Οι «μαύρες» μπίζνες με τις απαγωγές

Παράπλευρες απώλειες στο μέτωπο ενός ακήρυχτου πολέμου, εκατοντάδες άνθρωποι πέφτουν καθημερινά θύματα απαγωγής σε ολόκληρο τον κόσμο. Στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι υποθέσεις ομηρείας παραμένουν άγνωστες στο ευρύ κοινό.

Συνήθως διευθετούνται παρασκηνιακά, με την καταβολή λύτρων στους απαγωγείς και την απελευθέρωση των απαχθέντων. Παράλληλα ωστόσο, οι ίδιες υποθέσεις λειτουργούν και σαν νερό στον μύλο μιας χρυσοφόρας παγκόσμιας μπίζνας που έχει πια καταλήξει να αποτελεί βασική πηγή εσόδων για την παγκόσμια τρομοκρατία, είτε πρόκειται για τους τζιχαντιστές στη Μέση Ανατολή είτε για τους πειρατές στην Αφρική.

Οι on-camera θανατώσεις των Αμερικανών δημοσιογράφων Τζέιμς Φόλεϊ και Στίβεν Σότλοφ από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία (ISIS) έφεραν στο φως έναν σκοτεινό κόσμο όπου κυβερνήσεις, ασφαλιστικές εταιρείες και ειδικοί σύμβουλοι-μεσάζοντες συνάπτουν υπό άκρα εμπιστευτικότητα παρασκηνιακές συμφωνίες με τρομοκράτες για την απελευθέρωση ομήρων.

Ξαφνικά μάθαμε πως οι τζιχαντιστές του ISIS άφησαν ελεύθερους μέσα στο 2014 τουλάχιστον δέκα Ευρωπαίους ομήρους: τέσσερις Γάλλους, τρεις Ισπανούς, έναν Γερμανό, έναν Ιταλό και έναν Δανό, για την απελευθέρωση των οποίων καταβλήθηκαν αδιευκρίνιστα (αλλά οπωσδήποτε μεγάλα) χρηματικά ποσά. Το γερμανικό περιοδικό «Focus» υποστηρίζει πως το Παρίσι πλήρωσε 18 εκατ. δολ. για την απελευθέρωση των τεσσάρων Γάλλων.

Oι εξτρεμιστές του ISIS εξακολουθούν να κρατούν ομήρους περίπου 10 με 20 άτομα από τη Δύση, μεταξύ αυτών και τον 44χρονο Βρετανό Ντέιβιντ Χέινς, που απειλούν πως θα είναι ο επόμενος που θα αποκεφαλίσουν

Πίσω στο παρόν, οι εξτρεμιστές του ISIS εξακολουθούν να κρατούν ομήρους περίπου 10 με 20 άτομα από τη Δύση, μεταξύ αυτών και τον 44χρονο Βρετανό Ντέιβιντ Χέινς, που απειλούν πως θα είναι ο επόμενος που θα αποκεφαλίσουν. Πατέρας δύο ανήλικων παιδιών, ο Χέινς ο οποίος απήχθη τον Μάρτιο του 2013 ενώ βρισκόταν σε ανθρωπιστική αποστολή κοντά στα σύνορα Συρίας - Τουρκίας, έχει την «ατυχία» να κατάγεται από μια χώρα όπως η Βρετανία, που αρνείται επίμονα να πληρώσει λύτρα στους τρομοκράτες. Αντιθέτως, ο Ιταλός Φεντερίκο Μότκα, ο οποίος είχε πέσει θύμα απαγωγής μαζί με τον Χέινς, έχει αφεθεί ελεύθερος ήδη από τον περασμένο Μάιο (όπερ σημαίνει πως κάποιος πλήρωσε γι' αυτόν).

Στοιχεία
Από τα 2 δισ. δολ. που υπολογίζεται πως έχει το «ζάπλουτο» ISIS στα ταμεία του, μερικές δεκάδες (ενδεχομένως και εκατοντάδες) εκατομμύρια προέρχονται από την μπίζνα των απαγωγών. Οι «New York Times» υποστηρίζουν πως η Αλ-Κάιντα και οι κατά τόπους συνεργάτες της έχουν τα τελευταία πέντε χρόνια αποκομίσει συνολικά περισσότερα από 125 εκατ. δολ. (66 εκατ. δολ. μόνο το 2013) ως λύτρα από απαγωγές κυρίως Ευρωπαίων.

Η «τιμή» κάθε ομήρου ορίζεται κατά βάση από δύο πράγματα: από την εθνικότητά του (όσο πιο... Δυτικός τόσο πιο «ακριβός») και από τον εργοδότη του (πόσο «μεγάλος» είναι οικονομικά και σε ποιον κλάδο δραστηριοποιείται). Σύμφωνα με την «Guardian», ένας Δυτικός όμηρος που έχει απαχθεί από την περιοχή Σαχέλ νοτίως της Σαχάρα (όπου δραστηριοποιούνται πολλές πετρελαϊκές κ.ά.) «πιάνει» κατά μέσον όρο 3,7 εκατ. δολ.

ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ
«Βαφτίζουν» τα λύτρα βοήθεια

Στη Σύνοδο του G8 στη Βόρεια Ιρλανδία τον Ιούνιο του 2013, οι ηγέτες δεσμεύτηκαν πως δεν θα καταβάλλουν λύτρα σε τρομοκρατικές οργανώσεις για την απελευθέρωση ομήρων. Στην πράξη, ωστόσο, οι μόνες χώρες που επισήμως ακολουθούν εκείνη τη συμφωνία είναι οι ΗΠΑ και η Βρετανία.

Αντιθέτως, όλοι οι υπόλοιποι φέρονται να έχουν προχωρήσει σε κάποιου είδους συμφωνίες με απαγωγείς-τρομοκράτες. Ωστόσο, ακριβώς επειδή δεν θέλουν να φανεί προς τα έξω πως υποκύπτουν σε εκβιασμούς, πολλές χώρες βαφτίζουν τα λύτρα «ανθρωπιστική-αναπτυξιακή βοήθεια» και τα στέλνουν... μεταμφιεσμένα.

Υπάρχουν, μάλιστα, φήμες πως κάποια σκανδιναβικά κράτη έχουν προχωρήσει ακόμη και σε ρίψεις πακέτων με χρήματα από αεροπλάνα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός 27χρονου Γερμανού που είχε απαχθεί στη Συρία τον Ιούνιο του 2013 από τους τζιχαντιστές του ISIS και απελευθερώθηκε μέσα στο καλοκαίρι. Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε πως δεν κατέβαλε «καμιάς μορφής λύτρα» για την απελευθέρωσή του. Η «Die Welt» ωστόσο υποστηρίζει πως οι απαγωγείς έλαβαν ως αντάλλαγμα ένα χρηματικό ποσό και μάλιστα «σημαντικό».

ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΛΥΤΡΑ

• ΓΑΛΛΙΑ: πλήρωσε 58,1 εκατ. δολ. την περίοδο 2010-2013 για την απελευθέρωση 5 Γάλλων
• ΙΣΠΑΝΙΑ: πλήρωσε 11 εκατ. δολ. την περίοδο 2009-2013 για την απελευθέρωση 5 Ισπανών
• ΕΛΒΕΤΙΑ: πλήρωσε 12,4 εκατ. δολ. το 2009 για την απελευθέρωση 2 Ελβετών και 1 Γερμανού
• ΑΥΣΤΡΙΑ: πλήρωσε 3,2 εκατ. δολ. το 2008 για την απελευθέρωση 2 Αυστριακών
• ΚΑΤΑΡ, ΟΜΑΝ: πλήρωσε 20,4 εκατ. δολ. το 2012 για την απελευθέρωση 4 Ευρωπαίων

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ   ethnos