Αγαστή συνεργασία Ελλάδας-ΕΚΤ;

Οι έλληνες πολιτικοί δεν φαίνεται να ανησυχούν για τις εξελίξεις και αυτό έχει μία εύλογη εξήγηση, ισχυρίζεται ο γερμανός καθηγητής Μαξ Ότε: έχουν κάνει «συνεργό» τους την ΕΚΤ.

Ο Ότε, καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας θεωρεί ότι οι Έλληνες παίζουν ένα σκληρό παιχνίδι, μία παρτίδα πόκερ, στην οποία το στοίχημα συνεχώς ανεβαίνει: «Όσο περισσότερο κρατάει το πόκερ, τόσα περισσότερα χρήματα πρέπει να εμβάζει η ΕΚΤ στους Έλληνες» λέει ο γερμανός καθηγητής στην Deutsche Welle. Με τον όρο «έμβασμα» εννοεί τα δάνεια του Έκτακτου Μηχανισμού Ρευστότητας (ELA), τα οποία χορηγεί η Τράπεζα της Ελλάδας σε ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα μετά από έγκριση της ΕΚΤ στη Φραγκφούρτη. Την εκτύπωση των χαρτονομισμάτων αναλαμβάνει η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδας. Χωρίς αυτήν την «ένεση» ρευστότητας οι ελληνικές τράπεζες θα είχαν ήδη χρεοκοπήσει.

Κανείς δεν είχε περιγράψει με τόση ακρίβεια τη λειτουργία του μηχανισμού ELA, όσο ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης πριν αναλάβει κυβερνητική ευθύνη: «Το σύστημα του ELA επιτρέπει σε χρεοκοπημένες τράπεζες, τις οποίες ένας χρεοκοπημένος δημόσιος τομέας δεν μπορεί να διασώσει, να δανείζονται χρήματα από την κεντρική τράπεζα έναντι ενεχύρων που δεν έχουν καμία ιδιαίτερη αξία».

«Τεχνητή αναπνοή» για τις τράπεζες;

Ο Μαξ Ότε κάνει λόγο για συνεργασία Ελλάδας-ΕΚΤ

Η περιγραφή του Γιάνη Βαρουφάκη παραμένει και σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ, δεδομένου ότι, από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, οι ελληνικές τράπεζες υποφέρουν όλο και πιο έντονα από κεφαλαιακή ανεπάρκεια. Κάθε μήνα γίνονται αναλήψεις δισεκατομμυρίων, καθώς πολλοί καταθέτες στην Ελλάδα ανησυχούν για τα χρήματά τους. Θεωρητικά, η έλλειψη ρευστότητας οδηγεί τις τράπεζες στη χρεοκοπία, καθώς δεν επιτρέπεται η χορήγηση δανείων «έκτακτης ανάγκης». Η Έλκε Κένιγκ, επικεφαλής του «ενιαίου ταμείου εξυγίανσης» για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, κατηγορεί, εμμέσως πλην σαφώς, την ΕΚΤ για παρέλκυση πτώχευσης: «Τα όρια μεταξύ ELA και παρέλκυση πτώχευσης είναι μάλλον δυσδιάκριτα» λέει η Κένιγκ σε πρόσφατη συνέντευξή της.

Από την πλευρά του και ο επικεφαλής της Μπούντεσμπανκ Γιενς Βάιντμαν επικρίνει το γεγονός ότι η ΕΚΤ ανεβάζει σχεδόν κάθε εβδομάδα το όριο χορήγησης δανείων μέσω ELA. Το «πλαφόν» της EKT για τις ελληνικές τράπεζες φτάνει πλέον τα 83 δις ευρώ. Σύμφωνα με τον Μαξ Ότε «ο Μάριο Ντράγκι αντιποιείται αυτήν την εξουσία, αλλά βέβαια χωρίς κατηγορία δεν υπάρχει και δικαστήριο. Ποιός θα τολμήσει να θέσει εαυτόν υπεράνω της ΕΚΤ; Προφανώς όχι το γερμανικό Κοινοβούλιο».

Ένα καλό «ντιλ» για την Ελλάδα

Ο καθηγητής Ζιν λέει ότι η Ελλάδα έχει τυπώσει πάνω από 100 δις ευρώ

Σε τελική ανάλυση, τα δάνεια του ELA αποτελούν έμμεση χρηματοδότηση της Ελλάδας, κάτι που θεωρητικά απαγορεύεται από το καταστατικό της ΕΚΤ.Με αυτά τα χρήματα καλύπτονται και τα κενά που δημιουργεί η φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες. Ο επικεφαλής του ινστιτούτου ΙΦΟ του Μονάχου Χανς Βέρνερ Ζιν υποστηρίζει ότι οι Έλληνες έχουν ήδη τυπώσει πάνω από 115 δις ευρώ και διοχετεύουν το ποσό αυτό στην ιδιωτική οικονομία μέσω των τραπεζών. Κατ΄αυτόν τον τρόπο δημόσια κεφάλαια ανταλάσσονται με ιδιωτικά, τα οποία διεφεύγουν εκτός συνόρων ή κρύβονται στα σεντούκια.

Όσο περισσότερο διαρκούν οι διαπραγματεύσεις και όσο συσσωρεύονται τα δάνεια, τόσο αυξάνεται για τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης ο κίνδυνος να χάσουν τα χρήματά τους. Γι αυτόν τον λόγο ο καθηγητής Ότε προτείνει στην ΕΕ να «τραβήξει χειρόφρενο» και να απομακρύνει την Ελλάδα από την ευρωζώνη. Προφανώς και σε αυτήν την περίπτωση οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να χορηγήσουν δάνεια στην Ελλάδα, αλλά «αυτά τα δάνεια έκτακτης ανάγκης θα ήταν ίσως το ένα δέκατο ή πεντηκοστό από τα χρήματα που συνεισφέρουμε σήμερα» υποστηρίζει ο καθηγητής Ότε. Και ο ίδιος ωστόσο πιστεύει ότι, παρότι το Grexit θεωρείται πιο πιθανό από ποτέ, δεν θα γίνει τελικά. «Οι πολιτικοί είναι σαν να λένε: αγαπητοί Έλληνες, θα κάνουμε τα πάντα για σας, αρκεί να υποχωρήσετε κι εσείς λιγάκι». Μέχρι να γίνει αυτό, υποστηρίζει ο καθηγητής Ότε, η ΕΚΤ παραμένει αξιόπιστος σύμμαχος. Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι αυξάνει και πάλι το όριο δανείων μέσω ELA.

Ζαν Νταν Χονγκ / Γιάννης Παπαδημητρίου dw de