από Ελλάδα, Τουρκία, Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία [Type 209/1100 «Νηρεύς» (S111), Type209/1400 «Gur» (S357), κλάσης Rubis «Amethyste» (S605), κλάσης S70 Agosta «Galerna» (S71),Type212A «Todaro» (S526)] μετείχαν σε δύσκολα επιχειρησιακά σενάρια αναλαμβάνοντας εναλλάξ ρόλους θηρευτή και θηράματος. Η νατοϊκή δύναμη Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) παρείχε μονάδες επιφανείας και συγκεκριμένα η φρεγάτα κλάσης De Zeven Provincien «De Ruyter» (F804)του Ολλανδικού Ναυτικού, η φρεγάτα κλάσης Halifax «Charlottetown» (F339) του Καναδικού Ναυτικού, η φρεγάτα κλάσης Maestrale «Espero» (F576) του Ιταλικού Ναυτικού, η φρεγάτα κλάσης 122 Bremen «Rheinland-Pfalz» (F209) και το πετρελαιοφόρο «Rhoen» (Α1443) του Γερμανικού Ναυτικού. Εκτός αυτών στο πλαίσιο της άσκησης μετείχε η γαλλική φρεγάτα κλάσης F70 Georges Leygues «Jean de Vienne» (D643) [σ.σ. το Γαλλικό Ναυτικό δεν χρησιμοποιεί τον όρο αντιτορπιλικό (Destroyer) για τα πλοία], ενώ το Ιταλικό Ναυτικό συνέδραμε με το αντιτορπιλικό κλάσης Durand de la Penne «Francesco Mimbelli» (D561) και δύο βοηθητικά σκάφη [«Levanzo» (Α5366) και «Lipari» (Α5352)]. Το Αμερικανικό Ναυτικό διέθεσε τη φρεγάτα κλάσης O. H. Perry «De Wert» (FFG45), το αντιτορπιλικό κλάσης Arleigh Burke «The Sullivans» και το καταδρομικό κλάσηςTiconderoga «Vella Gulf» (CG72), ενώ ένα ερευνητικό σκάφος της συμμαχίας NRV Alliance (Α1456) συμπλήρωσε τον κατάλογο των συμμετεχόντων.
Σκοπός της άσκησης είναι να επιδείξει την αποφασιστικότητα της συμμαχίας στην ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας και συντονισμού ναυτικών, αεροπορικών και υποβρύχιων μονάδων κατά την εκτέλεση ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων, επιχειρήσεων κατά μονάδων επιφανείας, παράκτιας επιτήρησης και άλλων θαλάσσιων αποστολών, από μια πολυεθνική δύναμη που απαρτίζεται από πλοία και αεροσκάφη διαφόρων κλάσεων και επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Εκτός αυτών η Proud Manta παρέχει επιχειρησιακή εκπαίδευση σε συγκεκριμένες αποστολές και τακτικές που αφορούν την δύναμη ταχείας αντίδρασης NRF του ΝΑΤΟ. Μεταξύ άλλων οι μονάδες ασκούνται στην άμυνα κατά επιχειρήσεων τρομοκρατών. Σύμφωνα με ανακοινώσεις που εκδόθηκαν από την αρμόδια νατοϊκή διοίκηση, 15 αεροπορικές μονάδες (ΑΦΝΣ και ελικόπτερα)επιχείρησαν από αεροπορικές βάσεις της Σικελίας και για τον σκοπό αυτό διατέθηκαν εναέρια μέσα επτά χώρες : α) ΑΦΝΣ, ο Καναδάς με δύο CP-140, η Γαλλία με δύο Atlantis II, η Γερμανία με ένα P-3C, η Ιταλία με ένα Atlantis I, β) μαχητικά, η Ιταλία με δύο Tornado και δύο Eurofighter, γ) ελικόπτερα, η Ιταλία με δύο EH-101 και η Βρετανία με δύο EH-101, δ) οργανικά ελικόπτερα πλοίων, CH-124 Sea King (Καναδάς), Lynx Mk IV (Γαλλία), Sea Lynx Mk 88A (Γερμανία), AB-212, NH-90 (Ιταλία) και SH-60 (ΗΠΑ). Συνολικά πραγματοποιήθηκαν πάνω από 100 αποστολές με συνέπεια στην αιχμή τους να πραγματοποιείται ενημέρωση ανά τρεις ώρες, ημέρα και νύκτα.
Τα ξημερώματα μεταξύ της 13ης και 14ηςΦεβρουαρίου πέντε σκοτεινές σιλουέτες υποβρυχίων εξαφανίστηκαν κάτω από τα κύματα, βυθιζόμενα στα χειμερινά ύδατα έξω από τις ακτές της Σικελίας, σηματοδοτώντας την έναρξη της «κυνηγετικής περιόδου», μεταξύ αυτών ήταν και ο«Νηρεύς», ο γηραιότερος θηρευτής από τους μετέχοντες. Την ίδια περίοδο δόθηκε σήμα άμεσης κινητοποίησης μιας αρμάδας αποτελούμενης από 12 σκάφη επιφανείας, τα οποία έπλευσαν προς την περιοχή διεξαγωγής της άσκησης, παίζοντας τον ρόλο της γάτας με το ποντίκι, ο οποίος θα διαρκούσε μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου. Η κορυφαία ανθυποβρυχιακή άσκηση του ΝΑΤΟ Proud Manta 2012 βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη.
Το πιο ενδιαφέρον τμήμα της άσκησης ήταν όταν ξεκίνησαν τα σενάρια ανθυποβρυχιακού πολέμου, οπότε πλοία και ΑΦΝΣ με ελικόπτερα προσπάθησαν να εντοπίσουν και να προσβάλλουν εικονικά τα υποβρύχια, που είχαν μετατραπεί σε θηράματα. Το συγκεκριμένο σκέλος διεξήχθη στο Ιόνιο Πέλαγος, μια θαλάσσια περιοχή η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνεισφέρει λόγω των βαθυθερμογραφικών συνθηκών στην αποκάλυψη του υποβρυχίου. Ένα CP140 Aurora ΑΦΝΣ του Καναδά εκτέλεσε σειρά αποστολών έρευνας και εντοπισμού υποβρύχιων στόχων, αλλά και αυτό δεν μπόρεσε να επιχειρήσει ανεμπόδιστα, καθώς το σενάριο της φετινής άσκησης προέβλεπε για πρώτη φορά την εμπλοκή μαχητικών Eurofighter και Tornado της Ιταλικής Αεροπορίας. Ωστόσο κατόρθωσε να εντοπίσει το ιταλικό υποβρύχιο Type 212A «Todaro» (S526), γεγονός που δεν χαροποίησε ιδιαίτερα τους Ιταλούς συμμετέχοντες, καθώς μπήκε γκολ εντός έδρας, όπως πικρόχολα σχολίασαν μετά το πέρας των δραστηριοτήτων. Όπως δήλωσε ο Αμερικανός πλοίαρχος Βάλτερ Λούθιγκερ διοικητής της Νότιας Διοίκησης Υποβρυχίων COMSUBSOUTH του ΝΑΤΟ, υπεύθυνος σχεδίασης της άσκησης Proud Manta 2012: «Οι στόχοι που τέθηκαν στην φετινή άσκηση επιτρέπουν να τοποθετήσουμε όλους τους μετέχοντες σε μια σειρά σύνθετων και κλιμακούμενων σεναρίων. Υπήρχαν αρκετά πλοία, αεροσκάφη και προσωπικό που ενεπλάκησαν ώστε να προσομοιώσουμε με ακρίβεια πλειάδα απειλών και στη συνέχεια να μπορέσουμε να εκπαιδευτούμε σκληρά βρίσκοντας τρόπους συνεργασίας που αποσκοπούν πως μπορούμε να εξουδετερώσουμε αυτές τις απειλές…
Τα αποτελέσματα του προηγουμένου έτους υπήρξαν εξαιρετικά και εργαζόμαστε ώστε φέτος να είναι εξίσου αν όχι λίγο καλύτερα». Ο υποναύαρχος Βέρι διοικητής της Ναυτικής Διοίκησης της Νάπολης κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε στις 13 Φεβρουαρίου επισήμανε ότι: «Φέτος έχουμε πολύ μεγάλη συμμετοχή στην άσκηση από συμμαχικά έθνη… σκάφη επιφανείας και υποβρύχια, ελικόπτερα και αεροσκάφη μετέχουν σε σύνθετα σενάρια μεγάλης δυσκολίας».
Οι δηλώσεις αυτές αντικατοπτρίζουν όχι μόνο την σπουδαιότητα της άσκησης και την ειδικά σχεδιασμένη κλιμακούμενη δυσκολία, αλλά αντικατοπτρίζουν τις συνθήκες κάτω από τις οποίες κλήθηκε να συμμετάσχει ο «παππούς» της ΔΥ του ΠΝ, ο τεσσαρακονταετής «Νηρεύς». Όπως γίνεται αντιληπτό λεπτομέρειες της δράσης δεν μπορούν να κοινοποιηθούν για ευνόητους λόγους. Ωστόσο μπορούμε να εστιάσουμε στην επιτυχή και αξιοπρόσεκτη δράση του πληρώματος του ελληνικού υποβρυχίου, το οποίο στο πλαίσιο της άσκησης εναλλάχθηκε από τον ρόλο του κυνηγού σε αυτόν του διωκόμενου, μπαίνοντας στο στόχαστρο των διαφόρων συσκευών και αισθητήρων αναζήτησης και εντοπισμού μιας πλειάδας διωκτών, θαλάσσιων και εναερίων. Αυτό που πρέπει να τονισθεί και αξίζει την εκδήλωση μέγιστου θαυμασμού ευαρέσκειας και ικανοποίησης προς το πλήρωμα του «Νηρεύς» είναι ότι κατά τη διάρκεια της Proud Manta,δόθηκε η ευκαιρία (ανά περιόδους) διεξαγωγής ελεύθερου παιγνίου (free-play). Σε αυτήν πλοία, υποβρύχια και αεροσκάφη χρησιμοποιούν όλα τα μέσα που διαθέτουν(απόκρυψη, εμπειρία, εξοπλισμό) με στόχο την αποκάλυψη, την στοχοποίηση και την εξουδετέρωση του αντιπάλου. Σύμφωνα με πληροφορίες το νατοϊκό στρατηγείο έδωσε επίσης έμφαση στην συμμετοχή υποβρυχίων σε αποστολές ειδικών επιχειρήσεων.
Τα πέντε μετέχοντα υποβρύχια ανήκαν σε ναυτικές δυνάμεις της Μεσογείου, εκ των οποίων οι δύο βρίσκονται σε διαρκή εχθρότητα για δεκαετίες. Τρία από τα πέντε σκάφη είναι γερμανικής σχεδίασης με το πλέον σύγχρονο να ανήκει στην κλάση Type212Aκαι στο Ιταλικό Ναυτικό. Το γαλλικό ανήκει στην κατηγορία των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων και έχει το μεγαλύτερο εκτόπισμα. Ακολουθεί σε μέγεθος το ισπανικό κλάσης Agosta και στη συνέχεια το τουρκικό Type209/1400 και με μικρή διαφορά το ιταλικό Type 212A.Συνεπώς ο «Νηρεύς» δεν είναι μόνον το παλαιότερο σε ηλικία υποβρύχιο αλλά και το μικρότερο σε εκτόπισμα. Από τα επιχειρησιακά σενάρια που εκτελέστηκαν ενδιαφέρον σύμφωνα με πληροφορίες παρουσίασαν – πέραν των κλασικών αναμετρήσεων υποβρύχιο κατά υποβρυχίου και αποφυγή εντοπισμού από ΑΦΝΣ και ελικόπτερα – η πανοραμική κατόπτευση ακτών και oεντοπισμός πλοίων. Στην κατόπτευση ακτών τα υποβρύχια καλούνται να εκτελέσουν μια αποστολή πρόκληση. Αφού λάβουν σχετική διαταγή πρέπει να καταβάλλουν προσπάθεια προσέγγισης ενός στόχου (π.χ. φάρου) και να τον φωτογραφίσουν πανοραμικά με όσο το δυνατόν περισσότερη λεπτομέρεια, υπό την αυστηρή προϋπόθεση να μην εντοπιστούν από τον εχθρό. Πρόκειται για μια πολύ καλή άσκηση στην οποία δοκιμάζονται τα… νεύρα και οι ικανότητες του κυβερνήτη του σκάφους, καθώς δεν αρκεί να πλησιάσει κοντά στην ακτή αλλά θα πρέπει να τραβήξει φωτογραφίες μέσω του περισκοπίου, με τέτοια ποιότητα και ακρίβεια, ώστε να μπορούν να αξιολογηθούν από τους επιτελείς και να παράσχουν τις απαιτούμενες πληροφορίες. Κατά τη διάρκεια της αποστολής ο κυβερνήτης βρίσκεται σε συνεχή κατάσταση αγωνίας, οφείλει να δείξει ψυχραιμία και ικανότητες, γιατί εάν εντοπιστεί χάνει, όπως και αν τραβήξει φωτογραφίες από μακριά, οι οποίες είναι μη αξιοποιήσιμες. Η ίδια διαδικασία εκτελείται όταν το υποβρύχιο λάβει εντολή να φωτογραφίσει πλοία (πολεμικά ή εμπορικά) τα οποία διέρχονται και πρέπει ομοίως να παραμείνει ανεντόπιστο. Ο «Νηρεύς» όπως και τα άλλα ελληνικά υποβρύχια ασκούνται στις προαναφερόμενες αποστολές, ενώ στο πλαίσιο της Proud Manta απέδειξε τις επιχειρησιακές ικανότητες του σκάφους με προεξέχοντα τον κυβερνήτη.
Τα τελευταία χρόνια όταν σε νατοϊκές ασκήσεις μετέχουν από κοινού υποβρύχια από το ΠΝ και το Τουρκικό Ναυτικό, οι σχεδιαστές τα τοποθετούν στο πλαίσιο των σεναρίων και σε ρόλους αντιπάλων/κυνηγού-θηράματος. Ωστόσο παλαιότερα κάτι τέτοιο αποφευγόταν διότι λόγω της πολιτικής έντασης που υπήρχε –ιδιαίτερα μετά τα Ίμια, αλλά και ενωρίτερα λόγω Κύπρου – ουδείς νατοϊκός επιθυμούσε να αναλάβει το βάρος της ευθύνης ενός «ατυχήματος». Έτσι ελληνικά και τουρκικά υποβρύχια μετείχαν πάντα ως ζευγάρι το οποίο αντιμετώπιζε ένα άλλο αντίπαλο ζεύγος (π.χ. Ισπανία και Ιταλία). Στην Proud Mantaόπως και σε ασκήσεις που διεξήχθησαν τα τελευταία χρόνια, Έλληνες και Τούρκοι «πολεμούν» πλέον μεταξύ τους, έχοντας την ευκαιρία να δοκιμάσουν τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες χωρίς να ανοίξουν πραγματικό πυρ. Σύμφωνα με νατοϊκές πηγές στην φετινή άσκηση το γαλλικό πυρηνικό υποβρύχιο δεν μετείχε σε δυάδες αλλά επιχειρούσε μόνο του. Ο «Νηρεύς» έλαβε μέρος σε ζεύγη στο πλαίσιο άσκησης υποβρύχιο κατά υποβρυχίου, έχοντας ως αντίπαλο και το Type 209/1400 «Gur». Η εναλλαγή ρόλων συνιστά πάντα ένα εξαιρετικό πεδίο δοκιμών και εκπαίδευσης, καθώς συνάγονται αναίμακτα συμπεράσματα και πάντα υπό ρεαλιστικές συνθήκες μάχης, όπου η ένταση και η θέληση αναμετρώνται μαζί με την εμπειρία και τη γνώση.
Δεν κατέστη δυνατό να μάθουμε ποιο ήταν το αποτέλεσμα μιας τέτοιας υποβρύχιας αναμέτρησης, γιατί κατά την άποψη του γράφοντος, δεν θα πρέπει να μεταφέρουμε όρους γηπεδικής αναμέτρησης σε έναν πολύ ευαίσθητο χώρο, όπως είναι αυτός των επιχειρήσεων. Οι Έλληνες αξιωματικοί και υπαξιωματικοί με κορωνίδα τον κυβερνήτη του υποβρυχίου γνωρίζουν ότι ακόμη και αν υπερτερήσουν του αντιπάλου τους σε όλες τις ασκήσεις και χάσουν την μάχη στον πραγματικό πόλεμο, αυτό είναι που θα μετρήσει και θα επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης. Συνεπώς το δόγμα που πρέπει να διέπει όλους όσους ασχολούνται με τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο εκτιμούμε ότι πρέπει να περιέχεται στην φράση: «Πρώτοι στην άσκηση, νίκη στον πόλεμο!».
Η συμμετοχή του NURC
Η Proud Manta2012 έδωσε μεγάλη έμφαση στον διαρκώς αναπτυσσόμενο ρόλο του νατοϊκού κέντρου υποθαλάσσιας έρευνας γνωστό ως NURC (NATO Underwater Research Centre), το οποίο εδρεύει στο Ναύσταθμο Λα Σπέτσια του Ιταλικού Ναυτικού. Το NURCυπάγεται στον Supreme Allied Command Transformationκαι αντικείμενό του είναι η έρευνα, η καινοτομία και η τεχνολογία σε περιοχές που αφορούν την άμυνα θαλάσσιων δυνάμεων και εγκαταστάσεων κατά της τρομοκρατίας και της πειρατείας. Επίσης ασχολείται με την ασφάλεια δικτύων, την ανάπτυξη κοινής επιχειρησιακής εικόνας, το τμήμα που αφορά τις ναυτικές επιχειρήσεις, τα αντίμετρα κατά ναρκών, την ανάπτυξη μη φονικών όπλων για την προστασία λιμένων και ναυστάθμων, τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Επιστήμονες και τεχνικοί επιβιβάστηκαν στο ειδικό σκάφος ερευνών [NATO Research Vessel Alliance – NRV Alliance (Α1456)] με σκοπό να διεξάγουν κατά τη διάρκεια της άσκησης απόρρητα πειράματα στα πεδία της ανίχνευσης, αποκάλυψης, εντοπισμού και στοχοποίησης υποβρυχίων χρησιμοποιώντας μη επανδρωμένα σκάφη Autonomous Underwater Vehicles (ΑUV).
Το ειδικό σκάφος ερευνών NRV Allianceέλαβε μέρος για πρώτη φορά στην άσκηση Proud Manta.Πρόκειται για το πλέον «σιωπηλό» ερευνητικό σκάφος που υφίσταται στην κατηγορία του και το μόνο πλοίο το οποίο ανήκει σε όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ. Το NURC διαθέτει δύο ειδικά ερευνητικά πλοία, το μήκους93 μέτρων και εκτοπίσματος 3.180 τόνων ωκεανογραφικό σκάφος ανοικτού τύπου «NRV Alliance» και το «CRV Leonardo»ένα μικρότερο σκάφος ειδικά σχεδιασμένο για παράκτιες επιχειρήσεις. Εκτός αυτών το NURCδιαθέτει έναν ολόκληρο στόλο από αυτόνομα υποβρύχια οχήματα και σκάφη επιφανείας, καθώς μια ευρύτατη γκάμα αισθητήρων. Οι επιστήμονες έλεγξαν το υπό δοκιμή λογισμικό με προηγμένες μεθόδους, αλλά οι κακές καιρικές συνθήκες που επικράτησαν φαίνεται ότι δεν συνηγόρησαν για την πλήρη ολοκλήρωση των πειραμάτων, τα πορίσματα των οποίων θα μελετηθούν αναλυτικά μετά το πέρας της άσκησης. Τα AUV επιχείρησαν καταδυόμενα στα προβλεπόμενα βάθη, εφοδιασμένα με τους προηγμένους αισθητήρες προσπαθώντας να αποκαλύψουν τις θέσεις των υποβρυχίων. Από την ανάλυση των δεδομένων θα προκύψουν νέα στοιχεία τα οποία θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη καινοφανών τακτικών με την βοήθεια πάντα της υψηλής τεχνολογίας. Ο επιχειρησιακός πειραματισμός βοηθά στον καθορισμό πως τα συγκεκριμένα εργαλεία/αισθητήρες θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν σε πραγματικές επιχειρησιακές συνθήκες. Στόχος όλων αυτών των δοκιμών είναι να αποδειχθεί εάν και κατά πόσον μπορούν να εξελίξουν την ικανότητα μάχης των ναυτικών μονάδων, καθώς αποτελούν τμήμα της διαδικασίας μετάβασης της αποκτούμενης γνώσης από το εργαστήριο απευθείας στον Στόλο και στις μάχιμες μονάδες.
Ο ερευνητής του NURCΚέβιν Λεπέιτζ ανέφερε ότι χρησιμοποιήθηκε ένα AUV και δύο ρομποτικούς αισθητήρες με δυνατότητες ακουστικής έρευνας σε βαθιά νερά. Το μη επανδρωμένο σκάφος κατευθυνόταν εξ αποστάσεως από χειριστές του NURC μέσω του δορυφόρου Iridium από αίθουσα ελέγχου η οποία βρισκόταν στις εγκαταστάσεις του κέντρου στο Ναύσταθμο Λα Σπέτσια. Αντικείμενο της επιχείρησης ήταν η δοκιμή ηχοεντοπιστικών αισθητήρων. Το Alliance πόντισε δύο AUV τα οποία μπορούν να πλέουν υποβρυχίως οκτώ περίπου ώρες και αναπτύσσουν μέγιστη ταχύτητα 2 έως 3 κόμβων.
«Υποβρύχιος επίλογος»
Στον σιωπηλό πόλεμο που διεξάγεται μεταξύ των υποβρυχίων με στόχο την επικράτηση, η νέα τεχνολογία και οι αισθητήρες ακριβείας, αποτελούν μέρος της τακτικής αλλά δεν συνιστούν πανάκεια. Ένα αξιόπιστο υποβρύχιο που επανδρώνεται από έμπειρο πλήρωμα, το οποίο γνωρίζει πάρα πολύ καλά τα συν και τα μείον των μέσων και των όπλων του, καθώς και μέχρι που μπορεί να φθάσουν οι αντοχές σκάφους, συσκευών και ανθρώπων, αποτελεί το πιο σημαντικό στοιχείο για την επίτευξη νίκης στον πόλεμο. Δεν μας προκαλεί έκπληξη πως ένα παλαιό ηλικιακά υποβρύχιο όπως ο «Νηρεύς», που υπέστη εκσυγχρονισμό την περίοδο 1998-2000, είναι σε θέση να δρέπει δάφνες σε συμμαχικές ασκήσεις μεταξύ συμβατικών υποβρυχίων. Το ευτύχημα για το ΠΝ και κατ’ επέκταση για τις Ένοπλες Δυνάμεις είναι ότι η οικονομική κρίση μπορεί να μειώνει δαπάνες, να ψαλλιδίζει κονδύλια, να επιφέρει κάποια πτώση στο ηθικό, αλλά αφήνει εντελώς ανέγγιχτη την εμπειρία των ανθρώπων που ξέρουν να τιμούν την στολή που φορούν.
Η Proud Manta2012 αποτέλεσε ένα πεδίο μάχης όπου οι Έλληνες ναυτικοί-υποβρύχιοι του «Νηρεύς» επιτέλεσαν μεταξύ άλλων έναν επικοινωνιακό θρίαμβο. Πήγαν να επιτελέσουν το καθήκον τους σε συνθήκες που άλλοι συνάδελφοι τους δεν αντιμετωπίζουν, καθώς είναι οι πλέον κακοπληρωμένοι ένστολοι από όλους τους μετέχοντες στην άσκηση και μάλιστα με διαφορά! Είναι εκείνοι των οποίων οι οικογένειες με δυσκολία ανταπεξέρχονται στις συνεχείς οικονομικές «επιθέσεις» και παρόλα αυτά, όχι μόνο δεν κάμφθηκαν, ούτε δυσανασχέτησαν, αλλά πήγαν, συναγωνίστηκαν και απήλθαν νικητές. Εμείς τους παροτρύνουμε να συνεχίσουν έτσι γιατί με αυτόν τον τρόπο απέδειξαν στους άλλους συναδέλφους-αντιπάλους και φυσικά στους Τούρκους, ότι το ΠΝ – ο κλάδος που δεν έχει υποστείλει ποτέ την σημαία του – συγκροτείται από ανθρώπους των οποίων η ψυχή διαπνέεται από τα πανάρχαια ρεύματα της Ιστορίας μας, από το πνεύμα των αεί παρόντων προγόνων μας, που κυριαρχούσαν στις θάλασσες. Ας μην ξεχνούμε ότι το ελληνικό υποβρύχιο ασκείτο σε «φίλια» ύδατα καθώς η Σικελία, όπως και η Κάτω Ιταλία, αποτέλεσε για δεκάδες αιώνες εθνικό κέντρο του Ελληνισμού.
Όσοι λοιπόν ελπίζουν και εύχονται την κατάρρευση του λαού μας και αναμένουν το τέλος των Ενόπλων Δυνάμεών μας, θα περιμένουν άδικα. Όσο υπάρχουν πολεμικά πλοία που επανδρώνονται από πληρώματα με ψυχή και εμπειρία, με αυτοπεποίθηση και ικανή ηγεσία, τότε το αγωνιστικό πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων συν τη δονητική δυναμική των υπέροχων ονομάτων που φέρουν τα σκάφη, θα παρίστανται αρωγοί και τότε οι «υποβρύχιοι» εντέλλονται να διακρίνονται και να νικούν σε ασκήσεις και σε μάχες. Στόλος θαλάσση κρατείν!
http://perialos.blogspot.gr/2012/07/s111-pround-manta.html www.elzoni.gr
No comments:
Post a Comment