Πολιτική

Γιατί ένα Grexit δεν αποτελεί λύση

«Κλείστε επιτέλους το ζήτημα, διώξτε την Ελλάδα από το ευρώ». Η επιλογή αυτή μοιάζει ελκυστική. Ένα Grexit όμως δεν θα έλυνε τα προβλήματα της ευρωζώνης αλλά ούτε και της Ελλάδας, σχολιάζει ο Κρίστιαν Ρίκενς στο Spiegel.

«Call it a day! Kλείστε επιτέλους του ελληνικό ζήτημα, ζητά ο συνάδελφός μου Νικολάους Μπλόμε, ο οποίος εκτιμά ότι από δειλία οι Μέρκελ, Ντράγκι και Γιούνκερ δεν θέλουν να επωμιστούν την ευθύνη μιας εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ», γράφει στο Spiegel Online o επικεφαλής της οικονομικής σύνταξης του γερμανικού περιοδικού Κρίστιαν Ρίκενς σε σχόλιο-απάντηση.

Όμως μια προσεκτική ματιά δείχνει ότι ένας αποκλεισμός της Ελλάδας από την ευρωζώνη δεν θα έλυνε ούτε ένα από τα προβλήματα που τόσο μας ενοχλούν. Εκτός αυτού θα ήταν άδικος, διότι η ευθύνη για την αποτυχημένη πολιτική βαραίνει σχεδόν το ίδιο τους ευρωπαίους εταίρους όσο και τους ξεπεσμένους πολιτικούς ταγούς στην Ελλάδα.

Τέσσερεις λόγοι κατά του Grexit:

Σε περίπτωση Grexit, τα 227 δισ. ευρώ που έχουν διατεθεί στην Ελλάδα δεν θα επιστραφούν φυσικά ποτέ

1. Θα στοιχίσει ζωές

Η πρόταση λαϊκιστών και κίτρινου τύπου για ένα Grexit είναι: η ΕΚΤ θα πρέπει να σταματήσει να διατηρεί στη ζωή τις ελληνικές τράπεζες έτσι ώστε να μην είναι σε θέση ούτε να δανείζονται από την Φραγκφούρτη, ούτε να δίνουν πιστώσεις.

Η αποκοπή από τη χρηματοδότηση συνιστά την απόλυτη καταστροφή για κάθε οικονομία. Η οικονομική ζωή στην Ελλάδα θα κατέρρεε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και η ανεργία θα ανέβαινε στα ύψη. Ακόμα όμως και σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα παρέμενε τυπικά μέλος της ευρωζώνης. Ούτως ή άλλως η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα εγκαταλείψει το ευρώ και ότι οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες δεν προβλέπουν έξοδο μιας χώρας από την ευρωζώνη.

Συνεπώς το πιθανότερο σενάριο είναι οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης να σπρώξουν την Ελλάδα έξω από το ενιαίο νόμιμα, με την ΕΚΤ να παγώνει κάθε στήριξη της Ελλάδας. Το βήμα αυτό θα στοιχίσει ανθρώπινες ζωές. Οι αυτοκτονίες θα αυξηθούν και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη θα καταρρεύσει. Μου είναι συμπαθής κάθε πολιτικός ή τραπεζίτης που δεν θέλει να επωμιστεί μια τέτοια ευθύνη.

2. Θα κοστίσει ακριβά

Σε περίπτωση Grexit, τα 227 δισ. ευρώ που έχουν διατεθεί στην Ελλάδα δεν θα επιστραφούν φυσικά ποτέ. Ήδη η χώρα αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του χρέους. Με την οικονομία σε ελεύθερη πτώση η αποπληρωμή πιστώσεων είναι προφανώς αδύνατη. Ακόμα όμως και το επιχείρημα εκείνων που μιλούν για βαρέλι χωρίς πάτο δεν ευσταθεί. Η Ελλάδα θα παραμείνει στην ΕΕ και θα έχει δικαίωμα σε διαρθρωτικά και περιφερειακά ευρωπαϊκά κονδύλια. Μια χώρα στην ευρωπαϊκή περιφέρεια που ζει μέσα στη φτώχεια θα κοστίσει πολλά χρήματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επιπλέον θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η πολιτική αστάθεια ως συνέπεια ενός Grexit.

Κάποτε το Grexit είχε νόημα

Αριστεροί και δεξιοί ταγοί απέτυχαν στην αντιμετώπιση της κρίσης

3. Έρχεται πολύ αργά

Υπήρξε ίσως ένα χρονικό σημείο όπου μια οικειοθελής έξοδος από το ευρώ θα είχε νόημα. Παράλληλα με το πρώτο κούρεμα το 2012 η Ελλάδα θα μπορούσε να επιστρέψει για μικρό διάστημα από το ευρώ. Η υποτιμημένη δραχμή θα ενίσχυε αμέσως την ανταγωνιστικότητα, επιβραδύνοντας την ύφεση. Όμως για αυτό το βήμα είναι πλέον αργά. Η Ελλάδα διαγράφει την ίδια πορεία επιλέγοντας την πολύ πιο δύσκολη εσωτερική υποτίμηση μέσω της μείωσης μισθών και της πολιτικής περικοπών. Το πρόβλημα σήμερα δεν είναι πλέον το μισθολογικό κόστος αλλά η απουσία εσωτερικής ζήτησης καθώς και η εκτός ορίων γραφειοκρατία.

4. Είναι άδικο

Δεν υπάρχει αμφιβολία: Οι αμφιταλαντεύσεις της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ δεν αντέχονται. Όμως και η προηγούμενη κυβέρνηση απέτυχε εντελώς ως προς τις μεταρρυθμίσεις. Το γεγονός αυτό εντούτοις δεν ενοχλούσε κανέναν στην ευρωζώνη, όσο ο Αντώνης Σαμαράς συνέχιζε τις περικοπές και συμφωνούσε σε όλες τις απαιτήσεις της τρόικας, πριν τις αγνοήσει, όπως έκανε στη συνέχεια.

Πριν από μερικά χρόνια ο σωστός δρόμος θα ήταν να απελευθερωθεί η Ελλάδα από τα δεσμά του χρέους και ο χρηματοπιστωτικός τομέας να χρεωθεί τη ζημιά. Σε περίπτωση που μια τράπεζα αντιμετώπιζε πρόβλημα θα μπορούσε να στηριχθεί οικονομικά με κεφαλαιακές ενισχύσεις ή εγγυήσεις. Όμως τότε δεν υπήρχε το απαραίτητο πολιτικό θάρρος.

Η ευρωζώνη φέρει ευθύνη για τον κίνδυνο που διατρέχει τώρα η αποπληρωμή πιστώσεων ύψους 227 δισ. ευρώ. Ακόμα όμως και η νίκη του Αλέξη Τσίπρα δεν αποτελεί έκπληξη. Η μακροχρόνια ύφεση ενισχύει τα άκρα. Αυτό θα έπρεπε να το γνωρίζουν ιδίως οι γερμανοί.

Και τώρα; Ίσως χρειαζόμαστε πράγματι έναν διαφορετικό τρόπο για να κλείσει το ελληνικό ζήτημα. Ίσως έφθασε η ώρα να δοθούν στην Ελλάδα όσα χρήματα απαιτούνται για να αποπληρώσει τα χρέη της σε ΔΝΤ και ΕΚΤ. Και στη συνέχεια η χώρα να αφεθεί στην ησυχία της για να βρει το δρόμο της. Οι συμβουλές των ευρωπαίων πάντως δεν έφεραν τύχη στους Έλληνες.

Spiegel Online / Στέφανος Γεωργακόπουλος