Aποψη: Μις Ευρώπη ή Φράου Γερμανία;

Του Γιοσκα Φισερ, πρώην υπουργού Εξωτερικών και ηγέτη των Γερμανών Πρασίνων / Τhe Guardian

H Aγκελα Μέρκελ οδήγησε τη Γερμανία σε αναδίπλωση στο καβούκι της ακριβώς τη στιγμή που όλη η Ευρώπη έχει ανάγκη από μια αποφασιστική ηγεσία εκ μέρους της ισχυρότερης οικονομίας της. Τι ακριβώς συμβαίνει με την Μέρκελ; Πριν από λίγο καιρό, η Γερμανίδα καγκελάριος εθεωρείτο η «Μις Ευρώπη». Τώρα, δίνει όλο και συχνότερα την εντύπωση μιας «Φράου Γερμανίας». Η Γερμανία ανέκαθεν υπήρξε η ατμομηχανή της ευρωπαϊκής ενοποίησης, σε συμφωνία με τα πολιτικά και οικονομικά της συμφέροντα. Κάθε μεταπολεμική κυβέρνηση υπήρξε πρόθυμη να εκμεταλλευθεί την οικονομική ισχύ της Γερμανίας για να προωθήσει τον σκοπό αυτό, την αποπληρωμή του λογαριασμού για ολόκληρη την Ευρώπη. Το σύνθημα ήταν απλό: η Γερμανία δίνει και επωφελείται για αντάλλαγμα. Αν η Γερμανία ανέτρεπε το πρώτο σκέλος αυτής της εξίσωσης, το ευρωπαϊκό σχέδιο θα υφίστατο σοβαρές ζημίες – το ίδιο και τα γερμανικά συμφέροντα. Παρ’ όλα αυτά, η Μέρκελ μοιάζει να βαδίζει προς αυτήν την κατεύθυνση. Πράγματι, στη σκιά της ελληνικής κρίσης, μίλησε δημοσίως για την ανάγκη αποκλεισμού από την Ευρωζώνη μελών που δεν τηρούν τους κανόνες. Πιστεύει ειλικρινά ότι το ευρώ και η Ε. Ε. θα επιβίωναν μιας τέτοιας τιμωρίας; Αντί να διατυπώνονται πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της αλληλεγγύης και της σταθερότητας στην Ευρωζώνη, παράλογες προτάσεις κυκλοφορούν στο Βερολίνο.

H ιδέα ότι η Γερμανία θα έδειχνε αλληλεγγύη απέναντι σε αποδυναμωμένα μέλη της Ευρωζώνης μόνο αν αποδεχθούν δρακόντεια μέτρα σταθεροποίησης είναι εξίσου μη ρεαλιστική. Τα μέτρα αυτά απλώς θα εκτοξεύσουν τον αποπληθωρισμό σε αυτές τις χώρες, που είναι οι σημαντικότερες αγορές για τις γερμανικές εξαγωγές.

Αυτό που είναι απαραίτητο είναι ο σωστός συνδυασμός οικονομικής και σταθεροποιητικής βοήθειας, ακόμη κι αν η πρώτη είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής στις τάξεις της γερμανικής κοινής γνώμης. Ως πρώτο βήμα, λοιπόν, πρέπει να δοθεί βοήθεια στην Ελλάδα μέσω της οικονομικής αλληλεγγύης των κυβερνήσεων της Ε. Ε.

Το κρίσιμο σημείο είναι αν η Γερμανία θα χρησιμοποιήσει την ισχύ της προς όφελος της Ευρώπης ή προς το δικό της συμφέρον. Δυστυχώς, η Μέρκελ φαίνεται ότι έχει αποφασίσει να ακολουθήσει τη δεύτερη οδό, επειδή ενέχει λιγότερα πολιτικά ρίσκα. Την ευθύνη για την τρέχουσα σύγκρουση στο εσωτερικό της Ε. Ε. έχουν κυρίως η Γερμανία και η Γαλλία, οι δύο ισχυρότερες οικονομίες της ζώνης. Αντί να ηγούνται, Γαλλία και Γερμανία επιτίθενται διαρκώς μεταξύ τους. Ενώ η διένεξη αφορά την αρωγή προς την Ελλάδα, το πραγματικό ζήτημα είναι η αμοιβαία δυσπιστία μεταξύ των δύο εταίρων, που εγκυμονεί τον κίνδυνο μόνιμης αποξένωσης.