ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

Το Ισραηλινό μπλόκο στο 'Λεβιάθαν' ανοίγει δρόμο στην Κύπρο...

Νέα δεδομένα στο ήδη ρευστό και ευμετάβλητο περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου δημιουργεί η παρέμβαση της Ανεξάρτητης Αρχής του Ισραήλ, η οποία ουσιαστικά βάζει φρένο στην εκμετάλλευση του μεγάλου κοιτάσματος «Λεβιάθαν» κατηγορώντας τις εταιρείες που το διαχειρίζονται ότι έχουν συστήσει καρτέλ.

Η εξέλιξη αυτή, που έπεσε σαν βόμβα στη βιομηχανία Ενέργειας, προκαλεί κλυδωνισμούς και θα προκαλέσει, εφόσον δεν ανατραπεί, σοβαρότατες παρενέργειες όχι μόνο οικονομικές αλλά και γεωπολιτικές, μια και οι δύο εταιρείες Noble Energy και Delek ελέγχουν επίσης το ισραηλινό κοίτασμα «Ταμάρ» αλλά και το κυπριακό «Αφροδίτη».

Η Αντιμονοπωλιακή Αρχή του Ισραήλ αρχικά είχε ζητήσει από την κοινοπραξία των δύο εταιρειών να πουλήσουν τα μερίδιά τους σε μικρότερα ισραηλινά κοιτάσματα, τα «Καρίς» και «Τανίν», και να διατηρήσουν τον έλεγχο των δύο μεγάλων κοιτασμάτων του «Ταμάρ» (10 τρισ. κυβικά πόδια) και του «Λεβιάθαν» (22 τρισ. κυβικά πόδια).

Εχουν κληθεί για ακρόασηΜε τη νέα απόφαση που δημοσιοποίησε η Αρχή την προηγούμενη εβδομάδα υποχρεώνονται οι δύο εταιρείες να αναστείλουν τις εργασίες για εκμετάλλευση του «Λεβιάθαν» μέχρις ότου αποβάλουν από τα χαρτοφυλάκιά τους μερίδια στο «Ταμάρ» ή το «Λεβιάθαν», κίνηση που θα ανατρέπει τη μονοπωλιακή θέση της κοινοπραξίας στο ισραηλινό φυσικό αέριο.

Η απόφαση είναι προσωρινή και οι δύο εταιρείες έχουν κληθεί για ακρόαση τον Ιανουάριο, αλλά ήδη υπάρχουν οργισμένες αντιδράσεις τόσο από τον Ισραηλινό μεγιστάνα Ι. Τσιουβά όσο και από τον πρόεδρο της Noble Energy Κ. Ντέινβινσον, ο οποίος από το Τέξας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να προσφύγει η εταιρεία του στη διεθνή διαιτησία.

Ο κ. Ντέιβινσον, του οποίου η εταιρεία είναι η μόνη μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία που τόλμησε να επενδύσει στο Ισραήλ, εξέφρασε την έντονη δυσφορία του για το γεγονός ότι στη χώρα αλλάζει διαρκώς το νομικό περιβάλλον, που καθιστά όλο και πιο ριψοκίνδυνες τις επενδύσεις. Και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν δηλώνεται από τον πρόεδρο της Noble, η οποία στο πλαίσιο της κοινοπραξίας σχεδιάζει επενδύσεις της τάξης των 6,5 δισ. δολαρίων, προκειμένου να καταστεί δυνατή η εκμετάλλευση του κοιτάσματος «Λεβιάθαν» το 2018.

Ακόμη ένας σημαντικός αστάθμητος παράγοντας είναι και οι εκλογές του Μαρτίου στο Ισραήλ, καθώς το ενδεχόμενο αδυναμίας συγκρότησης κυβέρνησης θα είναι ιδιαίτερα αρνητικό για την αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης που έχει ενσκήψει. Και φυσικά το ενδεχόμενο ήττας του Μ. Νετανιάχου εκτιμάται ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην προχωρημένη ήδη συνεργασία του Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα.

Η καθυστέρηση, στην καλύτερη περίπτωση, της εκμετάλλευσης του «Λεβιάθαν» έχει απολύτως αρνητικές επιπτώσεις για το Ισραήλ, αλλά μπορεί να κρύβει ευκαιρίες για την Κύπρο, παρά τα αρνητικά μηνύματα που υπήρξαν από την τελευταία γεώτρηση στο Οικόπεδο 9 στο σημείο «Ονασαγόρα» που πραγματοποίησε η κοινοπραξία Eni/Kogas.

Το Ισραήλ στηρίζει τις ελπίδες του για να μετατραπεί από χώρα εισαγωγής Ενέργειας σε χώρα ενεργειακά αυτάρκη, που θα έχει τη δυνατότητα εξαγωγής σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου, κυρίως στο κοίτασμα «Λεβιάθαν». Ηδη μάλιστα έχουν υπάρξει προκαταρκτικές συμφωνίες για πώληση φυσικού αερίου στην Ιορδανία και την Αίγυπτο, με την προοπτική μάλιστα πρόσθετες ποσότητες να φθάνουν στους δύο σταθμούς LNG της Αιγύπτου και από εκεί μετά την υγροποίησή τους να εξάγονται στις ευρωπαϊκές χώρες.

Η εξασφάλιση της ενεργειακής αυτάρκειας του Ισραήλ και η εξαγωγή φυσικού αερίου, εκτός της φθηνότερης Ενέργειας για τους καταναλωτές, θα αποφέρει σημαντικά οφέλη από τα τέλη που θα καταβάλλει κάθε χρόνο η κοινοπραξία, αλλά κυρίως προσδίδει στο Τελ Αβίβ αναβαθμισμένο γεωστρατηγικό ρόλο σε ολόκληρη την περιοχή. Ηδη όμως από τη Noble, στο πλαίσιο του σκληρού μπρα ντε φερ των επόμενων μηνών, στο τραπέζι μπαίνει και το εκβιαστικό χαρτί της αποχώρησής της από όλα τα ενεργειακά projects, τα οποία με βάση τα γραφειοκρατικά εμπόδια που αναφύονται και σε συνδυασμό και με την πτώση της τιμής του φυσικού αερίου ενδέχεται να αποδειχθούν ασύμφορα, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.

Ντόμινο
Μέσα σε αυτό το εντελώς ρευστό περιβάλλον υπάρχει αγωνία για τις εξελίξεις και στην Κύπρο.

Είναι προφανές ότι μια αρνητική εξέλιξη που θα οδηγούσε τη Noble Energy σε πάγωμα των δραστηριοτήτων της στην Ανατολική Μεσόγειο θα παρέσυρε και το κοίτασμα «Αφροδίτη», που είναι το μοναδικό προς το παρόν διαπιστωμένο και εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα στην κυπριακή ΑΟΖ.

Καθώς οι έρευνες της κοινοπραξίας Eni/Kogas δεν έχουν αποδώσει μέχρι στιγμής και έχουν ένα σχετικά μακρό χρονοδιάγραμμα μπροστά τους, το πάγωμα του «Αφροδίτη» θα ήταν καταστροφικό για την Κυπριακή Δημοκρατία.Εάν όμως τελικά η κοινοπραξία και κυρίως η Noble κρίνει ότι πρέπει να παραμείνει παρά τα εμπόδια στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, τότε με δεδομένη την κρίση με τις ισραηλινές αρχές διανοίγονται σημαντικές ευκαιρίες για τη Λευκωσία.

Οι υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η κοινοπραξία έναντι της Αιγύπτου αλλά και η ανάγκη για άμεση πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης θα οδηγούσαν υποχρεωτικά στην επίσπευση της διαδικασίας για την πλήρη εκμετάλλευση του κυπριακού κοιτάσματος «Αφροδίτη».

Ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γ. Λακκοτρύπης είναι σε επαφή με εκπροσώπους της Delek και τις επόμενες ημέρες θα έχει επικοινωνία με την ηγεσία της Noble Energy, ενώ είναι διαρκώς ανοικτός ο δίαυλος επικοινωνίας με την αιγυπτιακή κυβέρνηση, η οποία αγωνιά για την εξασφάλιση πρόσβασης σε νέες πηγές Ενέργειας, που είναι αναγκαίες και για την επιβίωση του καθεστώτος Σίσι.

Θα διαρκέσει έως τις 20 Μαρτίου
Η γεώτρηση στο «Αμαθούσα», κλειδί για τους στρατηγικούς σχεδιασμούς

Σε αγώνα δρόμου αποδύεται τώρα η Λευκωσία ώστε να επισπευσθούν οι γεωτρήσεις που έχουν προγραμματιστεί από την κοινοπραξία Eni/Kogas στα Οικόπεδα 9, 2 και 3 της κυπριακής ΑΟΖ, ώστε να διαπιστωθεί σύντομα η ύπαρξη νέων ποσοτήτων φυσικού αερίου που θα κρατήσουν ζωντανό το όραμα της στρατηγικής και γεωπολιτικής αναβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μετά την αποτυχία εντοπισμού φυσικού αερίου στον «Ονασαγόρα» του Οικόπεδου 9, το πλωτό γεωτρύπανο Saipem-10000 μετακινείται τις επόμενες ημέρες ώστε να εγκατασταθεί νοτιότερα και να τρυπήσει στο κοίτασμα «Αμαθούσα», το οποίο, σύμφωνα με τις σεισμογραφικές έρευνες, πιθανολογείται ότι κρύβει σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου.

Σταθμός LNGΗ γεώτρηση αυτή θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Μαρτίου και είναι καθοριστική για τους στρατηγικούς σχεδιασμούς της κυπριακής κυβέρνησης, καθώς εάν εντοπιστούν σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου, τότε θα επανέλθει στο προσκήνιο η προοπτική κατασκευής σταθμού LNG στο Βασιλικό της Κύπρου και θα εξασφαλίζεται θεωρητικά η βιωσιμότητα του σχεδίου του αγωγού προς την Ελλάδα. Σε διαφορετική περίπτωση η κυπριακή κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τα πιο «ρεαλιστικά» σχέδια, της εξαγωγής φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο μέσω αγωγού και αναμονής ολοκλήρωσης των ερευνών σε όλα τα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ. Ετσι όλο το ενδιαφέρον στρέφεται στην «Αμαθούσα», καθώς το κοίτασμα απέχει μόλις 6 χλμ. από το Οικόπεδο 12 και σχεδόν 30 χλμ. από το κοίτασμα της «Αφροδίτης».

ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr