ΕΚΠΝΕΕΙ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ Η ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΓΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

Ωρα «μηδέν» για Δύση-Ιράν

Ηώρα της αλήθειας (αλλά και της μεγάλης ευθύνης) έφτασε, με το ποτήρι στις διαπραγματεύσεις Ιράν-μεγάλων δυνάμεων να δείχνει μισογεμάτο και τις προοπτικές επιτυχίας να διαφαίνονται δυνητικά «κοσμοϊστορικές» αλλά... αμφίβολες ως και την τελευταία στιγμή.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι και ο Ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ σε μία μάλλον χαλαρή στιγμή της μακράς και σκληρής διαπραγμάτευσης για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν

Σήμερα τα μεσάνυχτα εκπνέει στη Λoζάνη της Ελβετίας η προθεσμία για την επίτευξη μιας διεθνώς αποδεκτής συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν. Επειτα από 18 μήνες «σκληρών» διαπραγματεύσεων, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ομάδας των 5+1 (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα, Γερμανία) και του Ιράν καλούνται σήμερα να καταλήξουν σε μια προκαταρκτική «πολιτική» συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

Οι επιθυμίες των δύο πλευρών είναι σαφείς. Οι Ιρανοί ζητούν να αρθούν οι κυρώσεις που τους έχουν επιβληθεί από το 2006 ώστε να αναπνεύσει η ιρανική οικονομία, και η διεθνής κοινότητα ζητά να μπουν περιορισμοί στον ιρανικό εμπλουτισμό ουρανίου ώστε να εξαλειφθούν οι όποιες υποψίες ότι η Ισλαμική Δημοκρατία φιλοδοξεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο επιδιωκόμενος συμβιβασμός αποτελεί αντικείμενο διεθνούς διαμάχης από το 2002 (οπότε αποκαλύφθηκε το μέχρι τότε «κρυφό» πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης), ενώ οι «πυρηνικές φιλοδοξίες» του Ιράν αποτελούν αντικείμενο ανησυχίας για την Ουάσιγκτον ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Πίσω στο παρόν, εάν οι έξι μεγάλες δυνάμεις (πρόκειται για τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ συν τη Γερμανία) καταφέρουν σήμερα να καταλήξουν σε μια προκαταρκτική συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά, θα ανοίξει ο δρόμος για δυνητικά σημαντικές αλλαγές στο παγκόσμιο σκηνικό.

Μια συμφωνία θα μπορούσε να φέρει το Ιράν «πιο κοντά» στη Δύση από κάθε άλλη φορά τα τελευταία περίπου 35 χρόνια (από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 και μετά), ενδεχόμενο που φυσικά δημιουργεί έντονη ανησυχία στο Ισραήλ αλλά και στη Σαουδική Αραβία. Από οικονομική σκοπιά, μια συμφωνία θα ωφελούσε, πέρα από το Ιράν, και τη διεθνή κοινότητα (κυρίως την Ευρώπη, τη Ρωσία και την Ασία) που θα αποκτούσε ξαφνικά πρόσβαση σε μια «ανεκμετάλλευτη» αγορά περίπου 80 εκατ. ανθρώπων.

Το ενδεχόμενο ωστόσο να υπάρξει συμφωνία σήμερα ήταν μέχρι και την τελευταία στιγμή εξαιρετικά αμφίβολο, καθώς οι δύο πλευρές εμφανίζονταν χθες να διαφωνούν σε τρία σημαντικά ζητήματα: στη διάρκεια του περιορισμού των ιρανικών πυρηνικών δραστηριοτήτων (οι «5+1» ζητούν 15 χρόνια, το Ιράν 10), στη διαδικασία της άρσης των κυρώσεων (οι «5+1» ζητούν αυτή να γίνει σταδιακά, το Ιράν άμεσα μετά τη συμφωνία) και στο ενδεχόμενο επαναφοράς κάποιων κυρώσεων εάν η Τεχεράνη δεν ανταποκριθεί στα συμφωνηθέντα.

Σε κάθε περίπτωση βέβαια, ακόμη κι αν υπάρξει συμφωνία σήμερα, ο δρόμος μπροστά θα συνεχίσει να διαγράφεται δύσβατος καθώς οι δύο πλευρές θα έχουν χρόνο μέχρι τις 30 Ιουνίου για να συμφωνήσουν σε όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες μιας συνολικής πια συμφωνίας.

Το Τελ Αβίβ πάντως βρίσκεται ήδη στα κεραμίδια. Η συμφωνία που διαφαίνεται στη Λoζάνη στέλνει ένα λάθος μήνυμα επιβραβεύοντας την επιθετικότητα του Ιράν στο μέτωπο της Υεμένης, κατήγγειλε χθες ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑ