ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗΟπισθοδρόμηση με ονοματεπώνυμο
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Τις τελευταίες ημέρες ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας θα πρέπει να έχει ζωηρές αμφιβολίες για το χαρτοφυλάκιό του. Οχι μόνο ως προς το περιεχόμενο αλλά και ως προς τη χρονολογία που το ανέλαβε. Αν, δηλαδή, πρόκειται για το έτος 2014 του 21ου αιώνα ή έχουμε οπισθοδρομήσει σε εποχές απομόνωσης και αυτοαναφορικού μεγαλείου (συνδυάζονται αυτά τα δύο). Η αναζωπύρωση της συντεχνιακής λογικής στον χώρο του κινηματογράφου επεκτείνεται στο θέατρο κάνοντας μια στάση στην αρχαιολογία. Δύο ερωτήσεις που κατατέθηκαν από βουλευτές της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ, διαβάζονται και ως εκτός χρόνου και τόπου αντιλήψεις, όχι μόνο περί πολιτισμού αλλά και, ευρύτερα, περί σπουδής στην πραγματικότητα. Η μεν πρώτη φέρει την υπογραφή της βουλευτού της Ν.Δ. Παναγιώτας Ιακωβίδου και αναφέρεται στον θεσμό των Επιδαυρίων· η δε, δεύτερη συνυπογράφεται από οκτώ βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και αποτελεί καταγγελία της προσπάθειας να συνδεθεί η Αρχαία Μεσσήνη με την επιχειρηματικότητα (βλ. «Κ» 8/07).
Η κ. Ιακωβίδου απευθύνει στον υπουργό Πολιτισμού το ερώτημα «αν σκοπεύει να επαναφέρει την ευθύνη των Επιδαυρίων στο Εθνικό Θέατρο για να σταματήσει η απαξίωσή τους, να ξαναβρούν τη χαμένη τους αίγλη». Θεωρεί (η κ. Ιακωβίδου πάντα) ότι με την υπάρχουσα στρατηγική του Φεστιβάλ Αθηνών (δηλαδή του Γιώργου Λούκου), η Επίδαυρος «ρέπει προς έναν αμοραλιστικό ελιτισμό και αγνοεί την ιστορία του θεσμού των Επιδαυρίων». Ας παρακάμψουμε το γεγονός ότι αν είχε υπάρξει θαμώνας του αρχαίου θεάτρου (όπως υπονοεί το ερώτημα) κάποια στιγμή θα την είχαμε εντοπίσει ως συντάκτες επί του Πολιτισμού και θα είχαμε φροντίσει να ζητήσουμε τη γνώμη της για την πορεία του θεσμού. Ομως, ας μην είμαστε προκατειλημμένοι. Ενας άνθρωπος που έχει πτυχίο του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Πατρών στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό μπορεί να διαπιστώσει «έναν αμοραλιστικό ελιτισμό», τι στο καλό. Οι φήμες ότι ορκισμένοι εχθροί του Γ. Λούκου, που ορέγονται τα Επιδαύρια, υπαγόρευσαν το ερώτημα, δεν μπορούν να διασταυρωθούν.
Ως τακτικός θεατής των Επιδαυρίων, από τη δεκαετία του ’80, μπορώ μόνο να μαρτυρήσω ότι ουδέποτε, μέσα στις τρεις αυτές δεκαετίες τουλάχιστον, συνάντησα την «αίγλη». Ο θεσμός είχε ανέκαθεν τις καλές και τις κακές στιγμές του, μοιραία υπόκειται στην κόπωση του χρόνου, στην εξαντλητική επανάληψη του ίδιου ρεπερτορίου με περισσότερη, λιγότερη ή καθόλου φαντασία. Φέτος, δοκιμάζονται νεότερες γενιές σκηνοθετών, το εγχείρημα έχει, αν μη τι άλλο, ρίσκο. Η επιστροφή στο Εθνικό Θέατρο όμως, εκτός από την ενίσχυση της επιρροής του εκάστοτε διευθυντή του, σε τι άλλο θα ωφελούσε; Ας αφήσουμε δε στην άκρη τα περί ανάγκης «εξωστρέφειας» και «ανάπτυξης» γιατί αν ένα πράγμα αναγνωρίζεται στον κ. Λούκο ότι πρόσφερε στον αγκυλωμένο θεσμό, όταν τον ανέλαβε, είναι ακριβώς η «εξωστρέφεια».
Κάποιοι λοιπόν φαντασιώνονται χλαμύδες και κοθόρνους, ναπολεόντεια μεγαλεία: να «καταδείξουμε στην υφήλιο ότι το αρχαίο δράμα συνιστά την απλησίαστη κορυφή του παγκόσμιου θεάτρου»· κάποιοι άλλοι (ΣΥΡΙΖΑ) πυροβολούν την επιχειρηματικότητα ή την ιδιωτική πρωτοβουλία, οπουδήποτε κάνει την εμφάνισή της. Κατά τη γνώμη τους, το κράτος οφείλει να χρηματοδοτεί τα πάντα, διότι ιδιώτης - επιχειρηματίας ίσον ξεπούλημα.
Οταν ο πολιτισμός μιας χώρας, στη θεσμική έκφρασή του (η δημιουργική έχει μπει ευτυχώς σε άλλη τροχιά), ονειρεύεται κρατικοκέντητες χλαμύδες και προτείνει ως αλλαγή την ωμή ιδιοτέλεια (ισχύει και για τον κινηματογράφο), τότε ο κίνδυνος παύει να αποτελεί γραφικότητα. Γιατί η οπισθοδρόμηση έχει εκτός από ονοματεπώνυμο και αξιώματα.
Η κ. Ιακωβίδου απευθύνει στον υπουργό Πολιτισμού το ερώτημα «αν σκοπεύει να επαναφέρει την ευθύνη των Επιδαυρίων στο Εθνικό Θέατρο για να σταματήσει η απαξίωσή τους, να ξαναβρούν τη χαμένη τους αίγλη». Θεωρεί (η κ. Ιακωβίδου πάντα) ότι με την υπάρχουσα στρατηγική του Φεστιβάλ Αθηνών (δηλαδή του Γιώργου Λούκου), η Επίδαυρος «ρέπει προς έναν αμοραλιστικό ελιτισμό και αγνοεί την ιστορία του θεσμού των Επιδαυρίων». Ας παρακάμψουμε το γεγονός ότι αν είχε υπάρξει θαμώνας του αρχαίου θεάτρου (όπως υπονοεί το ερώτημα) κάποια στιγμή θα την είχαμε εντοπίσει ως συντάκτες επί του Πολιτισμού και θα είχαμε φροντίσει να ζητήσουμε τη γνώμη της για την πορεία του θεσμού. Ομως, ας μην είμαστε προκατειλημμένοι. Ενας άνθρωπος που έχει πτυχίο του Ανοιχτού Πανεπιστημίου Πατρών στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό μπορεί να διαπιστώσει «έναν αμοραλιστικό ελιτισμό», τι στο καλό. Οι φήμες ότι ορκισμένοι εχθροί του Γ. Λούκου, που ορέγονται τα Επιδαύρια, υπαγόρευσαν το ερώτημα, δεν μπορούν να διασταυρωθούν.
Ως τακτικός θεατής των Επιδαυρίων, από τη δεκαετία του ’80, μπορώ μόνο να μαρτυρήσω ότι ουδέποτε, μέσα στις τρεις αυτές δεκαετίες τουλάχιστον, συνάντησα την «αίγλη». Ο θεσμός είχε ανέκαθεν τις καλές και τις κακές στιγμές του, μοιραία υπόκειται στην κόπωση του χρόνου, στην εξαντλητική επανάληψη του ίδιου ρεπερτορίου με περισσότερη, λιγότερη ή καθόλου φαντασία. Φέτος, δοκιμάζονται νεότερες γενιές σκηνοθετών, το εγχείρημα έχει, αν μη τι άλλο, ρίσκο. Η επιστροφή στο Εθνικό Θέατρο όμως, εκτός από την ενίσχυση της επιρροής του εκάστοτε διευθυντή του, σε τι άλλο θα ωφελούσε; Ας αφήσουμε δε στην άκρη τα περί ανάγκης «εξωστρέφειας» και «ανάπτυξης» γιατί αν ένα πράγμα αναγνωρίζεται στον κ. Λούκο ότι πρόσφερε στον αγκυλωμένο θεσμό, όταν τον ανέλαβε, είναι ακριβώς η «εξωστρέφεια».
Κάποιοι λοιπόν φαντασιώνονται χλαμύδες και κοθόρνους, ναπολεόντεια μεγαλεία: να «καταδείξουμε στην υφήλιο ότι το αρχαίο δράμα συνιστά την απλησίαστη κορυφή του παγκόσμιου θεάτρου»· κάποιοι άλλοι (ΣΥΡΙΖΑ) πυροβολούν την επιχειρηματικότητα ή την ιδιωτική πρωτοβουλία, οπουδήποτε κάνει την εμφάνισή της. Κατά τη γνώμη τους, το κράτος οφείλει να χρηματοδοτεί τα πάντα, διότι ιδιώτης - επιχειρηματίας ίσον ξεπούλημα.
Οταν ο πολιτισμός μιας χώρας, στη θεσμική έκφρασή του (η δημιουργική έχει μπει ευτυχώς σε άλλη τροχιά), ονειρεύεται κρατικοκέντητες χλαμύδες και προτείνει ως αλλαγή την ωμή ιδιοτέλεια (ισχύει και για τον κινηματογράφο), τότε ο κίνδυνος παύει να αποτελεί γραφικότητα. Γιατί η οπισθοδρόμηση έχει εκτός από ονοματεπώνυμο και αξιώματα.
No comments:
Post a Comment