Ο τύμβος της Αμφίπολης και το μυστικότων 2.500 ετών

Οι ολόγλυφες μαρμάρινες Σφίγγες, ύψους 2 μέτρων η καθεμία, που αποκαλύφθηκαν και δεσπόζουν στην είσοδο του μνημείου, μπροστά στο υπέρθυρο, φαίνεται να φρουρούν κάτι ξεχωριστό σ΄ αυτόν τον μοναδικό μακεδονικό τάφο

Ενα μυστικό που κρύβεται καλά κρυμμένο εδώ και πάνω από 2.300 χρόνια στον εντυπωσιακό αρχαίο μακεδονικό τάφο της Αμφίπολης, στον τύμβο Καστά, αναμένεται να αποκαλυφθεί, όπως εκτιμάται, τις ερχόμενες δύο-τρεις εβδομάδες, όταν οι αρχαιολόγοι, με επικεφαλής τη διευθύντριά της ΚΗ' Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Αικατερίνη Περιστέρη, φτάσουν στο εσωτερικό του τάφου. Οι δύο ολόγλυφες μαρμάρινες Σφίγγες, ύψους δύο μέτρων η καθεμία, που αποκαλύφθηκαν και δεσπόζουν στην είσοδό του, μπροστά στο υπέρθυρο, φυλάσσουν ως «φρουροί» κάτι ξεχωριστό σ' αυτό το μοναδικό ταφικό μνημείο.

Η σημαντική αποκάλυψη της Αμφίπολης προκαλεί ήδη όχι μόνο το ελληνικό αλλά και το παγκόσμιο ενδιαφέρον, με τα ΜΜΕ διεθνώς να ασχολούνται εκτενώς με το όλο θέμα, περιμένοντας να έρθει στο φως ένα ακόμα κομμάτι που θα προστεθεί στο παζλ της μεγάλης ιστορίας των αρχαίων Μακεδόνων. Το μεγάλο «αίνιγμα» της Αμφίπολης κεντρίζει το ενδιαφέρον τα δύο τελευταία χρόνια, αφότου η κυρία Περιστέρη ξεκίνησε τις ανασκαφές της χαμηλά στον τύμβο, αποκαλύπτοντας τον τεράστιο μαρμάρινο περίβολο, συνολικού μήκους 497 μέτρων και ύψους τριών μέτρων, για την κατασκευή του οποίου απαιτήθηκαν περί τα 2.500 κυβικά μέτρα θασίτικου λευκού μαρμάρου. Ομως, τα εντυπωσιακά ευρήματα των τελευταίων ημερών, όταν το περασμένο Σάββατο οι αρχαιολόγοι έφτασαν μπροστά στο τείχος που προστατεύει τον τάφο, εκτόξευσαν στα ύψη την αγωνία.

Η δικαίωση
Για την αρχαιολόγο Αικατερίνη Περιστέρη, από την πλευρά της, ήταν μια δικαίωση, αφού έφτανε στην αρχή του τέλους μιας μεγάλης προσπάθειας, ανεξαρτήτως του τι θα αποκαλύψει τελικά το εσωτερικό του τάφου. Το περασμένο Σάββατο, όταν ερχόταν στο φως η είσοδος του τάφου, ήταν η παραμονή της μοναδικής Πανσελήνου του Αυγούστου και το πρώτο μέλημα της αρχαιολόγου ήταν να ενημερώσει την ίδια τη γενική γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

Εντυπωσιακά μεγάλος ο τύμβος Καστά, όπως φαίνεται από ψηλά. Το αυτοκίνητο (στον κύκλο) μοιάζει με... μικροσκοπική κουκκίδα.

Την επομένη, την Κυριακή, χωρίς την αγωνία και την πίεση των τελευταίων δύο χρόνων, κάτω από το φως της Πανσελήνου, γευμάτιζε ήρεμη και γεμάτη ικανοποίηση σε μια ταβέρνα στο διπλανό χωριό της Μεσολακκιάς. Λίγες ώρες πριν, ένα τηλεγράφημα του ΑΠΕ «άναβε φωτιές», μεταφέροντας την είδηση ότι «μπροστά στην αποκάλυψη ενός σημαντικού αρχαιολογικού τάφου φαίνεται πως βρίσκονται οι ανασκαφές, που διεξάγονται στον μοναδικό μνημειακό περίβολο του τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη» και ότι στην περιοχή, η οποία φυλάσσεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα από μεγάλη αστυνομική δύναμη, καταγράφεται έντονη κινητικότητα, ενώ έχει ενημερωθεί για όλες τις εξελίξεις το υπουργείο Πολιτισμού.

Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες και το θέμα του «κρυμμένου θησαυρού» της Αμφίπολης προκάλεσε το πανελλήνιο ενδιαφέρον, με την επιστημονική κοινότητα των αρχαιολόγων, πρώτα απ' όλα, να παρακολουθεί με προσοχή και ενδιαφέρον τις εξελίξεις, διατυπώνοντας υποθέσεις για το τι μπορεί να κρύβει ο τάφος.

Ο περίβολος του τύμβου Καστά, συνολικού μήκους 497 μέτρων και ύψους τριών μέτρων.

Οι αρχαιολόγοι, και ανάμεσά τους γνωστά ονόματα του χώρου, εμφανίζονται συγκρατημένοι στις δημόσιες τοποθετήσεις τους, αφού γνωρίζουν ότι είναι πλέον θέμα λίγων εβδομάδων η αποκάλυψη του εσωτερικού του τάφου και δεν θέλουν να διατυπώσουν απόψεις που μπορεί τελικά να τους εκθέσουν με οποιονδήποτε τρόπο. Εκφράζουν όμως πρώτα απ' όλα την ελπίδα και την ευχή να είναι ασύλητος και όπως λένε «τώρα πλέον θα μιλήσει το ίδιο το μνημείο». Οπως σημειώνουν ακόμη, ανεξαρτήτως του αν έχει συληθεί ο τάφος κατά την αρχαιότητα, ήδη το αρχαιολογικό εύρημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό και αποκάλυψε μια μοναδική μνημειώδη κατασκευή, ενώ στο εσωτερικό εκτιμάται ότι θα βρεθούν πολύτιμα στοιχεία για τους αρχαιολόγους.

Η ίδια η κυρία Περιστέρη δεν κρύβει την ικανοποίησή της και τον ενθουσιασμό της κάνοντας λόγο για έναν καταπληκτικό τάφο. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί αυτήν τη στιγμή είμαστε εσωτερικά του περιβόλου, μπροστά σε έναν τάφο καταπληκτικό», δήλωσε, προσθέτοντας ότι αυτό που τώρα ενδιαφέρει άμεσα είναι να προχωρήσουν στο εσωτερικό του τάφου. «Επειδή η αρχαιολογική σκαπάνη έχει το δικό της χρονοδιάγραμμα δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς πότε θα εισέλθουμε στον τάφο», λέει, προσθέτοντας ότι «η αρχαιολογία είναι μαγεία και κάθε μέρα δεν ξέρεις τι σου επιφυλάσσει», συστήνοντας υπομονή σε όσους βιάζονται.

Ο Λέων της Αμφίπολης έχει μεταφερθεί από την κορυφή του τύμβου δίπλα στον ποταμό Στρυμόνα, κοντά στις εκβολές του, όπου ο αγγλικός στρατός είχε συναρμολογήσει το άγαλμα και το μετέφερε στην ακτή για να το φυγαδεύσει στο εξωτερικό. Τους σταμάτησε η μάχη που έγινε με τους Βουλγάρους και η έλευση του ελληνικού στρατού.

ΠΡΙΝ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ...
Φειδωλοί οι αρχαιολόγοι, δεν ρισκάρουν προβλέψεις

Στις ιδιωτικές συζητήσεις με τους αρχαιολόγους πάντως λέγονται πολλά, χωρίς να συμμερίζονται οι περισσότεροι από αυτούς εικασίες που διατυπώνονται σε μια μερίδα των ΜΜΕ και κάνουν λόγο ακόμη και για ταφή μελών της βασιλικής οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αλλωστε, από το περασμένο καλοκαίρι η επιστημονική κοινότητα των αρχαιολόγων είχε αμφισβητήσει έντονα τα σενάρια που είχαν φουντώσει τότε και έκαναν λόγο για τάφο του... Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ψυχή της ανασκαφής στην Αμφίπολη η διευθύντρια της ΚΗ' Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Αικατερίνη Περιστέρη

Να σημειώσουμε ότι η διευθύντρια της ΚΗ΄ Εφορείας Κλασικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων Αικατερίνη Περιστέρη δεν αναφέρθηκε ποτέ σε υποθέσεις που συνέδεαν τον τύμβο της Αμφίπολης με τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και μόνο κάποια περίοδο διέρρεε η πληροφορία ότι πολύ πιθανόν να επρόκειτο για τον τάφο της συζύγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, της Ρωξάνης, και του πρίγκιπα Αλέξανδρου Δ'.

Παρέμβαση του υπουργείου
Να σημειωθεί ότι το περασμένο καλοκαίρι, όταν είχαν φουντώσει τα σενάρια που έκαναν λόγο για τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είχε αναγκαστεί να παρέμβει το υπουργείο Πολιτισμού, επιχειρώντας να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

«Φρουρός» του τάφου η μαρμάρινη Σφίγγα

«Το εύρημα της Αμφίπολης είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερα σημαντικό, όμως πριν προχωρήσει η ανασκαφική έρευνα, οποιαδήποτε ερμηνεία και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι παρακινδυνευμένη», ανέφερε.

Μετά την ταύτιση του Λέοντος της Αμφιπόλεως με τον τύμβο Καστά, από τους συνεργάτες της κυρίας Περιστέρη, που έγινε εδώ και μερικούς μήνες και οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ανδρική ταφή στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, η υπόθεση για ταφή της Ρωξάνης κλπ. έχει κι αυτή υποχωρήσει σημαντικά, προκρίνοντας αυτήν των «επιφανών νεκρών», που μπορεί να είναι στρατηγοί ή ναύαρχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού προσπαθεί αυτές τις μέρες να είναι ψύχραιμη απέναντι στις υποθέσεις και τα σενάρια που διατυπώνονται γύρω από τον τάφο της Αμφίπολης. «Οι αρχαιολόγοι δεν έχουν προειλημμένες απόψεις και τα στοιχεία είναι αυτά που θα μας δώσουν τις απόψεις και όχι οι δικές μας υποθέσεις και εικασίες», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας.

«Εμεις στηριζόμαστε στα πραγματικά στοιχεία και όχι σε θεωρίες», τόνισε επίσης η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, προσθέτοντας ότι αυτό που θα μιλήσει είναι το ίδιο το μνημείο.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΕΛΙΔΗΣ
telidis@pegasus.gr