ΤΟΥΡΚΙΑ

Μπούμερανγκ για Ερντογάν το Κουρδικό

Σαφώς... ενοχλημένος από την απώλεια της κυβερνητικής αυτοδυναμίας στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε τους τελευταίους τρεις μήνες ό,τι περνούσε (αλλά και δεν περνούσε) από το χέρι του για να ξαναστείλει πρόωρα την Τουρκία στις κάλπες.

Και τα κατάφερε. Φρόντισε μάλιστα εν τω μεταξύ να διαμορφώσει και τις συνθήκες εκείνες που θεωρητικά θα ευνοούσαν τον ίδιο (και τη συσπείρωση του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης AKP) ενάντια στους αντιπάλους του (του φιλοκουρδικού HDP) σε περίπτωση εκλογών.

Υπονόμευσε τον σχηματισμό ενός βιώσιμου κυβερνητικού συνασπισμού, ξεκίνησε «πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία», «ενορχήστρωσε» σκηνικό έντασης εντός των συνόρων, όξυνε τη ρητορική ενάντια στους εσωτερικούς εχθρούς, κι όλα αυτά με στόχο να αντιστρέψει υπέρ του τον εκλογικό κόλαφο της 7ης Ιουνίου και να ξανακερδίσει όσα έχασε (βλέπε αυτοδυναμία).

Στην πράξη, ωστόσο, οι μεθοδεύσεις του Ερντογάν δείχνουν να γυρνούν μπούμερανγκ και να του «κοστίζουν», καθώς η Τουρκία επιστρέφει στις κάλπες την 1η Νοεμβρίου μέσα σε κλίμα έντονης δυσφορίας απέναντι στον πρόεδρο.

Εκλογικές απώλειες
Ο επιχειρηματικός κόσμος, τα ΜΜΕ, ακόμη και οι... τουρκικές ένοπλες δυνάμεις «βράζουν» από οργή ενάντια στον Ερντογάν, την ίδια ώρα που οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν όχι κέρδη αλλά νέες, ακόμη μεγαλύτερες εκλογικές απώλειες για το AKP.

Το κλίμα είναι ιδιαιτέρως βαρύ στις τάξεις του τουρκικού στρατού, καθώς είναι δεκάδες (πάνω από 60) οι στρατιώτες και οι αστυνομικοί που έχουν χάσει τη ζωή τους τις τελευταίες εβδομάδες σε συγκρούσεις με αντάρτες του PKK.

Το καθεστώς επιχειρεί να παρουσιάσει τους νεκρούς ως «μάρτυρες» που έπεσαν υπερήφανοι για έναν ανώτερο σκοπό. Ο ίδιος ο Ερντογάν δήλωσε στην κηδεία αστυνομικού ότι η οικογένειά του θα πρέπει να νιώθει «ευτυχία», ενώ σε ανάλογο πνεύμα ο πρώην υπουργός Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ διακήρυξε ότι θα ήθελε να γίνει και ο ίδιος μάρτυρας.

Οι οικογένειες των θυμάτων, ωστόσο, έχουν διαφορετική άποψη και προτιμούν να βλέπουν «πολιτικά παιχνίδια» ή «σκοπιμότητες». Δεν είναι τυχαίο ότι πρώην υπουργοί και κορυφαία στελέχη του AKP που έδωσαν το παρών στις κηδείες στρατιωτών βρέθηκαν στο στόχαστρο αποδοκιμασιών. Και δικαιολογημένα, καθώς οι νεκροί είναι μέχρι στιγμής στην πλειονότητά τους κληρωτοί φαντάροι προερχόμενοι από φτωχές οικογένειες που δεν είχαν τα περίπου 5.000 ευρώ που απαιτούνται για να «γλιτώσουν» τα παιδιά τους τη στρατιωτική θητεία.

Ο Τούρκος συνταγματάρχης Μεχμέτ Αλκάν, που είδε τον αδελφό του, λοχαγό Αλί Αλκάν, να σκοτώνεται στα νοτιοανατολικά, επιτέθηκε ανοιχτά στο καθεστώς Ερντογάν, «που άλλοτε μιλούσε για ειρήνη και τώρα μιλάει για πόλεμο», και σε όσους «λένε ότι θέλουν να γίνουν μάρτυρες καθισμένοι μέσα σε ένα παλάτι με 30 σωματοφύλακες τριγύρω».

Σάλος αντιδράσεων
Σε απάντηση, το καθεστώς ζήτησε από τα μίντια να... αποφεύγουν τις στρατιωτικές κηδείες και διέταξε ΕΔΕ σε βάρος του πενθούντος συνταγματάρχη, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει σάλος αντιδράσεων στα social media. Ενδεικτικά, ήταν πάνω από 150.000 οι άνθρωποι που υπέγραψαν online ψήφισμα υπέρ του Μεχμέτ Αλκάν.

Κατά τα λοιπά, ο επιχειρηματικός κόσμος της Τουρκίας βρίσκεται κι αυτός σε αναβρασμό μετά τις φήμες ότι έρχονται πολιτικά υποκινούμενες διώξεις εναντίον επιχειρηματιών (των ομίλων «Koza ipek», «Dogan», «Kavala», «Eczacibasi», «Boyner» κ.ά.), σε μια περίοδο μάλιστα που το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας αυξάνεται και η τουρκική λίρα πέφτει.

Το κλίμα δυσφορίας ενάντια στις μεθοδεύσεις του Ερντογάν δείχνει να επιβεβαιώνεται και από μερίδα δημοσκοπήσεων. Σφυγμομέτρηση της εταιρείας «Gezici» δίνει στο ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του σουλτάνου 38,9%, ποσοστό δηλαδή όχι μεγαλύτερο αλλά... κατά σχεδόν δύο μονάδες χαμηλότερο από εκείνο το 40,7% που είχε εξασφαλίσει στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, ενώ παράλληλα οι Κούρδοι του HDP ανεβαίνουν ελαφρώς στο 13,5% από 13%.

ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΕ ΝΕΟ-ΟΘΩΜΑΝΙΚΟΥΣ ΤΟΝΟΥΣ
Παρελάσεις και δεξιώσεις εν μέσω συγκρούσεων

Και ενώ η Τουρκία φλέγεται από πολύνεκρες συγκρούσεις κυρίως στα νοτιοανατολικά, ο πρόεδρος Ερντογάν διοργάνωσε την Κυριακή μια μεγάλη δεξίωση με περισσότερους από 1.800 προσκεκλημένους στο υπερπολυτελές προεδρικό του παλάτι στην Αγκυρα. Στην εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εορτασμών για την τουρκική στρατιωτική νίκη του 1922 κατά των Ελλήνων, έδωσε το παρών η αφρόκρεμα του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), ενώ διαβάστηκαν και αποσπάσματα από το κοράνι στη μνήμη των Τούρκων στρατιωτών που έχουν χάσει τη ζωή τους στις μάχες με το PKK (πράγμα που έγινε για πρώτη φορά στα χρονικά). Εν συνεχεία, στέλνοντας μηνύματα πλούσια σε νεο-οθωμανικούς τόνους, ο Ερντογάν μίλησε δημόσια μέσω βιντεοκλήσης με διοικητές των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων που υπηρετούν στο εξωτερικό (σε Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Αφγανιστάν, Ινδικό Ωκεανό κ.α.) και τους συνεχάρη για το έργο τους. Παράλληλα χθες, πραγματοποιήθηκε και στρατιωτική παρέλαση στην Αγκυρα, στην οποία πήραν μέρος το νέο, τουρκικής κατασκευής τανκς με την ονομασία «Altay», καθώς και το νέο, τουρκικής κατασκευής, ελικόπτερο «ATAK».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ