ολιτική

Ίσως γίνουν μπούμερανγκ οι κυρώσεις

Την ώρα που ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν σχετικοποιεί δημόσια την οικονομική κρίση, οι Ρώσοι αντιμετωπίζουν καθημερινά τις επιπτώσεις από την χαμηλή τιμή του πετρελαίου και τις κυρώσεις της Δύσης.

Η ρωσική οικονομία αντιμετωπίζει πρωτοφανή κρίση. Το ρούβλι βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, ενώ ρώσοι αξιωματούχοι παραδέχονται πλέον ανοιχτά ότι η χαμηλή τιμή του πετρελαίου και οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση πλήττουν σημαντικά την ρωσική οικονομία. Ο ρώσος υπουργός Οικονομικών υπολόγισε μάλιστα ότι οι κυρώσεις οδηγούν στη Ρωσία σε απώλειες επενδύσεων ύψους 140 εκ. ευρώ ετησίως.

«Το νόημα των κυρώσεων είναι να τερματιστούν οι ρωσικές ενέργειες στην Ουκρανία. Όμως αυτός ο στόχος δεν θα επιτευχθεί βραχυπρόθεσμα με κυρώσεις και εδώ ακριβώς έγκειται το πρόβλημα», λέει η συνεργάτης του φιλανδικού Ινστιτούτου Διεθνούς Πολιτικής Κρίστι Ράικ, η οποία συμμετείχε στη σύνταξη έκθεσης για τις επιπτώσεις των ευρωπαϊκών κυρώσεων: «Δεν είμαστε βέβαιοι, θεωρούμε ωστόσο δεδομένο ότι χωρίς κυρώσεις η Ρωσία θα διεκδικούσε πολύ περισσότερα εδάφη. Χωρίς τις κυρώσεις η ρωσική στρατιωτική παρουσία στην Ουκρανία θα ήταν πολύ ισχυρότερη», πιστεύει η Φιλανδή επιστήμονας.

Ορισμένοι ειδικοί προειδοποιούν για παγίδα κυρώσεων, στην οποία ενδέχεται να πέσει η Δύση. Για παράδειγμα, ο Μαρκ Λέοναρντ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, διακρίνει ένα δίλημμα στην επιβολή κυρώσεων. Παρά την μέχρι σήμερα επιτυχία τους, υποσκάπτουν ταυτόχρονα τους μακροπρόθεσμους στόχους Ευρωπαίων και Αμερικανών. «Από τη μια πλευρά οι κυρώσεις ενισχύουν τον πρόεδρο Πούτιν και του επιτρέπουν να ελέγχει την ελίτ της χώρας. Από την άλλη πλευρά επιταχύνουν τη στροφή της Ρωσίας προς τις αγορές της Ασίας και ιδίως της Κίνας».

Μετά τον Πούτιν ποιος;

«Υπάρχει το ρίσκο εκείνος που θα διαδεχθεί τον Πούτιν να αποδειχθεί ακόμα πιο εθνικιστής ή πιο αδιάλλακτος»

Ακόμα όμως κι αν η οικονομική κρίση συμβάλει στην αποχώρηση του Βλαντιμίρ Πούτιν από την πολιτική σκηνή, αυτό δεν σημαίνει οπωσδήποτε ότι ο διάδοχός του θα είναι φιλικότερος προς τη Δύση. «Υπάρχει το ρίσκο εκείνος που θα διαδεχθεί τον Πούτιν να αποδειχθεί ακόμα πιο εθνικιστής ή πιο αδιάλλακτος. Το πρόβλημα του ρώσου προέδρου δεν ήταν ποτέ η φιλελεύθερη και φιλική προς τη Δύση ελίτ της χώρας, αλλά η άνοδος των εθνικιστών», εκτιμά ο ειδικός Μαρκ Λέοναρντ.

Γεγονός είναι πάντως ότι ο Β. Πούτιν υποτίμησε την αποφασιστικότητα της Δύσης. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν σημάδια διαφωνίας εντός ΕΕ για τις κυρώσεις. Όμως και η ΕΕ θα πρέπει να κοιτάξει στο μέλλον. Το αργότερο την άνοιξη θα πρέπει να επανεξετάσει την επιβολή κυρώσεων. Υπάρχουν φωνές που ζητούν να συνεχιστεί η πολιτική των κυρώσεων με την ελπίδα ότι κάποτε το ρωσικό καθεστώς θα καταρρεύσει. Όμως ο ειδικός Μαρκ Λέοναρντ διαφωνεί: «Δεν είμαι βέβαιος ότι υπάρχει η πολιτική βούληση να συνεχιστούν επί μακρόν οι κυρώσεις. Αμφιβάλλω αν η συμφωνία εντός ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων στην Ρωσία έχει βαθιές ρίζες».

Rob Mudge / Στέφανος Γεωργακόπουλος  dw de