Σπρίντερ σε ανώμαλο δρόμο
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
«Μην ξοδέψετε τη ζωή σας στα μετόπισθεν», προέτρεψε τους αποφοίτους του αμερικανικού πανεπιστημίου George Washington ο διευθύνων σύμβουλος της Apple, Τιμ Κουκ, σε τελετή του ιδρύματος. Που σημαίνει, γίνετε η αιχμή στην έρευνα, στην παραγωγή νέων ιδεών, στην ανανέωση της γνώσης· το πτυχίο δεν αποτελεί το διαβατήριο για το επαγγελματικό βόλεμα (σε μια αγορά εργασίας που απορροφά τάχιστα τους κατόχους καλών πτυχίων).
Στην Ελλάδα, την προτροπή αυτή τα παιδιά την ακούν όχι στη λήξη των πανεπιστημιακών σπουδών αλλά από το δημοτικό. Ομως την εμπεδώνουν στρεβλά, καθώς μεγαλώνουν σε ένα άκρως πιεστικό περιβάλλον, που με την έλευση της κρίσης και την εκτόξευση της ανεργίας των νέων, έγινε εκρηκτικό. Παγιδεύοντας εκπαιδευτικούς και γονείς σε μια εξοντωτική κούρσα προετοιμασίας για την πρωτιά (μόνο για τα «μυαλά» υπάρχουν θέσεις... στο εξωτερικό), η οποία παγιώνει την επιταγή για διαρκή υποστήριξη των μαθητών από παραεκπαιδευτικά συστήματα και υπερπροβάλλει τα αρνητικά του επίσημου δημόσιου σχολείου, ακυρώνοντάς το. Οι πανελλαδικές εξετάσεις μεταμορφώνονται σε Ρουβίκωνα, στην κορυφή του οποίου υπάρχει η μεγάλη «πύλη», ένας ταπεινός «παράδρομος» ή η «λαιμητόμος». Αναμενόμενη η φοβία για τις εξετάσεις, η πάλη με την αρκούδα του άγχους, οι γαστρίτιδες, τα κλάματα, τα μπλάκ άουτ, οι κρίσεις πανικού, οι γονείς που αγωνιούν πίσω από τα κάγκελα. Οπως και η ανάδειξη από τα ΜΜΕ του βαθμού δυσκολίας των θεμάτων (των επιδόσεων των υποψηφίων, της ανόδου ή της καθόδου των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ κ.ο.κ.) σε κορυφαία είδηση. Η πραγματικότητα του ελληνικού σχολείου, εάν πολεμάει τη στασιμότητα ή φοβάται την αλλαγή, εάν χαράσσει πολλαπλές διαδρομές μάθησης ή μεταμορφώνει τους μαθητές σε νευρωτικούς εκτελεστές έτοιμων συνταγών, εάν ανοίγει δρόμους ή ενισχύει τα αδιέξοδα, είναι καλά θαμμένη κάτω από το κυνήγι του βαθμού.
Οι μεταρρυθμίσεις, που συνήθως είναι τροποποιήσεις του εξεταστικού συστήματος, παγιώνουν την υπάρχουσα κατάσταση σταδιακού εκφυλισμού που έχει μεταμορφώσει τη μάθηση σε προπόνηση για διαγωνίσματα, σε φροντιστηριακές τεχνικές διαχωρισμού των «χρήσιμων» για τις πανελλαδικές από τις «άχρηστες» γενικές γνώσεις.
Τα θέματα που επιλέγονται τα τελευταία χρόνια στις πανελλαδικές, για το σκέλος της έκθεσης, πίσω από τον «εύκολο» κλασικό τίτλο, π.χ. ανθρωπισμός ή πολιτιστική κληρονομιά, κρύβουν το αίτημα της αποτύπωσης της τρέχουσας ειδικής πραγματικότητας, την οποία ο μαθητής, εγκλωβισμένος νυχθημερόν στην απομνημόνευση επιχειρημάτων, μακριά από ένα σχολείο-σπουδαστήριο της ζωής, αδυνατεί να γνωρίζει και υπεκφεύγει αναπτύσσοντας τον κονσερβαρισμένο τυφλοσούρτη. Η πανάκριβη «προετοιμασία» δεν διευκολύνει την περιγραφή (και αργότερα τη διαχείριση) της πολυπλοκότητας ενός κόσμου που αλλάζει ραγδαία. Δεν αποτελεί, στον σπαρασσόμενο κόσμο των κρίσεων, εχέγγυο προόδου. Αλλά εισιτήριο για την κεκαλυμμένη ημιμάθεια, που οδηγεί στην αποδοχή των ερμηνειών των άλλων και στα... μετόπισθεν.
Στην Ελλάδα, την προτροπή αυτή τα παιδιά την ακούν όχι στη λήξη των πανεπιστημιακών σπουδών αλλά από το δημοτικό. Ομως την εμπεδώνουν στρεβλά, καθώς μεγαλώνουν σε ένα άκρως πιεστικό περιβάλλον, που με την έλευση της κρίσης και την εκτόξευση της ανεργίας των νέων, έγινε εκρηκτικό. Παγιδεύοντας εκπαιδευτικούς και γονείς σε μια εξοντωτική κούρσα προετοιμασίας για την πρωτιά (μόνο για τα «μυαλά» υπάρχουν θέσεις... στο εξωτερικό), η οποία παγιώνει την επιταγή για διαρκή υποστήριξη των μαθητών από παραεκπαιδευτικά συστήματα και υπερπροβάλλει τα αρνητικά του επίσημου δημόσιου σχολείου, ακυρώνοντάς το. Οι πανελλαδικές εξετάσεις μεταμορφώνονται σε Ρουβίκωνα, στην κορυφή του οποίου υπάρχει η μεγάλη «πύλη», ένας ταπεινός «παράδρομος» ή η «λαιμητόμος». Αναμενόμενη η φοβία για τις εξετάσεις, η πάλη με την αρκούδα του άγχους, οι γαστρίτιδες, τα κλάματα, τα μπλάκ άουτ, οι κρίσεις πανικού, οι γονείς που αγωνιούν πίσω από τα κάγκελα. Οπως και η ανάδειξη από τα ΜΜΕ του βαθμού δυσκολίας των θεμάτων (των επιδόσεων των υποψηφίων, της ανόδου ή της καθόδου των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ κ.ο.κ.) σε κορυφαία είδηση. Η πραγματικότητα του ελληνικού σχολείου, εάν πολεμάει τη στασιμότητα ή φοβάται την αλλαγή, εάν χαράσσει πολλαπλές διαδρομές μάθησης ή μεταμορφώνει τους μαθητές σε νευρωτικούς εκτελεστές έτοιμων συνταγών, εάν ανοίγει δρόμους ή ενισχύει τα αδιέξοδα, είναι καλά θαμμένη κάτω από το κυνήγι του βαθμού.
Οι μεταρρυθμίσεις, που συνήθως είναι τροποποιήσεις του εξεταστικού συστήματος, παγιώνουν την υπάρχουσα κατάσταση σταδιακού εκφυλισμού που έχει μεταμορφώσει τη μάθηση σε προπόνηση για διαγωνίσματα, σε φροντιστηριακές τεχνικές διαχωρισμού των «χρήσιμων» για τις πανελλαδικές από τις «άχρηστες» γενικές γνώσεις.
Τα θέματα που επιλέγονται τα τελευταία χρόνια στις πανελλαδικές, για το σκέλος της έκθεσης, πίσω από τον «εύκολο» κλασικό τίτλο, π.χ. ανθρωπισμός ή πολιτιστική κληρονομιά, κρύβουν το αίτημα της αποτύπωσης της τρέχουσας ειδικής πραγματικότητας, την οποία ο μαθητής, εγκλωβισμένος νυχθημερόν στην απομνημόνευση επιχειρημάτων, μακριά από ένα σχολείο-σπουδαστήριο της ζωής, αδυνατεί να γνωρίζει και υπεκφεύγει αναπτύσσοντας τον κονσερβαρισμένο τυφλοσούρτη. Η πανάκριβη «προετοιμασία» δεν διευκολύνει την περιγραφή (και αργότερα τη διαχείριση) της πολυπλοκότητας ενός κόσμου που αλλάζει ραγδαία. Δεν αποτελεί, στον σπαρασσόμενο κόσμο των κρίσεων, εχέγγυο προόδου. Αλλά εισιτήριο για την κεκαλυμμένη ημιμάθεια, που οδηγεί στην αποδοχή των ερμηνειών των άλλων και στα... μετόπισθεν.
No comments:
Post a Comment