o Τ ούρκος -Γκάντι- ηγέτης στο κόμμα του κεμάλ.

Tης Μαρίνας Γ. Μεϊντάνη

Η αλλαγή προσώπου στην ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Τουρκία προσέφερε οριακό προβάδισμα… νίκης στο ιστορικό κόμμα του Κεμάλ Ατατούρκ. Ο Κεμάλ ο… νεότερος, που ανέλαβε τα ηνία του Λαϊκού Ρεπουμλικανικού Κόμματος (CHP) και τυπικά από την περασμένη Δευτέρα, όταν κάθισε στην καρέκλα του προέδρου του κόμματος στα γραφεία του CHP, υπόσχεται να φέρει την ανατροπή στο παγιωμένο για περισσότερα από επτά χρόνια πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας και την πρωτοκαθεδρία του ΑΚΡ. Ο 62χρονος πρώην γραφειοκράτης αναμένεται να είναι ο αντίπαλος του Ερντογάν στις επόμενες εκλογές. Η αλλαγή στην ηγεσία του CHP, παρότι πραγματοποιήθηκε υπό τη σκιά ροζ -και όχι μόνον- σκανδάλων για τον επί σειρά χρόνων ηγέτη του κόμματος Ντενίζ Μπαϊκάλ, σηματοδοτήθηκε με μία «πρώτη νίκη». Τελευταίες δημοσκοπήσεις, για πρώτη φορά από την άνοδο του ΑΚΡ στην εξουσία, το 2002, φέρουν, έστω και με βραχεία κεφαλή, το CHP στην πρώτη θέση.
Η ανησυχία στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος είναι ενδεικτική και καταγράφεται από τις δηλώσεις-επιθέσεις του ίδιου του πρωθυπουργού Ερντογάν για το πρόσωπο του Κιλιτσντάρογλου, περί «τενεκέ επιχρυσωμένου, που, ό,τι και να κάνει, παραμένει τενεκές». «Ο νέος αρχηγός δεν άλλαξε τη στάση του κόμματος υπέρ του κατεστημένου, απλώς γλίστρησε προς τον λαϊκισμό», σημείωνε ο Ερντογάν, τονίζοντας πως «είναι σαφές πως η νοοτροπία παραμένει η ίδια». Ο Ερντογάν μάλιστα άφησε αιχμές για υποκίνηση αλλαγής του πολιτικού σκηνικού της χώρας από ξένα κέντρα. Σχολιάζοντας δε τη στήριξη που λαμβάνει ο νέος ηγέτης του CHP από τον κεμαλικό κυρίως Τύπο -συγκρότημα «Ντογάν»-, σημείωνε πως πρόκειται για ένα φαινόμενο που δημιουργήθηκε από τα μέσα ενημέρωσης και ότι δεν πρόκειται να διαρκέσει. «Ήρθε μέσα από τα πρωτοσέλιδα και θα φύγει με τα πρωτοσέλιδα», υποστήριξε.
«Εγώ δεν ήρθα στην ηγεσία του κόμματος με πηχυαίους τίτλους. Ήρθα με τις ψήφους», απάντησε στις επικρίσεις Ερντογάν ο Κιλιτσντάρογλου, λέγοντας ότι οι αναφορές αυτές αποδεικνύουν τον πανικό στον οποίο βρίσκεται ο τούρκος πρωθυπουργός.

Η τραγιάσκα του Ετσεβίτ
Φορώντας μια τραγιάσκα, όπως ο Ετσεβίτ, ο νέος αρχηγός του CHP, αμέσως μετά την εκλογή του αναφέρθηκε στους ιστορικούς ηγέτες του κόμματος, Ινονού και Ετσεβίτ, έχοντας μάλιστα στο πλευρά του τη χήρα του Ετσεβίτ, Ραχσάν, και λέγοντας ότι θα υποστηρίζει πάντα τα συμφέροντα του λαού και του αγρότη και πως πρώτη του προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας.
Στην ομιλία του δεν έλειπαν οι λαϊκισμοί, καθώς και οι έντονες καταγγελίες για δωροδοκίες και πλουτισμό των κυβερνώντων. «Σε ληστεύουν και χτίζουν βίλες με πισίνες για αυτούς. Γίνονται όλο και πλουσιότεροι, ενώ ισχυρίζονται ότι βοηθούν τους φτωχούς», δήλωνε ο Κιλιτσντάρογλου, απευθυνόμενος στους συνέδρους του κόμματός του, υπό τις επευφημίες «Κεμάλ - πρωθυπουργός».
Ο έκτος πρόεδρος του CHP, μετά τους Ινονού, Ετζεβίτ, Οϊμέν και Μπαϊκάλ, ωστόσο δεν ανέφερε ούτε λέξη για τις δίκες της Εργκένεκον που συνταράζουν την πολιτική σκηνή της Τουρκίας, αλλά ούτε και για τον κίνδυνο κατάλυσης του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους από το ΑΚΡ, πάγια ρητορική και επιχειρηματολογία των κεμαλιστών. Δεν αναφέρθηκε ούτε στο Κουρδικό, παρότι κουρδικής καταγωγής ο ίδιος και αλεβίτης, ούτε σε προσπάθεια εκδημοκρατισμού. Αντιθέτως υπογράμμισε ότι το κόμμα του έχει προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο προκειμένου να ακυρωθούν οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση του ΑΚΡ και να ματαιωθεί η διεξαγωγή δημοψηφίσματος.

Αδύναμο σημείο η εξωτερική πολιτική
Ο τομέας της εξωτερικής πολιτικής είναι το αδύναμο σημείο του νεοεκλεγέντος προέδρου του CHP, σημείωνε ο Σεντάτ Εργκίν στη «Χουριέτ», τονίζοντας ότι στην πρώτη του ομιλία μετά την εκλογή του δεν υπήρξε καμία προοπτική αναφορικά με τη θέση της Τουρκίας στη διεθνή σκηνή. Όπως σημειώνει, είναι δύσκολο να σχηματίσει κανείς σαφή εικόνα για το όραμα της εξωτερικής πολιτικής του Κιλιτσαντάρογλου, καθώς έδειξε να έχει μεν στόχο την ένταξη στην ΕΕ, προέβη όμως παράλληλα στην προειδοποίηση ότι η Τουρκία μπορεί να παραιτηθεί από αυτό στην περίπτωση που δεν της δοθεί καταληκτική ημερομηνία. Αποδίδει ωστόσο τη μη συγκρότηση και ετοιμότητά του σε θέματα εξωτερικής πολιτικής στην αιφνίδια άνοδο του στην ηγεσία του κόμματος.
Αποστάσεις από την πολιτική γραμμή Νταβούτογλου περί μηδενικών προβλημάτων με τις γειτονικές χώρες τήρησε ο βουλευτής του CHΡ και πρώην πρέσβης Ονούρ Οϊμέν, ο οποίος σε τηλεοπτική του συνέντευξη τη χαρακτήρισε ανεδαφική. Αναφέρθηκε επίσης στα ελληνοτουρκικά ανοιχτά ζητήματα, τονίζοντας ότι, για να μειώσεις τα προβλήματα στο μηδέν, απαιτείται η βούληση και των δύο πλευρών.
Το άλλο αδύναμο σημείο του Κιλιτσντάρογλου εκτιμάται ότι είναι οι δύο τάσσεις που καταγράφονται στο εσωτερικό του κόμματός του. Πρόκειται για την ομάδα του γραμματέα του κόμματος Οντέρ Σαβ και αυτή του προέδρου της κομματικής οργάνωσης Κωνσταντινούπολης Γκιουρσέλ Τεκίν.
Θα καταφέρει ο «Γκάντι», όπως τον χαρακτήρισε οπαδός του όταν τον συνάντησε σε σοκάκι της Κωνσταντινούπολης λόγω της ομοιότητάς του με τον ινδό ηγέτη, να επιβληθεί ως άλλος «Κεμάλ» και να φέρει, όχι μόνο την προοπτική εξουσίας στο κόμμα του, αλλά και να εγγυηθεί την ενότητά του;

Προβάδισμα δίνουν οι δημοσκοπήσεις
Έστω και με μικρή διαφορά, για πρώτη φορά από την εκλογή του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην εξουσία, το CHP περνά στην πρώτη θέση, σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε το περασμένο Σάββατο. Η αλλαγή στο πρόσωπο του προέδρου φαίνεται να έδωσε νέα δυναμική, αμφίβολο όμως θεωρείται αν τελικώς αυτή θα επιβεβαιωθεί στον χρόνο.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Sonar, το CHP θα αποσπούσε 32,48% των ψήφων εάν οι εκλογές διεξάγονταν σήμερα, έναντι 31,09% του AK του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ το εθνικιστικό κόμμα MHP συγκεντρώνει 18,59%.
Σημειώνεται πως το CHP απέσπασε μόλις 21% των ψήφων στις εκλογές του 2007, έναντι 47% του ΑΚΡ, ενώ στις τοπικές εκλογές του Μαρτίου του 2009 το ποσοστό του AK έπεσε στο 38%, αλλά εκείνο του CHP δεν αυξήθηκε παρά μόνο δυο μονάδες, στο 23%.
Ωστόσο σύμφωνα με άλλη δημοσκόπηση, του ινστιτούτου Akam, το AKΡ φέρεται να συγκεντρώνει 25,3%, το CHP 24,8% και το MHP 15,2%, όπως δημοσίευσε η εφημερίδα "Τζουμχουριέτ", ενώ οι αναποφάσιστοι ξεπερνούν το 19%.