Η ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ

Βράχος για τον τουρισμό οι αναρριχήσεις

Ηταν πριν από 18 χρόνια όταν ο Ιταλός αναρριχητής Andrea di Bari ανακάλυψε σχεδόν τυχαία κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών του διακοπών το αναρριχητικό ενδιαφέρον της Καλύμνου και τα «χαρισματικά» της βράχια.

Αναρρίχηση με φόντο το ηλιοβασίλεμα στο Αιγαίο.

Φωτογραφία: Σπύρος Αποστολόπουλος

Το 1997 άνοιξε τις πρώτες 40 διαδρομές. Δύο χρόνια αργότερα κατέφτασαν κι άλλοι ενθουσιασμένοι αναρριχητές, με τρυπάνια και βύσματα. Ανάμεσά τους ήταν και ο Ελληνας οδηγός βουνού και προπονητής αναρρίχησης, Αρης Θεοδωρόπουλος. «Εμεινα άφωνος από την προοπτική που υπήρχε». Μαζί με τη δημοτική αρχή έβαλαν τα θεμέλια για να γίνει σήμερα η Κάλυμνος το δημοφιλέστερο αναρριχητικό πεδίο στον κόσμο, σύμφωνα με τα στατιστικά της μεγαλύτερη πύλης αναρριχητών στο Διαδίκτυο (8a.nu).

Η οικονομία του νησιού, που δέχτηκε πλήγμα από την παρακμή της σπογγαλιείας, βρίσκει νέα ανάσα στον άγονο βράχο. Αυτό που για αιώνες οι κάτοικοι θεωρούσαν κατάρα μετατρέπεται σε ευλογία. Σε Κάλυμνο και Τέλενδο έχουν διανοιχτεί περί τις 2.500 διαδρομές και εκτιμάται πως το νησί επισκέπτονται κάθε χρόνο 10.000 αναρριχητές από όλο τον κόσμο.

«Σε ετήσια βάση ξεπερνούμε τις 150.000 διανυκτερεύσεις μόνο από αναρριχητές. Με ό,τι αυτό σημαίνει για την τοπική οικονομία. Από τις Μυρτιές μέχρι το Μασούρι όλα κινούνται στον ρυθμό της αναρρίχησης», τονίζει ο απερχόμενος δήμαρχος, Δημήτρης Διακομιχάλης. Το Μασούρι σφύζει από ζωή το φθινόπωρο και την άνοιξη. Οι περισσότεροι αναρριχητές φτάνουν από Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, ΗΠΑ και Καναδά. Πολλοί επιστρέφουν δύο και τρεις φορές τον χρόνο, μια και θεωρούν την Κάλυμνο παράδεισο της αναρρίχησης...

Σε Κάλυμνο και Τέλενδο έχουν διανοιχτεί περί τις 2.500 διαδρομές και εκτιμάται πως το νησί επισκέπτονται κάθε χρόνο 10.000 αναρριχητές από όλο τον κόσμο. Φωτογραφία: Νικόλαος Σμαλιός

«Παρόλο που η Ελλάδα φημίζεται για τις ακρογιαλιές της, στο μεγαλύτερο τμήμα της καλύπτεται από ψηλά βουνά. Οι προοπτικές ανάπτυξης ενός εναλλακτικού τουριστικού ρεύματος και μάλιστα εκτός της υψηλής τουριστικής περιόδου είναι ιδιαίτερα ευοίωνες», εκτιμά ο κ. Θεοδωρόπουλος. Η Αυστρία, για παράδειγμα, μετρά περίπου δυο εκατομμύρια αναρριχητές και η Γερμανία άλλα τέσσερα εκατομμύρια. Χώρες όπως η Γαλλία κι η Αγγλία έχουν μεγάλη παράδοση στο σπορ. Οι Σκανδιναβοί κάνουν 6-7 ταξίδια τον χρόνο σε πιο ζεστά μέρη για να αναρριχηθούν. Κομμάτι από αυτή την πίτα διεκδικούν χώρες όπως η Ισπανία, η νότια Γαλλία, η Ιταλία αλλά και η Τουρκία που προσπαθεί να μπει στο παιχνίδι με πεδία στην Αττάλεια. Η Ελλάδα, αν και υστερεί στην προβολή, προσφέρει δυνατότητες αναρριχητικών διαδρομών όλων των ειδών. Από sport climbing σε εξαιρετικό βράχο πάνω απ' τη θάλασσα έως υψηλού επιπέδου κλασικές βουνίσιες διαδρομές.

Το δυστύχημα

Το πρώτο δυστύχημα αναρριχητή στην Κάλυμνο σημειώθηκε πριν από μερικές μέρες, όταν έχασε τη ζωή του ένας Ελβετός. «Εκανε ένα μεγάλο λάθος, λύθηκε κι έπεσε στο κενό. Ηταν δικό του λάθος, η διαδρομή είναι σε άριστη κατάσταση», δηλώνει ο κ. Θεοδωρόπουλος, που βρίσκεται στην Κάλυμνο. Ο δήμαρχος, Δημήτρης Διακομιχάλης, επισκέφτηκε στο νοσοκομείο τη γυναίκα του άτυχου Ελβετού, η οποία βρισκόταν μπροστά στο συμβάν. «Μου δήλωσε πως ήταν καθαρά λάθος του συζύγου της» λέει ο ίδιος.

Στα Μετέωρα, η οργανωμένη αναρρίχηση ξεκίνησε το 1975, όταν Γερμανοί ανακάλυψαν το «δάσος των βράχων».

Διαφήμιση για την Ελλάδα
Πόλοι έλξης για τους αναρριχητές τα Μετέωρα και η Βαράσοβα

Στα σημαντικότερα και πιο δημοφιλή αναρριχητικά πεδία της Ελλάδας, εκτός από την Κάλυμνο, συγκαταλέγονται τα Μετέωρα και η Βαράσοβα Αιτωλοακαρνανίας.

Στα Μετέωρα, η οργανωμένη αναρρίχηση ξεκίνησε το 1975, όταν Γερμανοί ανακάλυψαν το «δάσος των βράχων». Από τότε χιλιάδες αναρριχητές έχουν ακολουθήσει τα βήματα των ερημιτών. Εχουν διανοιχτεί περίπου 800 διαδρομές. Οι κροκαλοπαγείς ορεινοί όγκοι είναι παγκοσμίως γνωστοί για τις ανεξάντλητες αναρριχητικές τους δυνατότητες και θεωρούνται μαγικό μέρος για αναρρίχηση καθώς κάθε διαδρομή τελειώνει και σε μια κορυφή.

Το ερχόμενο φθινόπωρο, μάλιστα, μία από τις κορυφαίες εταιρείες αναρριχητικού εξοπλισμού στον κόσμο έχει προγραμματίσει σε συνεργασία με την Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ) να συμπεριλάβει τα Μετέωρα στο διεθνές φεστιβάλ της που θα ξεκινήσει από τη Ρουμανία και θα καταλήξει στην Τουρκία. Πρόσφατα, ωστόσο, το ΚΑΣ γνωμοδότησε αρνητικά με ομόφωνη απόφασή του στο αίτημα της ΕΟΟΑ για τη διεξαγωγή του φεστιβάλ, λόγω της ιερότητας του χώρου.

Αντιδράσεις
Η αρνητική γνωμοδότηση προκαλεί αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία και την αναρριχητική κοινότητα. «Εμείς θα κάνουμε το φεστιβάλ, κι ας έρθουν να μας συλλάβουν. Είναι μεγάλη διαφήμιση για την Ελλάδα και ευκαιρία να ανοίξουν νέες αγορές τουρισμού», μας έλεγε ο Δημήτρης Γεωργούλης, πρόεδρος της ΕΟΟΑ.

«Το φεστιβάλ θα είναι μεγάλο γεγονός για τα Μετέωρα. Θα τα προβάλει ως αναρριχητικό προορισμό σε όλο τον κόσμο», τονίζει ο Αρης Μητρονάτσιος, πρόεδρος της Ορειβατικής Λέσχης Καλαμπάκας.

Νοτιότερα, εκεί που σμίγει ο Αιτωλικός κάμπος με τη θάλασσα, πλάι στις εκβολές του Εύηνου, βρίσκεται ο επιβλητικός ασβεστολιθικός όγκος της Βαράσοβας. Υψώνεται μπροστά στη θάλασσα και διαθέτει περίπου 200 αναρριχητικές διαδρομές δυσκολίας από 4ου έως 10ου βαθμού και μήκους από 25 έως 900 μέτρων.

Η απέριττη ομορφιά του τοπίου, ο συμπαγής βράχος, η ποικιλία και η αισθητική των αναρριχήσεων, η εύκολη πρόσβαση και οι χαρές της θάλασσας καθιέρωσαν τη Βαράσοβα ως ένα από τα σημαντικότερα αναρριχητικά πεδία της Ελλάδας. Η αναρρίχηση εκεί είναι δυνατή οποιαδήποτε εποχή -ακόμα και τον χειμώνα- αρκεί να μη βρέχει ή να μην επικρατούν ισχυροί άνεμοι. Ιδανικότερες εποχές θεωρούνται η άνοιξη και το φθινόπωρο.

Ανοίγουν νέες διαδρομές σε Λεωνίδιο και Τήνο

Αξιοσημείωτα αναρριχητικά πεδία υπάρχουν στην περιοχή των Τρικάλων (Πύλη και Μoυζάκι), στα Τέμπη, στην Ηρακλείτσα της Καβάλας, κοντά στην Πάτρα (Καλόγρια, Αλεποχώρι, Χατζούρι), στο Ναύπλιο, στη Λαγκάδα του Ταϋγέτου κ.α.

Οπως αναφέρει ο εκπαιδευτής αναρρίχησης Αρης Θεοδωρόπουλος, που ετοιμάζει έναν αναρριχητικό οδηγό για όλη την Ελλάδα, ανερχόμενο πεδίο είναι το Λεωνίδιο με 300 διαδρομές, πολύ καλή ποιότητα βράχου και πρόσθετο πλεονέκτημα τις καλές κλιματολογικές συνθήκες ακόμη και τον χειμώνα. Νοτιότερα στην Πελοπόννησο, στο χωριό Κυπαρίσσι, έχουν διανοιχτεί περίπου 25 διαδρομές.

Ανάμεσα στη Σπάρτη και την Καλαμάτα, πάνω στον δρόμο υπάρχει το πεδίο της Λαγκάδας με 80 διαδρομές, που προσφέρονται για αναρρίχηση ακόμη και το καλοκαίρι. Στην άκρη της Πελοποννήσου, αριστερά από το ακρωτήριο Μαλέας, υπάρχουν το Ζόμπολο και το χωριό Αγιος Νικόλαος με περίπου 250 διαδρομές, ένα καλό πεδίο και για χειμώνα. Στο Ναύπλιο υπάρχουν περίπου 100 διαδρομές της μίας σχοινιάς σε ασβεστόλιθο, γενικά πολύ συμπαγή.

Πολύ αξιόλογα αναρριχητικά πεδία έχει και η Τήνος. Στον βράχο του Εξωμβούργου έχουν διανοιχτεί περίπου 100 αναρριχητικές διαδρομές. «Το Εξώμβουργο είναι γρανίτης, κάτι που δεν βρίσκουμε αλλού στην Ελλάδα. Γρανίτη έχει στις Αλπεις», λέει ο κ. Θεοδωρόπουλος. Διάσημα στο εξωτερικό είναι και τα απόκοσμα βράχια του Βώλακα στο ίδιο νησί, για μπούλντερινγκ, αναρρίχηση δηλαδή σε μικρό ύψος χωρίς σχοινιά.

Στην Αττική υπάρχει μεγάλη ποσότητα καλού βράχου, με σημαντικότερα πεδία στη Φυλή, στον Υμηττό, στη Μαυροσουβάλα και στη Σπηλιά Νταβέλη στην Πεντέλη. Από πλευράς βουνίσιας αναρρίχησης ξεχωρίζουν η Γκιώνα, η Γκαμήλα και ο Ολυμπος.

Γιάννης Φώσκολος  ethnos