Περιβάλλον & Επιστήμη

Το κλωνοποιημένο κρέας διχάζει την ΕΕ

Πόσο επικίνδυνο είναι το κλωνοποιημένο κρέας; Τι συμβαίνει στην ευρωπαϊκή αγορά; Το Ευρωκοινοβούλιο τάσσεται υπέρ μιας καθολικής απαγόρευσης αλλά στο μεταξύ η Κομισιόν τηρεί στάση αναμονής.

Οι καταναλωτές στις χώρες της ΕΕ μπορεί να τρώνε ήδη βοδινό ή χοιρινό κρέας που προέρχεται από κλωνοποιημένα ζώα… και να μη το γνωρίζουν! Με βάση το ισχύον ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο απαγορεύεται η κλωνοποίηση ζώων με σκοπό την παραγωγή κρέατος. Ωστόσο οι εκτροφείς ζώων μπορούν να εισάγουν από τρίτες χώρες γενετικό υλικό από κλωνοποιημένα ζώα. Προς το παρόν το κρέας που προέρχεται από κλωνοποιημένο γενετικό υλικό είναι δύσκολο να ελεγχθεί και ως εκ τούτου δεν φέρει ειδική σήμανση. Μάλιστα δεν διαφέρει σε τίποτα γευστικά από το κοινό κρέας. Ωστόσο ο Κρίστοφ Τεν από το ανεξάρτητο ινστιτούτο Testbiotec εφιστά την προσοχή: «Ξέρουμε πολύ λίγα για το κλωνοποιήμένο κρέας. Πρέπει να περιμένουμε για περισσότερα ερευνητικά δεδομένα πριν το δοκιμάσουμε». Αυτό πάντως που γνωρίζουμε σίγουρα είναι ότι τα κλωνοποιημένα ζώα είναι πιο ευάλωτα από τα κανονικά ζώα σε ασθένειες. Συχνά εμφανίζουν επιπλοκές και δυσπλασίες. «Τα ζώα υποφέρουν πολύ», αναφέρει ο Κρίστοφ Τεν. Επίσης τίθενται και ζητήματα βιοηθικής:«Είναι ηθικά επιτρεπτή η κλωνοποίηση;».

Προβλήματα πιστοποίησης

Προς το παρόν απαγορεύεται στην ΕΕ η κλωνοποίηση ζώων αλλά όχι η εισαγωγή κλωνοποιημένου γενετικού υλικού

Σύμφωνα με τους επικριτές αντίστοιχων πρακτικών, το γεγονός ότι η χρήση κλωνοποιημένου γενετικού υλικού εντός της ΕΕ δεν απαγορεύεται ρητά ενδέχεται να οδηγήσει στην αύξηση των σχετικών εισαγωγών. Εάν τα ζώα που προέρχονται από κλωνοποιημένο γενετικό υλικό δεν πιστοποιούνται εξαρχής, είναι εξαιρετικά δύσκολο στη συνέχεια να πιστοποιηθεί το παραγόμενο κρέας. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μέσα στα επόμενα χρόνια να μην είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την ακριβή προέλευση του κρέατος που καταναλώνουμε. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τον Μπγερν Πέτερσον, από το γερμανικό Ινστιτούτο FLI για την υγεία των ζώων, μέχρι στιγμής οι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία από το κλωνοποιημένο κρέας δεν αποδεικνύονται πειστικά και ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος για περαιτέρω νομικές ενέργειες. Για τον γερμανό ειδικό ακόμη και η πιστοποίηση στην παρούσα φάση θα ήταν άνευ νοήματος, αφού είναι δύσκολο να εξακριβωθεί εάν «ένα νεογνό γεννήθηκε από μια συμβατική μητέρα ή από κλώνο. Από τη στιγμή που δεν μπορεί να περιοριστεί η κατάχρηση, η πιστοποίηση από μόνη της δεν αρκεί».

Κομισιόν εναντίον Ευρωβουλής

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Κομισιόν πρέπει να συναποφασίσουν για το κλωνοποιημένο κρέας

Στην παρούσα φάση πάντως η διαδικασία της κλωνοποίησης ζώων είναι πρακτικά δύσκολη, χρονοβόρα και όχι επικερδής. Η τεχνική προσπάθεια που απαιτείται είναι μεγαλύτερη από τη φυσική διαδικασία αναπαραγωγής. Σε χώρες εκτός ΕΕ είναι εφικτή η στοχευμένη παρέμβαση στο γενετικό υλικό ζώων με στόχο, για παράδειγμα, την αύξηση της ποσότητας κρέατος που συγκεντρώνεται γύρω από κόκκαλα. Αντίστοιχες πρακτικές θεωρούνται όμως παράνομες στην ΕΕ. Ο Πέτερσεν πάντως θεωρεί ότι σύντομα οι ευρωπαίοι πολιτικοί θα έρθουν αντιμέτωποι σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με αντίστοιχα θέματα.

Στο μεταξύ, σήμερα το Ευρωκοινοβούλιο τάχθηκε υπέρ μιας καθολικής απαγόρευσης των διαδικασιών κλωνοποίησης που μπορεί να οδηγήσουν στην παραγωγή κρέατος ή γάλακτος. Η απαγόρευση αφορά και τους απογόνους κλωνοποιημένων ζώων καθώς επίσης γενικότερα την κυκλοφορία κλωνοποιημένου γενετικού υλικού. Εντούτοις εάν η Κομισιόν δεν συνυπογράψει την πρόταση της Ευρωβουλής, θα είναι δύσκολο να περιοριστεί η εισαγωγή κλωνοποιημένου γενετικού υλικού από χώρες όπως οι ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση το μπαλάκι τώρα βρίσκεται στα χέρια των δύο ευρωπαϊκών θεσμών που πρέπει άμεσα να καταλήξουν σε συμφωνία: είτε υπέρ της απαγόρευσης και της δύσκολης αλλά τουλάχιστον υπαρκτής πιστοποίησης, είτε να συνεχίσουν στην ίδια οδό της ασάφειας. Σύμφωνα πάντως με το Ευρωβαρόμετρο η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων τάσσεται υπέρ μιας πιστοποίησης.

Γιόχαν Γ. Μπένγιαμιν Μίρμπαχ / Δ. Κυρανούδη