Ανασκαφές στην Ιθάκη

Αίσθηση έχει προκαλέσει η δημοσίευση για την ανακάλυψη του Οδυσσειακού Ανακτόρου, με αποτέλεσμα οι δυο επιστήμονες που φέρονται ως ανασκαφείς της Ακρόπολης στην Ιθάκη να "βομβαρδίζονται" καθημερινά από τον Ελληνικό και διεθνή τύπο.

Οι δυο καθηγητές και ανασκαφείς, ο Θ.Παπαδόπουλος και η Λίτσα Κοντορλή -Παπαδοπούλου κάνουν λόγο για το αποτέλεσμα μιας 16ετους έρευνας και ανασκαφής με σημαντικά ευρήματα, που "επιβεβαιώνουν ότι ο τόπος μας που πασχίζει για καλά και ελπιδοφόρα νέα και ότι ο πολιτισμός αξίζει κάθε ευκαιρία που μπορεί να έχει".

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ ζήτησε από τους δυο επιστήμονες την σχετική ανακοίνωση και δημοσιεύουμε μέρος των ευρημάτων της ανασκαφής που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για το ανάκτορο του Οδυσσέα.

Πρόκειται για

α) μεγάλο ανακτορικό κτιριακό συγκροτήμα εκτεινόμενο και διαρρυθμισμένο σε δύο επίπεδα (άνδηρα),

β) λίθινα κλιμακοστασία λαξευμένα στο βράχο, που διευκόλυναν την επικοινωνία των κατοίκων των δύο ανδήρων,

γ) κτιστό προϊστορικό φρεατίο

δ) υπόγεια τεχνητή δεξαμενή νερού-"τυκτής" κρήνης,

ε) ταφικο περιβόλο,

στ) μεγάλο κυκλοτερές μνημείο,

ζ) βοηθητικά δωματία-αποθηκες

η) εργαστήριο κατεργασίας μετάλλου.

Στη θέση Άγιος Αθανάσιος - Σχολή Ομήρου, στις υπώρειες της Εξωγής Βορείου Ιθάκης, όπου ήσαν ορατά κτιριακά κατάλοιπα και είχαν γίνει στο παρελθόν αποσπασματικές έρευνες από έλληνες και ξένους αρχαιολόγους (Volgraff, Heurtley, Wasson, Κυπαρίσσης), εντοπίστηκε και αναγνωρίστηκε η προϊστορική ακρόπολη τειχισμένη με κυκλώπειο τείχος και τέσσερις πύλες.

Η κύρια πύλη συνδέεται με οχυρωμένη διάβαση, όμοια, σε μικρότερο μέγεθος, με του ανακτόρου της Τίρυνθας, προστατευμένη με δύο πύργους (σώζεται μερικώς ο ένας) και αναβάθρα.

Η κύρια πύλη εφάπτεται τοίχου προσεκτικά κτισμένου και τις παραστάδες της αποτελούν επεξεργασμένοι τετραγωνισμένοι ογκόλιθοι. Από την κύρια είσοδο ήταν ορατή η νότια κύρια είσοδος του τριμερούς μεγάρου.

Στο κάτω άνδηρο του κτιριακού συγκροτήματος εντοπίστηκε τριμερές ορθογώνιο κτίριο-μέγαρο, όμοιο με αντίστοιχα μέγαρα μυκηναϊκών ανακτόρων Μυκηνών, Τίρυνθας και Πύλου.

Στο άνω άνδηρο αποκαλύφθηκαν προϊστορικά κτίρια αποθηκών, λουτρού, εργαστηρίου κατεργασίας μετάλλων, καθώς και βοηθητικά δωμάτια. Από τα δύο λαξευτά στο βράχο κλιμακοστάσια το μεγάλο δυτικό χωρίζεται με πλατύσκαλα σε δύο τμήματα, μιμούμενο ίσως μινωικά πρότυπα.

Η μυκηναϊκή υπόγεια κρήνη, ανατολικά και σε μικρή απόσταση από το κεντρικό κτιριακό συγκρότημα, διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση, είναι χτισμένη με τον γνωστό εκφορικό τρόπο και μοιάζει με αντίστοιχες κρήνες των ακροπόλεων Μυκηνών και Τίρυνθας. Χρονολογήθηκε από τον ειδικό επιστήμονα για τα αρχαία υδραυλικά έργα Jost Knauss, καθηγητή του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου, στην μυκηναϊκή εποχή (1300-1200 π.Χ.) και, όπως οι υπόγειες κρήνες των Μυκηνών και Τίρυνθας, χρησίμευε για την ύδρευση των ενοίκων της ακρόπολης σε περίοδο πολιορκίας και εχθρικών επιδρομών.

Βορειοανατολικά του μεγάρου υπάρχει μικρός τετράγωνος ταφικός περίβολος, συλημένος. Ανατολικότερα της υπόγειας κρήνης, ερευνήθηκε μεγάλο κυκλοτερές προϊστορικό μνημείο με βαθμιδωτή είσοδο στα ανατολικά, από την επίχωση του οποίου προέρχονται δύο τουλάχιστον βουκράνια, οστά πρωτόγονου βοδιού (bos primigenius), προϊστορική κεραμεική και πήλινες ψημένες πινακίδες γραμμικής γραφής μία από τις οποίες, δημοσιευμένη στο έγκριτο αρχαιολογικό περιοδικό KADMOS, έχει εγχάρακτα σύμβολα και παράσταση πλοίου με τον Οδυσσέα, τη Σειρήνα, τη Σκύλλα και τον σύντροφο του Οδυσσέα στην στιγμή της μεταμόρφωσης από άνθρωπο σε χοίρο. Στα κινητά ευρήματα συγκαταλέγονται προϊστορική κεραμεική (χειροποίητη και τροχήλατη της 2ης χιλιετίας π.Χ.), σπασμένα λίθινα αγγεία, ένα μολύβδινο μινωικό ειδώλιο, χάλκινες περόνες, λυχνάρι και χρυσό έλασμα με παράσταση του Οδυσσέα και πλοίου, που το έχει τυλίξει με τα πλοκάμια της η Σκύλλα.-HR-NET