ΑΡΧΑΙΑ ΦΕΝΕΟΣ

Η σκαπάνη βρήκε Ακρόπολη και ιερό

«Σε απόσταση περίπου πενήντα σταδίων από τις καταβόθρες που έχουν γίνει στα βουνά βρίσκεται η πόλη, της οποίας κατά τους Φενεάτες οικιστής ήταν ένας ντόπιος ονομαζόμενος Φενεός.

Το τείχος με τους πύργους (Π1-Π5) στη βόρεια κλιτύ της Ακρόπολης της Αρχαίας Φενεού. Πάνω διακρίνεται το Ασκληπιείο

Υπάρχει μια ακρόπολη απόκρημνη από παντού, της οποίας τα περισσότερα μέρη έμειναν χωρίς τεχνητή οχύρωση και λίγα έχουν οχυρωθεί για (μεγαλύτερη) ασφάλεια. Στην ακρόπολη υπάρχει ναός της Αθηνάς, της επονομαζόμενης τριτωνίας, σωζόμενος σε ερείπια μόνο.»

Αυτό που ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας περιγράφει στα «Αρκαδικά» του, καθώς τότε η αρχαία πόλη- κράτος που ονομαζόταν Φενεός ήταν στην Αρκαδία, φέρνει και πάλι σήμερα στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Κάποια από τα τειχισμένα μέρη της Ακρόπολης και συγκεκριμένα αμφιπρόσωπο τείχος πλάτους 3,20 μ. αποκαλύφθηκαν κατά το πενταετές ερευνητικό πρόγραμμα συνεργασίας «Αρχαία Φενεός».

Ολοκληρώθηκε φέτος και πραγματοποιήθηκε μεταξύ της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας και του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα. Το τείχος διατρέχει ολόκληρη τη βόρεια κλιτύ της Ακρόπολης σε συνολικό μήκος 230 μ. και σε μέγιστο σωζόμενο ύψος 4,50 μ.

Το ιερό γυναικείας θεότητας που ήρθε στο φως από την αρχαιολογική σκαπάνη στο ανατολικό πλάτωμα της Ακρόπολης της Αρχαίας Φενεού. Διακρίνονται η βάση αγάλματος και η πήλινη εσχάρα

Η οχύρωση ενισχύεται με τέσσερις ημικυκλικούς πύργους, διαμέτρου 5,50 μ., όπως και έναν κάτοψης τριών τετάρτων του κύκλου, κυμαινόμενης διαμέτρου από 5,90 έως 6,00 μ. Φαίνεται πως ολοκληρώνει την πορεία του στο ανατολικό πέρας της βόρειας κλιτύος, διαμορφώνοντας πυλίδα. Δεν ξέρουμε πώς συνεχίζεται δυτικά, ενώ μοναδική ένδειξη για την οχύρωση στις υπόλοιπες πλευρές αποτελούν οι περίπου 150 παρασυρμένες λιθόπλινθοι, που καταγράφηκαν και χαρτογραφήθηκαν. Με τη στρωματογραφική ανάλυση και τη μελέτη των κινητών ευρημάτων, κυρίως όμως λόγω χάλκινου νομίσματος Σικυώνας σε στρώμα που διαταράχθηκε από την ανέγερση του τείχους, τοποθετείται με ασφάλεια η κατασκευή του μετά το 345 π.Χ.

Ιχνη κατοίκησης
Δίπλα ακριβώς, στο φυσικά διαμορφωμένο πλάτωμα του Αγίου Κωνσταντίνου, προέκυψαν ίχνη μεσοελλαδικής κατοίκησης (από τον 21ο έως τον 16ο αι. π.Χ.). Βαθύτερα, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στη Φενεό ίχνη κατοίκησης και κατά τη Νεολιθική περίοδο. Τη διεύθυνση του προγράμματος είχαν οι καθηγητές Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Karl-Franzens του Graz της Αυστρίας Κ. Κίσσας (και έφορος αρχαιοτήτων Κορινθίας) και Peter Scherrer (και διευθυντής του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας).

Ο κ. Κίσσας λέει στο «Εθνος» ότι τα τρία πρώτα χρόνια δόθηκε χορηγία από το Καζίνο Λουτρακίου, και τα δύο τελευταία υπήρξε προγραμματική σύμβαση με την Περιφέρεια Πελοποννήσου. Του χρόνου θα μελετηθούν τα ευρήματα. Οι εργασίες ενδεχομένως να επαναληφθούν το 2017.

Στο ανατολικό πλάτωμα του λόφου της Ακρόπολης ήρθε στο φως ιερό αφιερωμένο σε γυναικεία θεότητα, ορθογώνιας κάτοψης και εσωτερικών διαστάσεων 15,50 μ.Χ4,00 μ., με δύο οικοδομικές φάσεις, αρχαϊκής και η κλασικής εποχής. Κατά την τελευταία προστέθηκαν μονολιθική βάση λατρευτικού αγάλματος και πήλινη εσχάρα. Και οι δύο φάσεις απέδωσαν πληθώρα αναθημάτων, όπως καλής ποιότητας κεραμική (κοτύλες, σκύφοι, πυξίδες, λήκυθοι, κρατήρες και μικκύλα αγγεία), πήλινα ειδώλια γυναικείων μορφών και προτομές, χάλκινες φιάλες, χάλκινες και σιδερένιες περόνες, χάλκινες και οστέινες πόρπες, χάλκινα επίρραπτα κοσμήματα ενδυμάτων, γυάλινες και οστέινες ψήφους.

Πρώτη σκέψη του κ. Κίσσα είναι πως ίσως πρόκειται για ιερό της Αρτέμιδος και όπως όμως λέει πρέπει να συντηρηθούν και να μελετηθούν τα ευρήματα. Ο Παυσανίας αναφέρει τέσσερις γυναικείες θεότητες: Αθηνά, Αρτεμη, Δήμητρα, Αφροδίτη.

Ο ίδιος ανασκάπτει τώρα στο πολύ κοντινό Ασκληπιείο της Φενεού ένα σημαντικό ιερό με τουλάχιστον οκτώ φάσεις, όπως λέει.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@otenet.gr